Quan chức châu Âu đang lo ngại rằng việc Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ xoay trục ủng hộ Ukraine chỉ là một bước đi nhằm chuẩn bị đẩy trách nhiệm cho EU nếu Kiev thất bại trong cuộc chiến với Nga, Financial Times đưa tin ngày 24/9.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh BNE IntelliNews.
Trong nhiều tháng, ông Trump khẳng định Ukraine buộc phải nhượng bộ lãnh thổ để kết thúc xung đột và nhìn chung đứng về phía Nga. Nhưng tuần này, sau cuộc gặp với Tổng thống Volodymyr Zelensky tại New York (23/9), ông đã thay đổi lập trường đột ngột.
Trên mạng xã hội, ông Trump gọi Nga là “hổ giấy” và khẳng định Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ bị chiếm đóng, nhưng với điều kiện EU phải chi tiền cung cấp đủ vũ khí.
Một quan chức châu Âu nói với FT rằng tuyên bố, ủng hộ toàn vẹn lãnh thổ Ukraine thực chất giúp ông Trump “chuẩn bị lối thoát cửa sau”, nhằm né trách nhiệm nếu Kiev sa sút về quân sự hoặc cạn kiệt nguồn viện trợ. Theo tờ báo, ngày càng nhiều lãnh đạo châu Âu coi ông Trump là đồng minh khó tin cậy, dù một số nội các vẫn hoan nghênh bình luận mới nhất của ông.
Phát biểu mập mờ, đẩy gánh nặng cho châu Âu
Dù tuyên bố mạnh mẽ, ông Trump không đưa ra chi tiết về thời điểm, quy mô hay cách thức Mỹ viện trợ cho Ukraine. Ông cũng không đề cập việc bổ sung lệnh trừng phạt mới nhằm siết chặt ngân sách Nga. FT nhận xét, ông Trump có xu hướng đưa ra những tuyên bố lớn nhưng chung chung, khiến khó có thể ràng buộc trách nhiệm.
Theo Reuters (24/9), giọng điệu của ông Trump rõ ràng nhằm đặt trách nhiệm chính lên châu Âu. Điều này từng lộ rõ tại thượng đỉnh Paris ngày 4/9, khi lãnh đạo EU tìm cách giành sự ủng hộ của Mỹ cho kế hoạch đưa lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine hậu chiến. Nhưng cuộc điện đàm với ông Trump đã thất bại, khi ông chỉ yêu cầu châu Âu dừng nhập khẩu dầu khí từ Nga.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cũng tuyên bố Washington sẽ không hỗ trợ thêm nếu EU không cấm nhập năng lượng Nga, đồng thời áp thuế và trừng phạt cả Ấn Độ và Trung Quốc — hai khách hàng dầu khí lớn nhất của Moscow — theo yêu cầu của ông Trump.
Trong khi đó, đầu tháng này, EU thông qua gói trừng phạt thứ 19, bao gồm lệnh cấm nhập khẩu khí đốt Nga từ đầu năm sau. Tuy nhiên, EU vẫn né tránh cấm nhập dầu, vốn chủ yếu chảy vào Hungary và Slovakia, và bác bỏ áp thuế với Trung Quốc — đối tác thương mại lớn của khối.
Những phát biểu mới của ông Trump đánh dấu sự thay đổi lớn so với trước đây, khi ông từng nhận định Tổng thống Zelensky “cầm một lá bài xấu” và dự đoán Ukraine sẽ phải nhượng bộ lãnh thổ. Song cú xoay trục này khiến nhiều thủ đô châu Âu nghi ngờ Washington đang muốn giảm vai trò trong việc định hình cuộc chiến, theo FT.
Vietbf @ Sưu tầm