Gần 60 năm qua, Publishers Clearing House (PCH) gắn với hình ảnh những tấm séc khổng lồ, bóng bay và cam kết “tiền thưởng suốt đời” thay đổi số phận nhiều người Mỹ. Nhưng nay, PCH đã nộp đơn phá sản — và “giấc mơ suốt đời” của người trúng thưởng đang biến thành ác mộng.
ARB Interactive mua tài sản còn lại — nhưng từ chối trả thưởng cũ
Sau khi ARB Interactive, một công ty game di động, mua lại các tài sản còn lại của PCH, doanh nghiệp này cho biết sẽ không chi trả các khoản “trọn đời” cho những người trúng trước ngày 15/7 năm nay, theo điều khoản của hợp đồng mua bán. ARB khẳng định sẽ thiết lập cơ chế chi trả riêng để đảm bảo các giải thưởng tương lai, “bất kể tình trạng tài chính của ARB”, nhưng điều đó không giúp được những người đã trúng trong quá khứ.
“Tôi tưởng sẽ không còn phải lo tiền bạc”
Ông John Wyllie (61 tuổi, Bellingham, Washington) từng được hứa 5.000 USD/tuần suốt đời. Ông nói với KGW rằng tấm séc thường niên 260.000 USD vào tháng 1 không đến, và đó là lúc ông mới biết PCH gặp vấn đề.
“Sao không ai báo trước cho tôi ‘này, chúng tôi sắp đóng cửa’? Không phải cách đối xử tử tế,” Wyllie nói. “Tôi chắc là sẽ mất nhà.”
Không làm việc hơn 10 năm, nay ông phải bán dần tài sản — từ mô-tô nước đến rơ-moóc — và đi tìm việc mới trong tuyệt vọng.
Vợ chồng Matthew và Tamar Veatch, cựu binh khuyết tật trúng cùng mức thưởng 5.000 USD/tuần từ năm 2001, nói họ vẫn còn lương hưu quân đội để chi trả sinh hoạt, nhưng ngân sách sẽ “siết chặt đột ngột.”
“Họ đã thay đổi cuộc đời người ta, rồi bây giờ làm hỏng tất cả,” Tamar nói.
“Điều hụt hẫng nhất là chúng tôi đặt niềm tin vào họ,” Matthew nói thêm.
Từ biểu tượng văn hoá đến con nợ phá sản
Thành lập năm 1953 trong tầng hầm nhà ở Long Island bởi gia đình Mertz (Harold, LuEsther và con gái Joyce), PCH khởi đầu bằng việc bán thuê bao tạp chí qua thư. Năm 1967, để gây chú ý, công ty mở trò chơi bốc thăm qua thư: ai cũng có thể tham gia, không cần mua tạp chí.
Đến 1989, “Prize Patrol” ra đời: nhân viên PCH bất ngờ xuất hiện tại nhà người thắng, quay phim và trao tấm séc khổng lồ. Hình ảnh này đi vào văn hoá đại chúng: Saturday Night Live, Seinfeld, Cheers, thậm chí là câu đùa của Tổng thống George W. Bush năm 2007.
Nhưng thời hoàng kim phai tàn. Doanh thu thường niên của PCH giảm mạnh: từ 854 triệu USD (2017) xuống 182 triệu USD (2023). Khi nộp đơn phá sản vào tháng 4, công ty báo cáo nợ phải trả 50–100 triệu USD (bao gồm tiền thưởng đã hứa), trong khi tài sản chỉ 1–10 triệu USD — gần như không có khả năng chi trả cho người thắng cũ.
Hồ sơ phá sản liệt kê 10 người trúng giải nằm trong 20 chủ nợ không bảo đảm lớn nhất (đã bôi đen tên và địa chỉ). Giá trị hiện tại ước tính của các khoản “trọn đời” là 26 triệu USD, với 1,9 triệu USD đến hạn riêng trong năm nay.
ARB nói “không thuộc thỏa thuận mua bán”
Trong thông cáo, ARB Interactive nói việc không chi trả các giải trước không nằm trong phạm vi giao dịch, đồng thời cam kết “khôi phục và gìn giữ niềm tin” gắn với thương hiệu PCH, bảo đảm người thắng tương lai “yên tâm tuyệt đối.” Nhưng với những người như Wyllie hay gia đình Veatch, đó chỉ là niềm an ủi mong manh.
Khi “trúng số suốt đời” hoá… khoảng trống pháp lý và tài chính
Sức hấp dẫn của PCH đã trở nên lỗi thời so với Powerball hay Mega Millions với giải hơn 1 tỷ USD, nhưng “trúng suốt đời” từng là lời hứa định hình cuộc sống. Giờ đây, các cam kết ấy bị đóng băng trong thủ tục phá sản và hợp đồng mua bán không ràng buộc người mua mới phải tiếp tục trả. Kết quả:
Người trúng buộc phải xoay sở trước nguy cơ mất nhà, mất nguồn sống.
Một mảnh ký ức văn hoá Mỹ — Prize Patrol, bóng bay và tấm séc khổng lồ — rụng rời theo bảng cân đối kế toán.
“PCH từng nói: không cần mua vé, vẫn có thể mơ lớn.” Giờ đây, nhiều người thắng — từng tin rằng không còn phải lo tiền bạc — đang đếm từng đồng và gõ cửa xin việc. Và câu hỏi treo lơ lửng: Ai sẽ trả cho những lời hứa trọn đời?
Jo-Ann Snyder and her husband Michael open the door for Publishers Clearing House at her home in Wilkes-Barre Township in 2018. Winners who had been promised lifetime prizes are losing those payments due to Publishers Clearing House's bankruptcy.