Gần nửa tháng kể từ ngày rò rỉ chuyện ông Đỗ Trọng Hưng – đương kim Phó Ban Tổ chức Trung ương, cựu Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa – bị “cấm xuất cảnh”, làng chính trị Việt Nam chẳng khác nào đang xem phim bộ: mỗi tập kết thúc đúng lúc gay cấn, buộc khán giả đợi “next episode”. Và rồi đến ngày 26/9/2025, Bộ Chính trị xuất hiện như… biên kịch chính, chính thức đề nghị kỷ luật ông Hưng vì những vi phạm gây hậu quả “rất nghiêm trọng”. Khán giả vỗ tay? Chưa kịp. Vì theo giới phân tích, cảnh này có thể là nút thắt mở ra pha kịch tính mới: chiếc ghế quyền lực của Thủ tướng Phạm Minh Chính bỗng dưng… lung lay như ghế gấp gặp nền gạch trơn.
Nghe thì xa, nhưng chuyện lại rất gần. Ông Đỗ Trọng Hưng lâu nay vốn là “người nhà” của nhóm lãnh đạo Thanh Hóa – một “điểm tựa địa chính trị” khá rắn dành cho Thủ tướng. Mà ai làm chính trị cũng biết: có căn cứ địa thì mới dễ “điều quân xếp tướng”. Giờ căn cứ địa vừa bị… cúp điện, cả hệ thống phe Thanh Hóa lập tức phải bật đèn pin tìm lối đi.
Nếu ví công tác tổ chức cán bộ như một ván cờ xếp ghế, thì vị trí của ông Hưng ở Ban Tổ chức Trung ương chẳng khác nào quân xe đang án ngữ đường biên – công thủ toàn diện. Bất ngờ bị đưa ra kỷ luật, thế trận nhân sự của phe Thanh Hóa lộ ra một khoảng trống bằng… đúng kích thước của quân xe. Đánh nhanh thắng nhanh? Lúc này chỉ còn đánh… tính toán lâu dài, vì mất “cánh tay” chuyên dọn đường thì mọi nước đi sau đó đều nặng như kéo vali lên dốc.
Giới quan sát bảo: trong bối cảnh cuộc đua quyền lực trước thềm Đại hội 14 đang chuyển từ “đi bộ nhanh” sang “chạy nước rút”, kỷ luật ông Hưng không chỉ là chuyện “xử lý sai phạm”. Nó giống một cú bẻ lái trên đường cao tốc – xe nào không thắt dây an toàn thì cứ xác định. Cú bẻ lái ấy, nhìn hướng vô-lăng, xem ra lại chĩa thẳng vào phe của Thủ tướng Phạm Minh Chính – người được xem là đối trọng với ông Tô Lâm trong cuộc đua chiếc ghế Tổng Bí thư. Nói cách khác, đây vừa là động tác kỹ thuật, vừa là động tác nghệ thuật: kỹ thuật vì đúng quy trình kỷ luật; nghệ thuật vì chọn thời điểm khiến đối phương “đứng hình 5 giây”.
Tác động cụ thể là gì? Trước hết, mất đi ông Hưng đồng nghĩa phe Thanh Hóa bớt đi một “đầu nối” quan trọng ở tuyến trung ương. Đội bóng đang đá phối hợp tam giác bỗng mất một đỉnh, các đường chuyền bỗng… thiếu điểm đến. Việc “xếp lịch trình” nhân sự cho Đại hội, vốn cần sự đồng bộ như dàn nhạc, nay có nguy cơ thành… hòa tấu ngẫu hứng: người gõ trống jazz, kẻ kéo violon bolero. Đỉnh điểm là nguy cơ mất nhịp – mà trong chính trị, mất nhịp nghĩa là mất thế.
Đáng chú ý, cú kỷ luật này lại trùng nhịp với làn sóng tin đồn “Thủ tướng sẽ nghỉ hưu”. Tin đồn thì như mưa rào tháng Tám: nói là qua nhanh nhưng ướt sũng ai thì ai tự hiểu. Khi đám mây tin đồn còn đang quần thảo trên đầu, một tia sét kỷ luật giáng xuống, hiệu ứng tâm lý là điều miễn bàn. Đối thủ không cần nói nhiều – chỉ cần “hư trương thanh thế”, để người xem… tự nối vế còn lại.
Từ đó, nhiều người kết luận: phe công an đang cầm trịch nhịp độ trận đấu, như đội chủ nhà vừa có bóng vừa có… còi. Tổng Bí thư Tô Lâm, theo cách ví von của dân mạng, vừa giữ vai trò huấn luyện viên, vừa kiêm… đội trưởng vào sân những phút cuối để “chốt hạ” các pha bóng tranh chấp. Không phải ngẫu nhiên mà cảm giác “bàn tay sắp xếp” lại đậm đặc đến vậy – khi những cú va chạm nhân sự đều diễn ra đúng lúc “giờ vàng”.
Tất nhiên, chính trị không phải sân khấu cải lương để nhân vật độc thoại giải thích hết động cơ. Nhưng nhìn chuỗi tình tiết, ai cũng thấy một mô-típ quen thuộc: trước Đại hội, phe nào chắc tay hơn trong bài tổ chức – kỷ luật – điều chuyển, phe ấy sẽ khoan thuyền đối phương ngay… dưới mực nước. Với ông Đỗ Trọng Hưng, con thuyền của phe Thanh Hóa rõ ràng đã phải bật máy bơm sớm hơn dự kiến.
Còn Thủ tướng Phạm Minh Chính? Nói theo dân đá cầu: đây là quả “cầu lắt” đúng lúc đang chuyển trụ. Đỡ được – thì đẹp; lỡ trượt – thì đứt nhịp. Thách thức lớn nhất lúc này không phải là một quyết định, mà là chuỗi quyết định: giữ nhịp đội hình, trấn an hậu phương, và quan trọng nhất là tìm “phương án Hưng 2.0” cho đường dây nhân sự ở cấp cao. Bởi trong cuộc chơi xếp ghế, khoảng trống hiếm khi để trống lâu – hoặc mình lấp, hoặc người khác lấp hộ.
Tóm lại, câu chuyện ông Đỗ Trọng Hưng là hình ảnh thu nhỏ của cuộc đấu quyền lực sát Đại hội 14: nhanh, gọn, chính xác và không khoan nhượng. “Kỷ luật vì vi phạm” là bề nổi; “tái định hình tương quan” mới là phần chìm. Và khi phần chìm đủ nặng, con tàu nào không cân bằng kịp sẽ nghiêng. Thủ tướng Phạm Minh Chính đang đi trên boong tàu ấy, trước gió lớn chưa biết đổi hướng hay tăng ga. Còn phía bên kia, Tổng Bí thư Tô Lâm cho thấy phong cách “cầm nhịp” rất tay – ít nói nhiều làm, ít đồn nhiều động tác.
Khán giả chính trị thì khỏi nói: bắp rang đã rang, nước ngọt đã mở. Nhưng khác phim bộ, tập sau ở đây không có lịch phát sóng cố định. Chỉ có điều gần như chắc chắn: từ nay đến Đại hội 14, mỗi “thông báo kỷ luật”, mỗi “điều động nhân sự”, mỗi “nguồn tin hành lang” đều có thể là cú nắn tay lái tiếp theo. Ai vững vô-lăng sẽ vào cua mượt; ai lỏng tay sẽ trượt bánh. Và điều duy nhất không thay đổi là: hồi sau… sẽ còn hấp dẫn hơn.