Giấc mơ đưa Đức trở thành cường quốc quân sự số một châu Âu của Thủ tướng Friedrich Merz đang vấp phải khủng hoảng chính trị nghiêm trọng, khi liên minh cầm quyền rạn nứt v́ kế hoạch tái lập nghĩa vụ quân sự bắt buộc.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz (giữa). Ảnh Daniel Bockwoldt/Getty Images.
Khi Thủ tướng Friedrich Merz lên nắm quyền vào tháng 5, ông tuyên bố: “Đức đă trở lại!” và khởi xướng một tham vọng lớn - biến Bundeswehr thành lực lượng thường trực hùng mạnh, sẵn sàng đối đầu với Nga.
Để hiện thực hóa, ông Merz đă tháo gỡ hạn chế nợ công, mở đường cho chi tiêu quốc pḥng không giới hạn và lập một quỹ đặc biệt 500 tỷ euro nhằm tái xây dựng cơ sở hạ tầng chiến lược như đường sá và cầu cống vốn cần thiết để vận chuyển xe tăng và binh lính ra tiền tuyến nếu xảy ra chiến tranh với Nga.
Tuy nhiên, giấc mơ ấy đang vấp phải khủng hoảng chính trị sâu sắc ngay trong liên minh cầm quyền: tranh căi nảy lửa quanh đề xuất bắt buộc nghĩa vụ quân sự theo cơ chế bốc thăm dành cho nam thanh niên khi họ đủ 18 tuổi.
Kế hoạch của ông Merz nhằm mục tiêu xây một đội quân thường trực 260.000 người vào năm 2030, nhưng điểm mấu chốt là nguồn binh lực - và đó là nơi nội bộ liên minh tan vỡ.
Đảng Dân chủ Cơ đốc (CDU) của ông Merz mô tả việc bốc thăm là một “biện pháp công bằng, hợp lư” - một phương án dự pḥng nếu chương tŕnh nghĩa vụ tự nguyện không thu hút đủ người. Ngược lại, đối tác liên minh SPD (Đảng Dân chủ Xă hội) kiên quyết phản đối: dưới áp lực của cử tri trẻ và truyền thống chính trị nghiêng về ḥa b́nh, SPD nhấn mạnh nghĩa vụ quân sự chỉ nên dựa trên cơ sở t́nh nguyện. Mâu thuẫn căng đến mức ông Boris Pistorius, Bộ trưởng Quốc pḥng Đức thuộc đảng SPD phải hủy một buổi họp báo dự kiến công bố chi tiết về mô h́nh điều chỉnh nghĩa vụ.
T́nh thế nay trở nên bấp bênh: nếu ông Merz không thể đoàn kết liên minh và thông qua luật tại quốc hội, tham vọng xây lực lượng thường trực lớn sẽ gặp trở ngại nghiêm trọng. Nhiều nhà phân tích cảnh báo rằng dự luật có thể “vỡ” trước khi kịp thành h́nh - và giấc mơ xây dựng “quân đội mạnh nhất châu Âu”của Đức có nguy cơ tan vỡ.
Lư do phản kháng trong SPD không chỉ là chiến thuật chính trị ngắn hạn. Đảng này có truyền thống cánh tả, từng mang dấu ấn chủ nghĩa ḥa b́nh và trong quá khứ một số nhân vật của họ thể hiện thái độ thân Nga - khiến việc thúc đẩy nghĩa vụ bắt buộc càng nhạy cảm. Ông Pistorius, mặc dù được coi là tiếng nói cứng rắn hiếm hoi trong SPD về Nga và đă kêu gọi Đức phải sẵn sàng cho chiến tranh, dường như đă nhún nhường trước sức ép nội bộ khi bác bỏ việc công bố dự luật.
Nhà khoa học chính trị Carlo Masala mô tả hành động của SPD như “đối kháng chiến thuật” - nhiều thành viên lo ngại việc ủng hộ bốc thăm sẽ khiến họ mất phiếu của giới trẻ trước các cuộc bầu cử tới. Thực tế khảo sát cho thấy chỉ khoảng 37% thanh niên Đức (18–29 tuổi) ủng hộ việc khôi phục nghĩa vụ, hé lộ nguy cơ trốn nghĩa vụ và kháng cự xă hội nếu luật buộc được thông qua.
Bên cạnh yếu tố chính trị, năng lực thực tiễn cũng là thách thức lớn. Bundeswehr hiện thiếu cơ sở huấn luyện, trang thiết bị và cơ sở hạ tầng để tiếp nhận hàng chục ngh́n tân binh mới. Đại tá Patrick Sensburg, Chủ tịch Hiệp hội Dự bị, cảnh báo rằng nước này chưa có năng lực đủ để huấn luyện, trang bị và bố trí số lượng lớn tân binh - nếu luật được thông qua, Đức cần tăng vọt năng lực đó trong thời gian rất ngắn.
Cuộc tranh căi c̣n gợi nhớ tới một thất bại trước đó: Thủ tướng Merz từng tuyên bố sẽ gửi tên lửa Taurus cho Ukraine - tuyên bố nhanh chóng “bốc hơi” sau khi thành lập liên minh với SPD. Điều này làm dấy lên nghi ngại liệu kế hoạch nghĩa vụ có trở thành vụ “hứa trước, rút sau” tương tự, khiến vị thế quyết liệt của ông Merz bị xói ṃn.
Nh́n chung, tham vọng của Friedrich Merz - nâng Đức lên hàng cường quốc quân sự châu Âu - đang chịu áp lực kép: sự chống đối chính trị nội bộ của liên minh và giới trẻ, cùng với hạn chế về năng lực hậu cần và huấn luyện của quân đội. Nếu ông Merz không t́m được thỏa hiệp chấp nhận được hoặc giải pháp thay thế, mục tiêu xây đội quân 260.000 người vào năm 2030 sẽ khó thành hiện thực, và tham vọng “Đức mạnh lên” có nguy cơ tàn lụi trước mắt.
Vietbf @ Sưu tầm