Ông Trump ra tối hậu thư với Venezuela, yêu cầu nước này nhận lại tù nhân và người tâm thần, đồng thời siết chặt người di cư thuộc diện TPS.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một khi trở về từ chuyến thăm cấp nhà nước tới Anh, ngày 18/9. Ảnh: Reuters.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 20/9 đă phát đi một tối hậu thư tới Venezuela thông qua mạng xă hội Truth Social, yêu cầu nước này “ngay lập tức chấp nhận” những người mà ông mô tả là tù nhân và bệnh nhân từ các trại tâm thần, vốn bị cáo buộc đă được gửi sang Mỹ.
Phía Nhà Trắng hiện chưa đưa ra b́nh luận nào liên quan tới vụ việc.
Động thái này được coi là một bước leo thang đáng kể trong chiến lược thực thi bộ luật nhập cư của chính quyền Trump. Trước, hôm thứ Sáu, chính quyền Trump đă yêu cầu Ṭa án Tối cao ban hành lệnh khẩn cấp nhằm tước bỏ quy chế bảo vệ pháp lư của hơn 300.000 người di cư Venezuela hiện đang sống tại Mỹ theo diện T́nh trạng Bảo vệ Tạm thời (TPS).
Bộ Tư pháp Mỹ đă nộp đơn kháng cáo nhằm đảo ngược phán quyết của một thẩm phán liên bang, người trước đó chặn quyết định chấm dứt TPS của chính quyền. Kết quả vụ việc này có thể định đoạt t́nh trạng pháp lư của hàng trăm ngh́n người Venezuela, đồng thời tạo tiền lệ cho cách mà Mỹ xử lư cộng đồng người nhập cư được bảo vệ từ các quốc gia khác.
Trước đó, chính quyền Trump cũng đă tiến hành chấm dứt quy chế TPS với 600.000 người Venezuela và 500.000 người Haiti, vốn được bảo vệ trong thời kỳ của cựu Tổng thống Joe Biden.
Hôm thứ Sáu, chính quyền Trump chính thức yêu cầu Ṭa án Tối cao cho phép hủy bỏ TPS đối với hơn 300.000 người Venezuela. Bộ Tư pháp đề nghị ṭa đ́nh chỉ phán quyết của Thẩm phán Edward Chen tại San Francisco, người cho rằng chính quyền đă sai lầm khi kết thúc TPS. Ṭa phúc thẩm liên bang ở San Francisco đă từ chối đ́nh chỉ phán quyết này trong lúc vụ kiện vẫn tiếp diễn.
Hồi tháng 5, Ṭa án Tối cao từng đảo ngược một lệnh sơ bộ khác của thẩm phán Chen, ảnh hưởng tới 350.000 người Venezuela có quy chế TPS hết hạn vào tháng 4. Khi đó, ṭa không đưa ra giải thích chi tiết, điều thường thấy trong các vụ kháng cáo khẩn cấp.
TPS được Quốc hội Mỹ thành lập năm 1990 nhằm ngăn trục xuất những người đến từ các quốc gia đang chịu thiên tai, xung đột hoặc t́nh h́nh nguy hiểm. Quy chế này có thể được Bộ trưởng An ninh Nội địa gia hạn theo chu kỳ 18 tháng. Thẩm phán Chen kết luận Bộ An ninh Nội địa đă hành động “với tốc độ và cách thức chưa từng có…với mục đích định sẵn là đẩy nhanh việc chấm dứt TPS của Venezuela”.
Trong bài đăng trên Truth Social, ông Trump tuyên bố rằng “hàng ngh́n người đă bị thương nặng, thậm chí thiệt mạng” bởi những cá nhân mà ông cho là đến từ các nhà tù và trại tâm thần ở Venezuela. Tuy nhiên, ông không đưa ra bằng chứng hay số liệu cụ thể để củng cố nhận định này.
Trong khi đó, một số bang như Texas và Georgia gần đây đă công bố dữ liệu về tội phạm do người nhập cư trái phép gây ra, cho thấy tỷ lệ phạm tội của người không có quốc tịch thấp hơn so với công dân Mỹ sinh ra tại nước này.
Ṭa án Tối cao sẽ sớm quyết định có chấp nhận yêu cầu khẩn cấp của chính quyền Trump nhằm tước bỏ quy chế bảo vệ của hàng trăm ngh́n người Venezuela hay không. Về phía Venezuela, giới lănh đạo nước này hiện vẫn chưa đưa ra phản ứng chính thức trước tối hậu thư của ông Trump.