Trong thời gian ở trại tập trung Auschwitz, vơ sĩ Ba Lan Tadeusz Pietrzykowski thi đấu quyền anh để giải trí cho lính canh, nhờ đó nhận thêm thức ăn và đặc quyền, mà sau đó anh chia sẻ với các tù nhân khác.
Tadeusz “Teddy” Pietrzykowski. Ảnh Wikimedia Commons
Theo trang allthatinteresting.c om, một trong những tù nhân đầu tiên bị Đức Quốc xă đưa đến trại tập trung Auschwitz-Birkenau là Tadeusz “Teddy” Pietrzykowski, một thanh niên Ba Lan 23 tuổi. Được đánh số tù nhân 77, Pietrzykowski đối mặt với nguy cơ sinh tử khủng khiếp ở Auschwitz, nơi hơn một triệu người đă chết từ năm 1940 đến 1945. Nhưng anh đă sống sót, phần lớn nhờ thắng hàng chục trận quyền anh.
Là người xếp hạng nh́ trong hạng cân nhẹ của Ba Lan và là nhà vô địch Warsaw, Pietrzykowski sớm nhận ra rằng quyền anh có thể giúp anh giành thêm thức ăn và đặc quyền với điều kiện anh thắng các trận đấu. Trong thời gian ở Auschwitz, Pietrzykowski tham gia từ 40 đến 60 trận đấu, chỉ thua duy nhất một trận. Trong khi thi đấu để giải trí cho lính canh, anh cũng trở thành biểu tượng hy vọng cho các tù nhân khác.
Câu chuyện phi thường có thật về Tadeusz Pietrzykowski, được khắc họa trong phim Ba Lan năm 2020 “The Champion of Auschwitz” (Nhà vô địch ở Auschwitz).
Ngôi sao quyền anh trẻ ở Ba Lan
Tadeusz Pietrzykowski sinh ngày 8/4/1917 tại Warsaw, Ba Lan. Anh quá nhỏ nên không nhớ được Chiến tranh Thế giới thứ nhất vốn kết thúc vài tháng trước sinh nhật thứ hai của ḿnh. Phần lớn tuổi trẻ tập trung vào thể thao. Khi c̣n là thiếu niên, Pietrzykowski quan tâm đến bóng đá và sớm bộc lộ tài năng trong quyền anh.
Anh tập luyện với huấn luyện viên Feliks “Papa” Stamm, người đă đào tạo nhiều vơ sĩ trẻ. Pietrzykowski tập luyện nghiêm túc, mặc dù theo Báo Ba Lan, gia đ́nh anh cho rằng tài năng của anh nghiêng về nghệ thuật hơn là quyền anh hay bóng đá.
Tiến sĩ Karol Nawrocki, Giám đốc Bảo tàng Chiến tranh Thế giới thứ hai ở Gdańsk (Ba Lan) cho biết: “Teddy để lại những ghi chép về các buổi tập luyện, cho thấy cậu đang phát triển chiến thuật và kỹ thuật như thế nào”.
Tadeusz Pietrzykowski sớm bộc lộ triển vọng, tham gia các trận đấu đưa anh vào hàng những vơ sĩ xuất sắc trong hạng cân của ḿnh. Dù không có thể h́nh của vơ sĩ hạng nặng, kỹ thuật, bước chân nhanh nhẹn và ư chí kiên cường của anh khiến anh trở thành đối thủ đáng gờm. Đến năm 1939, anh được coi là một trong những vận động viên trẻ đáng chú ư của Ba Lan cho đến khi định mệnh can thiệp.
Tadeusz Pietrzykowski bị đưa đến Auschwitz
Chiến tranh Thế giới thứ hai bùng nổ vào ngày 1/9/1939 khi Đức xâm lược Ba Lan. Pietrzykowski lập tức đặt găng tay xuống và tham gia chiến đấu. Anh gia nhập một trung đoàn pháo nhẹ, bảo vệ Warsaw trước quân Đức và khi thành phố thất thủ, anh định tới Pháp, nơi hàng ngàn người Ba Lan đang tập hợp thành một quân đội mới dưới quyền Tướng Władysław Sikorski.
