Tổng Thống Donald Trump kêu gọi đảng Cộng Ḥa của ông dùng thời gian chính phủ đóng cửa để “dọn dẹp đồ bỏ''. Tổng Thống Trump đưa ra lời kêu gọi này sau khi tỏ ư nói ông có thể dùng t́nh trạng chính phủ đóng cửa làm công cụ cắt giảm nhân viên liên bang.
“Đảng Cộng Ḥa phải dùng cơ hội đóng cửa do đảng Dân Chủ ép buộc này để dọn dẹp đồ bỏ, nạn lăng phí và gian lận. Chúng ta có thể tiết kiệm được hàng tỷ đô la. Hăy làm nước Mỹ vĩ đại trở lại!” ông Trump viết trên mạng xă hội Truth Social của ông hôm Thứ Tư.
Hôm Thứ Tư, lần đầu tiên trong sáu năm, chính phủ liên bang bắt đầu đóng cửa sau khi phía Cộng Ḥa và Dân Chủ ở Quốc Hội không thông qua được ngân sách tạm thời cho chính phủ.
T́nh trạng bế tắc này chủ yếu liên quan tới vấn đề nên gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế Affordable Care Act, thường gọi là Obamacare, hay không. Phía Dân Chủ yêu cầu dự luật ngân sách phải bao gồm gia hạn Obamacare, nhưng phía Cộng Ḥa không đồng ư.
Mấy ngày qua, Tổng Thống Trump đe dọa sẽ dùng t́nh trạng chính phủ đóng cửa để sa thải nhân viên liên bang hàng loạt nếu t́nh trạng này tiếp tục.
Hôm Thứ Ba, ông Trump tuyên bố sẽ dùng t́nh trạng này để dẹp bỏ những chương tŕnh được đảng Dân Chủ ủng hộ. Ông gọi đây là cơ hội “dọn dẹp rất nhiều thứ.”
Cùng ngày, trả lời phỏng vấn của Fox Business, ông Russ Vought, giám đốc Văn Pḥng Quản Trị Ngân Sách (OMB) của Ṭa Bạch Ốc, tỏ ư nói có thể tới 300,000 nhân viên liên bang sẽ bị sa thải.
Hôm Thứ Tư, Ṭa Bạch Ốc gia tăng đe dọa. Bà Karoline Leavitt, phát ngôn viên Ṭa Bạch Ốc, tuyên bố hàng loạt nhân viên sẽ bị sa thải trong ṿng hai ngày. “Có lúc người ta phải làm những việc họ không muốn làm,” bà Leavitt cho hay, và nhấn mạnh “đảng Dân Chủ đẩy chúng tôi vào t́nh thế này.”
Một số nhân viên bị cho nghỉ việc tạm thời hôm Thứ Tư. Nhưng chính quyền Tổng Thống Trump cũng đe dọa sa thải lâu dài.
“Thành thật mà nói, nếu chuyện này kéo dài, chúng tôi sẽ phải sa thải nhân viên,” Phó Tổng Thống JD Vance cho hay trong buổi họp báo với bà Leavitt.
Khoảng 750,000 nhân viên liên bang, từ nhân viên công viên quốc gia tới viên chức quản trị tài chính, có thể bị sa thải mỗi ngày v́ chính phủ đóng cửa, theo Văn Pḥng Ngân Sách Quốc Hội (CBO), tiết kiệm khoảng $400 triệu tiền lương mỗi ngày.
Nhân viên liên bang thuộc lĩnh vực “thiết yếu,” như quân nhân và công lực, sẽ tiếp tục làm việc nhưng tới khi nào chính phủ có ngân sách mới được trả lương.
Trong khi đó, ở Quốc Hội, hiện vẫn không có nhiều hy vọng t́nh trạng chính phủ đóng cửa sẽ sớm kết thúc.
“Không có ǵ để thương lượng. Chúng tôi không thể lấy bất cứ thứ ǵ ra khỏi dự luật này để làm cho nó gọn hơn hay sạch hơn bây giờ,” Dân Biểu Mike Johnson (Cộng Ḥa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện, cho hay.
Theo dự trù, vào Thứ Sáu, Thượng Viện sẽ bỏ phiếu một lần nữa cho dự luật ngân sách tạm tới ngày 21 Tháng Mười Một do phía Cộng Ḥa soạn thảo và đă được Hạ Viện thông qua.
Đa số người dân Mỹ đổ lỗi cho Tổng Thống Trump và các nhà lập pháp Cộng Ḥa về việc chính phủ đóng cửa. Theo thăm ḍ của Washington Post, 47% người Mỹ cho rằng ông Trump và đảng Cộng Ḥa gây ra t́nh trạng này, trong khi chỉ 30% đổ lỗi cho đảng Dân Chủ. Khoảng 23% nói họ không biết lỗi tại ai.
Washington Post thăm ḍ 1,010 người hôm 1 Tháng Mười, sai số là 3.5 điểm.