Một phái đoàn cấp cao của Ukraine đă có cuộc gặp với các tập đoàn vũ khí hàng đầu của Mỹ, chỉ vài ngày trước khi Tổng thống Volodymyr Zelensky tới Nhà Trắng hội đàm với Tổng thống Donald Trump – một dấu hiệu cho thấy Kiev đang nỗ lực củng cố quan hệ quốc pḥng với Washington trong bối cảnh cuộc chiến tranh với Nga chưa có hồi kết.
Tổng thống Volodymyr Zelensky sẽ tới Nhà Trắng để hội đàm với người đồng cấp Donald Trump vào thứ Sáu tới. Ảnh RFERL
Theo thông báo của Chánh văn pḥng Tổng thống Ukraine Andrii Yermak, ông cùng Thủ tướng Yuliia Svyrydenko đă dẫn đầu phái đoàn gặp gỡ đại diện của Lockheed Martin và Raytheon – hai tập đoàn quốc pḥng lớn nhất nước Mỹ. Trong bài đăng trên Telegram, ông Yermak cho biết mối quan hệ hợp tác giữa Ukraine và hai tập đoàn này “đang tiếp tục phát triển”, song không tiết lộ chi tiết các nội dung thảo luận.
Cố vấn cấp cao của ông Yermak, ông Mykhailo Podolyak, viết trên mạng X rằng Kiev đang t́m kiếm tên lửa hành tŕnh, hệ thống pḥng không và các thỏa thuận sản xuất UAV chung với Mỹ. Raytheon hiện là nhà sản xuất Patriot, hệ thống pḥng thủ chủ lực giúp Ukraine đánh chặn các đ̣n tấn công tầm xa của Nga, đồng thời cũng là nhà chế tạo tên lửa hành tŕnh Tomahawk – loại vũ khí mà Kiev đặc biệt quan tâm.
Nếu được Mỹ chấp thuận, Tomahawk có thể giúp Ukraine đánh sâu vào lănh thổ Nga, thậm chí tấn công chính xác vào khu vực Moscow, nhờ tầm bắn xa và đầu đạn lớn. Lockheed Martin – nhà sản xuất nhiều vũ khí tiên tiến khác như HIMARS – cũng được cho là có thể mở rộng hợp tác cung cấp hoặc sản xuất cho Kiev.
Tổng thống Zelensky được kỳ vọng sẽ chính thức đề nghị ông Trump bật đèn xanh cho việc cung cấp Tomahawk trong cuộc gặp tại Pḥng Bầu Dục. Tuy nhiên, Washington vẫn thận trọng, lo ngại động thái này có thể làm leo thang xung đột và khiến quan hệ Mỹ - Nga rơi vào ṿng đối đầu trực diện.
Dẫu vậy, hôm Chủ nhật, ông Trump đă gửi lời cảnh báo tới Moscow rằng Mỹ “có thể chuyển giao Tomahawk cho Ukraine nếu Nga không sớm chấm dứt chiến tranh”. Giới quan sát cho rằng đây là đ̣n gây sức ép ngoại giao nhằm buộc Tổng thống Vladimir Putin phải xuống thang.
Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth cũng khẳng định tại hội nghị các nước hậu thuẫn Ukraine ở trụ sở NATO (Brussels) rằng: “Nếu chiến tranh không sớm kết thúc, Mỹ cùng các đồng minh sẽ có bước đi cần thiết để khiến Nga phải trả giá cho hành động xâm lược. Bộ Chiến tranh Mỹ sẵn sàng hành động theo cách mà chỉ Mỹ mới có thể làm".
Phát biểu này ngay lập tức khiến Moscow phản ứng giận dữ. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cảnh báo trên báo Vedomosti rằng việc Mỹ chuyển giao Tomahawk cho Kiev sẽ “gây tổn hại khổng lồ cho triển vọng b́nh thường hóa quan hệ giữa Nga và Mỹ”.
Mỹ và Ukraine sắp hoàn tất quỹ đầu tư tái thiết
Bên lề chuyến thăm, Thủ tướng Ukraine Yuliia Svyrydenko cũng gặp Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent để bàn về Quỹ Tái đầu tư Mỹ - Ukraine (U.S.-Ukraine Reinvestment Fund), nằm trong thỏa thuận cho phép Washington tiếp cận nguồn tài nguyên khoáng sản khổng lồ của Ukraine. Bà Svyrydenko cho biết quỹ này “chỉ c̣n vài bước quyết định nữa” là có thể đi vào hoạt động, với các dự án đầu tiên trong lĩnh vực khoáng sản chiến lược, năng lượng và hạ tầng đang được định h́nh.
Trong khi đó, giao tranh vẫn tiếp diễn dữ dội. Quân đội Ukraine thông báo đă tập kích một kho nhiên liệu tại Feodosia (bán đảo Crimea) trong đêm, phá hủy 16 bồn chứa nhiên liệu được Nga dùng để tiếp tế cho tiền tuyến. Ngược lại, tập đoàn năng lượng Naftogaz cho biết một nhà máy nhiệt điện của họ bị Nga tấn công, tiếp nối chuỗi đ̣n phá hoại hạ tầng năng lượng Ukraine trước mùa đông.