Nhưng Pietrzykowski không bao giờ đến nơi. Thay vào đó, cảnh sát mật Đức Gestapo bắt anh tại biên giới Hungary – Nam Tư. Không lâu sau đó, Pietrzykowski trở thành một trong những người đầu tiên bị đưa đến trại tập trung Auschwitz mới thành lập và được đánh số 77. Là một tù nhân chính trị theo đạo Công giáo, Pietrzykowski bị đẩy vào một thế giới tàn bạo mới, nơi t́m cách phi nhân hóa anh đến mức tối đa.
Tadeusz Pietrzykowski không thi đấu quyền anh ngay lập tức ở Auschwitz. Ban đầu mà anh được phân công làm việc tại một xưởng mộc. Mặc dù lao động cực nhọc, nhưng thể lực tốt trước đó giúp anh trụ vững.
Mọi thứ thay đổi vào tháng 3/1941.
Trận đấu đầu tiên của Tadeusz Pietrzykowski ở Auschwitz
Trận đấu đầu tiên của Pietrzykowski đến một cách t́nh cờ. Năm 1941, vào một ngày Chủ nhật, anh nh́n thấy một đám đông lớn gần bếp trại. Đột nhiên, một người trong đám chạy lại gọi anh.
“Một người chạy về phía tôi và hét: ‘Teddy, muốn một miếng bánh ḿ không? Mau đến đây. Có một vơ sĩ Đức ở đây. Tôi đang t́m ai đó đấu với hắn và đánh bại hắn. Người thắng sẽ được thưởng bánh ḿ’”, Pietrzykowski nhớ lại sau này. Ông kể: “Tôi nặng 42 kg, nhưng quyết định thi đấu ngay. Tôi thấy một người đàn ông tóc vàng, cơ thể hoàn hảo, đeo găng mà chúng tôi dùng vào mùa đông khi làm việc. Khi tôi xuất hiện, đám đông cười v́ tôi rất gầy”.
Đối thủ của anh là Walter Düning, một kapo người Đức (tù nhân quản lư tù nhân khác), từng là vơ sĩ thành công trước chiến tranh. Ông ta là đối thủ đáng gờm. Nhưng bất chấp mọi khó khăn, Pietrzykowski đă di chuyển khéo léo và giành chiến thắng.
Đó là khoảnh khắc Pietrzykowski nhận ra quyền anh có thể mang lại đặc quyền ở Auschwitz.
Pietrzykowski kể: “Có lúc, Walter Düning hạ găng xuống. Hắn ngừng đấu, nhận thấy tôi chiếm ưu thế và hỏi tôi muốn làm trong đội nào. Tôi trả lời là đội chăm sóc động vật v́ biết sẽ có thêm thức ăn như bă mía, củ cải, cà rốt”.
Dần dần, Pietrzykowski trở nên nổi tiếng với tư cách vơ sĩ. Lính canh Auschwitz thấy anh thú vị và bắt đầu “đăng kư” anh vào các trận đấu khác, đôi khi đấu với lính, đôi khi với tù nhân khác. Lính canh thường cá cược kết quả, nhưng gọi đó là thể thao th́ chưa chính xác v́ đó là những tṛ tra tấn dưới danh nghĩa giải trí.
Theo ông Nawrocki, Pietrzykowski phải đấu với những tù nhân khác để giành thức ăn, mà nhiều người trong số họ cũng là người Ba Lan. Đây là cơ hội sống sót của anh.
Chiến thắng thường đồng nghĩa với việc có thêm khẩu phần ăn hoặc được đối xử bớt tàn nhẫn. Những lợi thế nhỏ này giúp Pietrzykowski chịu đựng được điều kiện khiến nhiều người khác bỏ mạng.
