Tòa án Tối cao Mỹ ngày 18/9 thông báo sẽ mở phiên điều trần vào ngày 5/11 để xem xét tính hợp pháp của các mức thuế quan toàn cầu do Tổng thống Donald Trump áp đặt - một phép thử quan trọng đối với quyền hành pháp trong chính sách thương mại.
Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trước đó, ngày 9/9, các thẩm phán tuyên bố sẽ thụ lý vụ kiện sau khi một tòa án phúc thẩm liên bang kết luận ông Trump đã vượt quá thẩm quyền khi sử dụng Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp thuế nhập khẩu, một đạo luật năm 1977 vốn thường được dùng cho các biện pháp trừng phạt tài chính.
Phán quyết ngày 29/8 của tòa phúc thẩm tại Washington với tỷ lệ 7 - 4 cho rằng nhiều khoản thuế là bất hợp pháp, đồng thời đặt nghi vấn về các thỏa thuận thương mại mà ông Trump đã ký. Tuy nhiên, tòa vẫn cho phép các mức thuế hiện hành tiếp tục có hiệu lực trong quá trình kháng cáo.
Hai vụ kiện chính do nhóm doanh nghiệp nhỏ và 12 tiểu bang do đảng Dân chủ lãnh đạo (bao gồm New York, Illinois và Colorado) khởi kiện. Ngoài ra, Tòa án Tối cao cũng đồng ý xem xét đơn kiện riêng từ công ty đồ chơi Learning Resources.
Phía nguyên đơn lập luận rằng chỉ Quốc hội mới có thẩm quyền hiến định để áp thuế, trong khi Bộ Tư pháp Mỹ bảo vệ lập trường của ông Trump, cho rằng IEEPA cho phép Tổng thống điều chỉnh thương mại trong trường hợp khẩn cấp và việc bác bỏ quyền hạn này có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho kinh tế quốc gia.
Từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1, ông Trump tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp thuế quan như một phần trong chiến lược gây sức ép quốc tế. Theo tờ Financial Times, ông đã kêu gọi Liên minh châu Âu tăng thuế nhập khẩu lên 100% đối với hàng hóa từ Ấn Độ và Trung Quốc, trong nỗ lực phối hợp nhằm cắt nguồn thu dầu mỏ của Nga.
Mỹ gần đây cũng nâng mạnh thuế nhập khẩu với hầu hết hàng hóa từ Ấn Độ sau khi New Delhi từ chối giảm nhập dầu từ Nga. Mức thuế mới lên tới 50% từ cuối tháng 8. Đồng thời, có thông tin cho thấy Ấn Độ đang cân nhắc tăng xuất khẩu dược phẩm sang Nga và tìm kiếm các hướng đi thương mại mới như Brazil và Hà Lan.
Trong khi đó, EU đang chuẩn bị gói trừng phạt thứ 19 nhằm vào Nga kể từ năm 2022, trong đó có đề xuất từ Đức và Pháp nhằm bổ sung tập đoàn dầu khí Lukoil vào danh sách trừng phạt.
VietBF@sưu tập