BỐI CẢNH: Đ̀NH CHIẾN MONG MANH & ÁP LỰC TỪ VẤN ĐỀ CON TIN
Tổng thống Donald Trump nói trong một cuộc gọi ngắn rằng ông sẽ cân nhắc cho phép Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tái triển khai quân sự ở Gaza nếu Hamas không thực hiện đúng các cam kết trong thỏa thuận ngừng bắn, nhấn mạnh Israel có thể “trở lại các con phố ngay khi tôi nói một lời.” Dù căng thẳng tăng nhiệt v́ tranh căi quanh việc bàn giao thi thể con tin, lệnh ngừng bắn hiện vẫn đang được duy tŕ.
ĐIỂM 4 TRONG KẾ HOẠCH 20 ĐIỂM: TOÀN BỘ CON TIN PHẢI ĐƯỢC TRẢ TRONG 72 GIỜ
Theo Điểm 4 trong kế hoạch 20 điểm, “Trong ṿng 72 giờ kể từ khi Israel công khai chấp thuận thỏa thuận, tất cả con tin (c̣n sống và đă chết) sẽ được trao trả.” Tính đến sáng thứ Tư, 20 con tin người Israel c̣n sống đă được về nước. Hamas đă bàn giao thi thể của 8 người (4 thi thể trong đêm trước), nhưng phía Israel nói một thi thể không phải con tin Israel. Nguồn tin cho biết 4–5 thi thể nữa dự kiến sẽ được bàn giao trong tối nay.
MỸ NÓI G̀ VỀ VIỆC BÀN GIAO THI THỂ?
Sau cuộc trao đổi giữa Trump và CNN, hai cố vấn cấp cao của Mỹ cho rằng Hamas chưa vi phạm các cam kết của thỏa thuận chỉ v́ chưa t́m đủ thi thể cựu con tin. Washington cho biết đă nhận được bảo đảm thông qua các bên trung gian rằng nhóm này sẽ nỗ lực tối đa để t́m và trao trả số c̣n lại; Mỹ cũng đang hỗ trợ t́nh báo và hậu cần v́ nhiều thi thể có thể nằm dưới đống đổ nát sau hai năm chiến sự.
VA CHẠM MỚI Ở GAZA & CẢNH BÁO “GIẢI GIÁP”
Những ngày sau đợt trao trả con tin, đụng độ bạo lực giữa Hamas và các nhóm đối địch đă bùng phát, có vụ dẫn tới hành quyết công khai. Trump từng cảnh báo Hamas phải giải giáp, nếu không “chúng tôi sẽ giải giáp họ.” Trong cuộc gọi, ông nói hiện Hamas đang “dọn dẹp các băng nhóm, băng nhóm bạo lực.” Khi được hỏi khả năng xử bắn nhầm dân thường, ông đáp: “Tôi đang t́m hiểu… có thể là băng nhóm cộng thêm (yếu tố khác).”
ĐIỂM 6: ÂN XÁ CÓ ĐIỀU KIỆN & LỐI RA CHO THÀNH VIÊN HAMAS
Điểm 6 trong kế hoạch 20 điểm nêu: sau khi toàn bộ con tin được trả, những thành viên Hamas cam kết chung sống ḥa b́nh và nộp vũ khí sẽ được ân xá. Ai muốn rời Gaza sẽ được bảo đảm hành lang an toàn tới các quốc gia tiếp nhận.
“ISRAEL SẼ QUAY LẠI NGAY KHI TÔI NÓI” – THÔNG ĐIỆP RĂN ĐE
Trả lời câu hỏi nếu Hamas từ chối giải giáp, Trump nói: “Tôi đang cân nhắc. Israel sẽ trở lại các con phố ngay khi tôi nói một lời. Nếu Israel có thể vào và đập tan họ, họ sẽ làm thế.” Ông cũng cho biết từng “kiềm chế” IDF và “đối chất” với ông Netanyahu.
59 QUỐC GIA ỦNG HỘ & TẦM NH̀N “GIAI ĐOẠN 1”
Tổng thống bày tỏ lạc quan về triển vọng dài hạn khi có 59 quốc gia ủng hộ các nguyên tắc của thỏa thuận – tài liệu được kư ở Ai Cập, thường được gọi là “Trump Peace Agreement”. Ông nói nhiều nước muốn gia nhập Abraham Accords và khẳng định “Giờ Iran không c̣n là vấn đề.” Tuy nhiên, Nhà Trắng thừa nhận c̣n nhiều việc phải làm để xác lập tương lai Gaza: khu vực phi quân sự hóa, giám sát độc lập, và Hamas không tham gia cai trị – những ǵ đang diễn ra mới chỉ là Giai đoạn 1.
SONG HÀNH HỒ SƠ UKRAINE & THÔNG ĐIỆP VỀ TRUYỀN THÔNG
Trump nói ông đang “làm việc cật lực” để chấm dứt chiến tranh Nga–Ukraine; Tổng thống Volodymyr Zelensky dự kiến thăm Nhà Trắng vào thứ Sáu. Xen giữa là lời chỉ trích truyền thông, từ cuộc phỏng vấn Phó Tổng thống JD Vance tới kỳ vọng CBS sẽ “công bằng” hơn dưới ban lănh đạo mới. Khi CNN đề nghị phỏng vấn trực tiếp 1-1, ông cho biết sẽ cân nhắc.
CỬA SỔ CƠ HỘI MỎNG MANH, Đ̉I HỎI TÍNH KỶ LUẬT CAO
Tổng thể, đ́nh chiến c̣n mong manh và bị treo trên hai trục: (1) bàn giao con tin/thi thể đúng tiến độ, (2) quá tŕnh giải giáp cùng dàn xếp vị thế chính trị tương lai ở Gaza. Điểm 4 tạo nhịp thời gian rơ ràng; Điểm 6 mở cửa thoát có điều kiện. Thông điệp răn đe “Israel sẽ trở lại khi tôi nói” cho thấy cây gậy luôn sẵn, nhưng củ cà rốt (ân xá, lối ra) cũng hiện hữu. Tổn thất nhân đạo và niềm tin của các bên sẽ phụ thuộc vào việc những chữ kư trên giấy được thực thi thế nào trong những ngày tới.