Nhưng khi Pietrzykowski thắng hết trận này đến trận khác, thi đấu từ 40 đến 60 trận ở Auschwitz, chỉ thua một trận, anh cũng trở thành biểu tượng hy vọng cho các tù nhân khác.
Pietrzykowski trở thành biểu tượng kháng cự
Sau trận đầu với Düning, Pietrzykowski tiếp tục thi đấu hàng chục trận trong trại. Đối thủ của anh thường là vơ sĩ chuyên nghiệp hoặc bán chuyên từ khắp châu Âu bị chiếm đóng, nhiều người to lớn và được ăn uống tốt hơn. Dù vậy, Pietrzykowski thắng gần như tất cả các trận.
Trong trại, tin về chiến thắng của Pietrzykowski lan nhanh. Thành tích của anh mang lại cho các tù nhân khoảnh khắc tự hào và hy vọng ngắn ngủi. Trong nơi được dựng lên để tước đoạt nhân phẩm, nắm đấm của anh trở thành biểu tượng, truyền đi thông điệp rằng kháng cự dù nhỏ nhưng vẫn thành công. Pietrzykowski chứng minh rằng ngay cả ở Auschwitz, người Đức cũng có thể bị đánh bại.
Trong thực tế, Pietrzykowski c̣n tham gia một h́nh thức phản kháng khác chống Đức Quốc xă. Anh bắt đầu hợp tác với phong trào kháng chiến trong Auschwitz, phối hợp cùng Witold Pilecki, người đă t́nh nguyện thâm nhập trại dưới tên giả để thu thập chứng cứ về tội ác của Đức Quốc xă.
Trong thời gian ở Auschwitz, Pietrzykowski tham gia âm mưu ám sát chỉ huy trại Rudolf Höss bằng cách nới yên ngựa của Höss. Trong vụ này, Höss sống sót nhưng găy chân. Pietrzykowski c̣n giết chó của Höss vốn được huấn luyện tấn công tù nhân.
Trong khi đó, anh và các tù nhân khác chờ chiến tranh kết thúc và chờ tự do đến.
Năm 1943, Tadeusz Pietrzykowski bị chuyển từ Auschwitz sang trại Neuengamme gần Hamburg. Điều kiện ở đây cũng tàn bạo không kém. Lao động cưỡng bức và nạn đói cướp đi sinh mạng hàng ngàn người và Pietrzykowski một lần nữa phải thi đấu quyền anh để sống. Anh tiếp tục các trận đấu do lính canh tổ chức, tham gia khoảng 20 trận và dùng kỹ năng làm đường sống.
Không lâu sau, anh bị đưa đến Bergen-Belsen, một trong những trại khét tiếng nhất trong hệ thống Đức Quốc xă. Đến thời điểm giải phóng vào tháng 4/1945, Bergen-Belsen đă trở thành bẫy tử thần chết đói và dịch bệnh, ngập trong các ngôi mộ tập thể. Nhưng bằng cách nào đó, Pietrzykowski sống sót. Cơ thể anh bị tàn phá sau nhiều năm giam cầm, nhưng ư chí vẫn không khuất phục.
Sau khi được giải phóng, Pietrzykowski trở về Ba Lan. Đáng tiếc là sự nghiệp quyền anh không bao giờ phục hồi hoàn toàn v́ bị gián đoạn bởi chiến tranh và sức khỏe yếu. Nhưng ông không từ bỏ hoàn toàn môn thể thao này. Thay vào đó, ông trở thành huấn luyện viên quyền anh và giáo viên thể dục ở Bielsko-Biała, giúp h́nh thành cuộc sống và sự nghiệp của các vơ sĩ triển vọng khác.
Kinh nghiệm của ông cũng giúp ông có những hiểu biết đặc biệt về sự bền bỉ và kỷ luật, mà ông truyền lại cho học tṛ. Trước khi qua đời năm 1991 ở tuổi 74, ông thường nhắn nhủ học tṛ một thông điệp đơn giản: “Để tồn tại là phải trở thành người giỏi nhất”.
Vietbf @ Sưu tầm