Trung Quốc và Taliban đă phản ứng trước các phát ngôn gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc giành lại quyền kiểm soát căn cứ không quân Bagram ở Afghanistan.
Quang cảnh bên ngoài căn cứ quân sự Bagram, cách thủ đô Kabul của Afghanistan 50km về phía bắc. Ảnh: AFP/ TTXVN
Theo đài RT ngày 20/9, ông Trump khẳng định rằng, ông đang thảo luận với lănh đạo Afghanistan về vấn đề này, lập luận rằng, Mỹ cần căn cứ này v́ nằm gần một số cơ sở hạt nhân quan trọng của Trung Quốc.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiến cho biết trong một buổi họp báo ngày 19/9: “Trung Quốc tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ của Afghanistan. Tương lai của Afghanistan nên thuộc về nhân dân Afghanistan.
Ông cũng nhấn mạnh: “Kích động căng thẳng và đối đầu trong khu vực sẽ không được ủng hộ”.
Một ngày trước đó, ông Zakir Jalaly, nhà ngoại giao tại Bộ Ngoại giao Afghanistan, nhấn mạnh. người dân nước này sẽ phản đối quân đội Mỹ trở lại.
Theo ông Zakir Jalaly, Afghanistan và Mỹ nên theo đuổi mối quan hệ kinh tế và chính trị, dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau, mà Mỹ không duy tŕ hiện diện quân sự ở bất cứ nơi nào tại Afghanistan.
Căn cứ Bagram do Liên Xô xây dựng, đă thuộc quyền Bộ Quốc pḥng Afghanistan do Taliban lănh đạo sau cuộc rút quân của Mỹ khỏi Afghanistan năm 2021, chấm dứt hai thập kỷ hiện diện ở nước này.
Ông Trump mô tả quá tŕnh rút quân xảy ra dưới thời người tiền nhiệm Joe Biden là “một điều xấu hổ”. Ông Trump cũng cáo buộc Trung Quốc đang sử dụng căn cứ này, nhưng không đưa ra bằng chứng. Afghanistan đă bác bỏ cáo buộc trên.
Ngày 20/9, Tổng thống Trump c̣n viết trên nền tảng Truth Social: "Nếu Afghanistan không trả lại căn cứ Không quân Bagram cho những người đă xây dựng là nước Mỹ, NHỮNG ĐIỀU TỒI TỆ SẼ XẢY RA!!!".
Theo hăng tin Reuters, việc tái chiếm và duy tŕ Bagram có thể cần đến khoảng 10.000 binh sĩ Mỹ, cho thấy tiến tŕnh mới chỉ ở giai đoạn ban đầu và chắc chắn phải đàm phán với Taliban.
Trong những tháng gần đây, Taliban nỗ lực cải thiện quan hệ với Mỹ. Tuần trước, nhóm này đă tiếp đón phái đoàn Mỹ tại Kabul, do Đặc phái viên về con tin Adam Boehler dẫn đầu, cùng nhà ngoại giao kỳ cựu Zalmay Khalilzad. Dù lư do chính thức là thảo luận về công dân Mỹ bị giam giữ, nhưng truyền thông Taliban đưa tin, các lănh đạo kinh tế đă kêu gọi Mỹ đầu tư và tham gia tái thiết Afghanistan.
Căn cứ Bagram từng là cơ sở quân sự lớn nhất của Mỹ ở Afghanistan. Sau quyết định rút quân hỗn loạn của cựu Tổng thống Joe Biden năm 2021, căn cứ này nhanh chóng rơi vào tay Taliban. Nhóm này lập tức phóng thích hơn 5.000 tù nhân.
Kể từ đó, Taliban nhiều lần sử dụng Bagram để tổ chức “lễ diễu binh chiến thắng”. Đáng chú ư, vào ngày 15/8/2024 – kỷ niệm 3 năm chính phủ Afghanistan sụp đổ, Taliban đă tổ chức duyệt binh với sự tham dự của quan chức Trung Quốc và Iran, phô trương các khí tài quân sự Mỹ bỏ lại.