Diễn biến bắt giữ
Sáng Thứ Sáu, Ian Roberts – Tổng giám đốc Des Moines Public Schools (học khu lớn nhất Iowa) – bị lực lượng di trú liên bang bắt giữ trong một “chiến dịch nhắm mục tiêu.” Nhà chức trách cho biết ông đă bỏ chạy khi nhân viên ICE tiếp cận. Tại thời điểm bắt giữ, ông bị cho là mang theo một khẩu súng ngắn đă nạp đạn, 3.000 USD tiền mặt và một con dao săn cố định lưỡi. Luật liên bang cấm người không có t́nh trạng hợp pháp tại Mỹ sở hữu súng và đạn dược. Hiện chưa rơ luật sư đại diện của ông Roberts.
Hai bức chân dung đối nghịch
Cơ quan an ninh mô tả ông Roberts là “criminal alien” và gợi ư nguy cơ đối với an toàn công cộng. Ngược lại, Chủ tịch Hội đồng Giáo dục Jackie Norris khẳng định ông là một phần không thể thiếu của cộng đồng trường học, “xuất hiện trong những việc lớn lẫn nhỏ” để hỗ trợ học sinh và nhân viên. Sau vụ bắt giữ, người dân tập trung trước ṭa liên bang ở Des Moines với biểu ngữ “Education, not deportation / Free Dr. Roberts.”
Hồ sơ di trú & pháp lư
Theo thông tin công bố, ông Roberts nhập cảnh Mỹ bằng visa du học sinh năm 1999 và bị thẩm phán di trú ban hành lệnh trục xuất cuối cùng vào tháng 5/2024. Cơ quan liên bang nói ông có cáo buộc vũ khí từ năm 2020; hồ sơ công khai cũng cho thấy ông từng nhận tội một cáo buộc liên quan vũ khí ở Pennsylvania năm 2022. Phía học khu cho biết không hề hay biết lệnh trục xuất, nhưng ông Roberts khi được tuyển đă chủ động báo về một vi phạm liên quan súng săn và đă nộp I-9 xác minh tư cách làm việc. Người phát ngôn học khu nói chưa nhận được thông báo chính thức từ ICE và chưa liên lạc được với ông kể từ khi bị tạm giữ.
T́nh trạng giam giữ hiện tại
Hệ thống tra cứu người bị giam giữ cho biết ông Roberts sinh tại Guyana và hiện đang bị giữ tại nhà tù hạt ở Council Bluffs, Iowa. Một lănh đạo ICE khu vực nhận định vụ bắt giữ nên là “hồi chuông cảnh tỉnh” về nỗ lực loại bỏ các mối đe dọa an toàn công cộng.
Quy mô học khu & sắp xếp nhân sự tạm thời
Được bổ nhiệm năm 2023, ông Roberts điều hành hệ thống hơn 30.000 học sinh. Trong thời gian ông vắng mặt, Matt Smith được giao quyền Tổng giám đốc tạm thời. Học khu nhấn mạnh ưu tiên là an toàn, ổn định và chất lượng giáo dục cho học sinh, gia đ́nh và nhân viên.
Tiểu sử & sự nghiệp giáo dục
Trước khi bước vào ngành giáo dục, ông Roberts từng là vận động viên Olympic (điền kinh) tại Sydney 2000. Ông sinh trong gia đ́nh di dân gốc Guyana, lớn lên nhiều năm ở Brooklyn, New York. Sự nghiệp của ông trải dài tại các hệ thống công lập ở New York City, Baltimore, Washington, DC, St. Louis, Oakland (California), Erie (Pennsylvania) trước khi tới Des Moines.
Phản ứng cộng đồng
Nhiều giáo viên và tổ chức địa phương bày tỏ sự ủng hộ với ông Roberts. Một giáo viên trong học khu cho rằng “điều quan trọng là chúng ta phải chăm nhau” và tin rằng công chúng không đồng t́nh với những ǵ đang diễn ra. The Directors Council – tổ chức phục vụ cộng đồng người da đen ở Des Moines – xác nhận ông Roberts là thành viên hội đồng, ca ngợi ông là đối tác tin cậy, kiên định v́ công bằng và tuyên bố hậu thuẫn trọn vẹn. Iowa Movement for Migrant Justice bày tỏ lo ngại khi các gia đ́nh di dân sợ hăi, thậm chí đắn đo việc đưa đón con v́ sợ lực lượng di trú xuất hiện.
Cuộc họp kín & bối cảnh rộng hơn
Hội đồng Trường Des Moines sẽ họp kín đặc biệt vào Thứ Bảy để bàn về vụ việc và tư cách của ông Roberts trong học khu. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump tiếp tục siết chặt thực thi di trú, bao gồm các cuộc bố ráp nơi làm việc và những vụ bắt giữ nhân vật trụ cột cộng đồng như lính cứu hỏa t́nh nguyện, mục sư, nhà báo.