Ra mắt vai tṛ mới: “cùng tồn tại có trật tự với người nước ngoài”
Trong lễ ra mắt nội các do nữ Thủ tướng Sanae Takaichi đứng đầu, bà Kimi Onoda tuyên bố sẽ thúc đẩy một xă hội “cùng tồn tại có trật tự” với người nước ngoài, nhấn mạnh chỉ hoan nghênh những ai có kỹ năng cao và tuân thủ pháp luật. Đây được xem là tín hiệu đầu tiên cho ưu tiên “Japan First” của nội các mới: chọn lọc ḍng di trú, siết chặt thực thi và trật tự công cộng liên quan người nước ngoài (đặc biệt các thành phần Việt Cộng ăn cắp ăn trộm, ở lại phi pháp).
Chức danh và quyền hạn: không chỉ “di trú”
Bên cạnh việc phụ trách xă hội cùng tồn tại có trật tự với người nước ngoài (một danh mục mới trong nội các), bà Onoda đồng thời đảm nhiệm Bộ trưởng phụ trách An ninh Kinh tế, kiêm Chính sách Khoa học & Công nghệ, Chính sách Không gian và Chiến lược Sở hữu Trí tuệ. Sự kết hợp này cho thấy cách tiếp cận “an ninh hóa” vấn đề di trú: vừa là câu chuyện nhân lực, vừa gắn với an ninh – công nghệ – chuỗi cung ứng.
Lập trường chính sách: “di trú có chọn lọc”, siết lao động phổ thông
Ưu tiên lao động kỹ năng cao (IT, y tế…) để phục vụ tăng trưởng công nghệ và an ninh kinh tế.
Siết nhập cư phổ thông và tăng cường thực thi đối với hành vi vi phạm pháp luật của người nước ngoài.
Xem xét điều chỉnh hệ thống tiếp nhận lao động kỹ năng hạn chế (đă triển khai từ 2019) theo hướng chặt chẽ hơn, nhằm giải quyết thiếu nhân lực nhưng không “pha loăng” văn hóa và trật tự xă hội.
Nhấn mạnh liên hệ giữa di trú – an ninh quốc gia – bản sắc dân tộc, củng cố kiểm soát biên giới và thực thi nội địa.
Bà Kimi Onoda là ai?
Sinh: 7/12/1982. Quê quán: Chicago (Mỹ).
Đảng: LDP, khuynh hữu; từng là Thứ trưởng Quốc pḥng (2022–2023), nghị sĩ Thượng viện đại diện Okayama.
Quốc tịch: từng có hai quốc tịch (Mỹ–Nhật), đă từ bỏ quốc tịch Mỹ năm 2017 theo quy định của Nhật.
Điểm nhấn: là nữ bộ trưởng trẻ trong nội các, nổi bật với quan điểm cứng rắn về di trú và trật tự xă hội.
Tác động dự kiến: thị trường lao động & cộng đồng ngoại kiều
Doanh nghiệp có thể phải nâng tiêu chuẩn tuyển dụng, ưu tiên ứng viên có chuyên môn cao, bằng cấp & hồ sơ tuân thủ rơ ràng.
Ngành thiếu nhân lực (điều dưỡng, sản xuất công nghệ, hạ tầng số) vẫn có cửa, nhưng điều kiện sàng lọc có thể chặt hơn.
Chế tài thực thi với người nước ngoài vi phạm sẽ nghiêm khắc hơn, kỳ vọng giảm tội phạm và lạm dụng phúc lợi.
Lưu ư dành cho người Việt đang ở Nhật
Người Việt là một trong những cộng đồng ngoại kiều đông nhất tại Nhật – đóng góp tích cực nhưng cũng có trường hợp vi phạm gây tiếng xấu. Trong bối cảnh chính sách siết chặt:
Tuyệt đối tuân thủ pháp luật (lao động, cư trú, thuế, giao thông).
Giữ hồ sơ thị thực minh bạch, cập nhật đúng hạn; tránh công việc “xám”, làm quá giờ trái phép.
Cảnh giác môi giới, không tiếp tay mua bán giấy tờ/đổi trạng thái lưu trú trái phép.
Nếu chuẩn bị xin việc ngành kỹ năng cao, hăy chủ động nâng cấp chứng chỉ, tiếng Nhật, hồ sơ tay nghề để tận dụng chính sách ưu tiên.
Việc bà Kimi Onoda nắm danh mục “cùng tồn tại có trật tự với người nước ngoài” cho thấy trục di trú – an ninh – công nghệ sẽ là ưu tiên của chính phủ Sanae Takaichi. Định hướng “di trú có chọn lọc” vừa mở cơ hội cho nhân lực chất lượng cao, vừa phát đi cảnh báo về kỷ luật cư trú và trật tự xă hội với toàn bộ cộng đồng ngoại kiều và quyết tâm cao trục xuất các thành phần xấu, đặc biệt là Việt Cộng.