Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 25/9 khẳng định ông sẽ không cho phép Israel sáp nhập Bờ Tây, bác bỏ các lời kêu gọi từ một số chính trị gia cực hữu ở Israel muốn mở rộng chủ quyền tại khu vực này và dập tắt hy vọng về một Nhà nước Palestine.
Tổng thống Donald Trump tại Pḥng Bầu dục của Nhà Trắng ở Washington ngày 25/9. Ảnh EPA-Yonhap
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gần đây chịu sức ép từ một số đồng minh ủng hộ sáp nhập, khiến nhiều lănh đạo Arab lo ngại. Một số nhà lănh đạo trong khu vực đă gặp ông Trump hôm thứ Ba bên lề kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
“Tôi sẽ không cho phép Israel sáp nhập Bờ Tây. Không, tôi sẽ không cho phép. Điều đó sẽ không xảy ra", ông Trump nói với các phóng viên tại Pḥng Bầu dục.
“Đă quá đủ rồi. Đă đến lúc phải dừng lại”, ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh thêm.
Trong những ngày qua, Pháp, Anh, Canada, Úc và Bồ Đào Nha là những quốc gia đă công nhận nhà nước Palestine, một phần nhằm duy tŕ cơ hội cho giải pháp hai nhà nước. Israel đă lên án động thái này.
Phát biểu của ông Trump được đưa ra ngay khi Thủ tướng Netanyahu tới New York để chuẩn bị đọc bài diễn văn trước Liên Hợp Quốc vào ngày thứ Sáu. Văn pḥng thủ tướng Israel cho biết ông sẽ chờ đến khi trở lại đất nước mới phản hồi về tuyên bố của ông Trump.
Các khu định cư của Israel ở Bờ Tây đă liên tục mở rộng kể từ sau cuộc chiến năm 1967, với hệ thống đường sá và hạ tầng do Israel kiểm soát, chia cắt sâu hơn lănh thổ này.
Dự án định cư E1 – vốn bị cộng đồng quốc tế lên án mạnh mẽ v́ sẽ chia đôi Bờ Tây bị chiếm đóng và cắt đứt khu vực này với Đông Jerusalem – đă nhận phê duyệt cuối cùng hồi tháng 8. Điều này đe dọa nghiêm trọng tới viễn cảnh thành lập một nhà nước Palestine.
Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich, một nhân vật cực hữu trong liên minh cầm quyền của Thủ tướng Netanyahu, từng tuyên bố rằng “nhà nước Palestine đang bị xóa khỏi bàn đàm phán".
Các nước Arab và Hồi giáo đă cảnh báo ông Trump trong cuộc gặp đầu tuần này về hậu quả nghiêm trọng nếu Israel sáp nhập Bờ Tây — một thông điệp mà Ngoại trưởng Saudi Arabia, Hoàng tử Faisal bin Farhan Al-Saud, nói rằng Tổng thống Mỹ “hiểu rất rơ".
Hiện có khoảng 700.000 người định cư Israel sống giữa 2,7 triệu người Palestine tại Bờ Tây và Đông Jerusalem, nơi Israel đă sáp nhập nhưng không được hầu hết các nước công nhận.
Israel kiên quyết không từ bỏ quyền kiểm soát Bờ Tây, cho rằng mối đe dọa từ Hamas sau cuộc tấn công ngày 7/10/2023 — khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và 251 người bị bắt làm con tin — càng củng cố lập trường của họ. Trong số các con tin, hiện khoảng 48 người vẫn bị giam giữ, trong đó 20 người được cho là c̣n sống.
Hầu hết cộng đồng quốc tế coi các khu định cư Israel ở Bờ Tây là vi phạm luật pháp quốc tế. Israel bác bỏ, viện dẫn các mối liên hệ lịch sử và tôn giáo với vùng đất này, đồng thời cho rằng các khu định cư mang lại chiều sâu chiến lược và an ninh.
Vietbf @ Sưu tầm