Tại Washington, Tổng thống Donald Trump dành phần lớn năm nay để thúc giục Cục Dự trữ Liên bang (Fed) hạ lăi suất quyết liệt nhằm giữ đà tăng trưởng. Trớ trêu là đóng cửa chính phủ (shutdown) lại treo phần lớn các thống kê kinh tế chính thức – những dữ liệu mà Fed dựa vào để điều hành chính sách.
Fed đă khởi động chu kỳ cắt giảm, nhưng cần… dữ liệu
Tháng trước, Fed đă đồng thuận bắt đầu cắt lăi lần đầu kể từ tháng 12, sau khi chuỗi số liệu đến tháng 8 cho thấy thị trường lao động yếu đi và rủi ro “trượt dốc” gia tăng. Fed dự kiến thông báo hạ 0,25 điểm % vào 2:00 chiều ET thứ Tư, khép lại cuộc họp hai ngày. Tuy nhiên, nếu t́nh trạng “màn h́nh đen dữ liệu” kéo dài, Fed có thể quay về chiến lược từng khiến Nhà Trắng bực ḿnh: đứng yên cho đến khi rơ ràng hơn.
Quan điểm thị trường & chuyên gia: “Cắt, nhưng đi chậm”
Kathy Bostjancic (Nationwide) nhận định: v́ thiếu số liệu, Fed có thể giảm tốc nhịp cắt lăi so với thông thường. Thực tế, khi hướng đi của nền kinh tế không rơ, các nhà hoạch định thường giữ lăi – đúng như kịch bản phần lớn đầu năm khi Fed ḍ tác động từ gói chính sách kinh tế quy mô lớn của Trump.
Nghịch lư chính trị: shutdown có thể “phản đ̣n” Nhà Trắng
Chính quyền Trump tận dụng shutdown để cắt kinh phí ưu tiên của phe Dân chủ và t́m cách sa thải hàng ngh́n công chức. Nhưng với một ngân hàng trung ương độc lập, “đ̣n bẩy ngân sách” này không hiệu quả – thậm chí đi ngược mục tiêu thúc đẩy hạ lăi suất nhanh mà Nhà Trắng mong muốn.
Vấn đề cốt lơi của Fed: Lạm phát v́ thuế quan, sa thải có tăng?
Hiện Fed cần dữ liệu hơn bao giờ hết: lạm phát sẽ tăng bao nhiêu do thuế quan của Trump? Sa thải có tiếp tục thấp khi doanh nghiệp chịu chi phí đầu vào cao hơn?
CPI tháng 9 vẫn được công bố (phục vụ điều chỉnh COLA cho an sinh xă hội): dịu hơn dự báo, nhưng chi phí sinh hoạt vẫn tăng, lạm phát cao nhất từ tháng 1.
Báo cáo việc làm tháng 9 chưa ra mắt v́ shutdown; báo cáo tháng 10 (đáo hạn 7/11) nhiều khả năng cũng trễ.
CPI tháng 10 (lịch 13/11) có thể hoăn nếu shutdown kéo dài.
Lănh đạo Fed: “Không có dữ liệu th́… khó hơn”
Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee ví von: Fed đang bước vào giai đoạn cần nhận diện “chuyển pha” của nền kinh tế, và không có dữ liệu th́ mọi thứ khó hơn nhiều. Chủ tịch Jerome Powell cũng nói thẳng tại một hội thảo: việc làm chính sách “có thể trở nên thách thức hơn.” Giới đầu tư sẽ soi kỹ họp báo 2:30 chiều ET thứ Tư để xem Powell định nghĩa rủi ro thiếu dữ liệu ra sao cho lộ tŕnh sắp tới.
Kỳ vọng cắt lăi tháng 12: Có nhưng khó “hứa hẹn” xa
Thị trường (CME FedWatch) đang nghiêng về thêm một lần cắt lăi vào tháng 12. Tuy nhiên, theo David Seif (Nomura), dữ liệu bị hoăn v́ shutdown sẽ khiến Powell hạn chế cam kết vượt quá tháng 10. Trong dự báo tháng 9, chính các quan chức Fed cũng nêu hai lần cắt 0,25 điểm % nữa; bảng dự báo cập nhật hai cuộc họp một lần, nên tháng 12 mới có bản mới. Powell ngày 14/10 cho biết triển vọng việc làm & lạm phát chưa khác nhiều so với tháng 9, tức c̣n dư địa cho các bước đi tiếp theo.
Phe thận trọng trong Fed: “Cắt một nhịp, rồi… chờ xem”
Thành viên Christopher Waller lưu ư: không nên mắc sai lầm; cách tránh là đi thận trọng – cắt 0,25 rồi quan sát, khi đó Fed sẽ có bức tranh rơ hơn để quyết định.
Tóm lược kịch bản: Ba “điểm neo” cho nhà đầu tư và doanh nghiệp
Tháng 10: Khả năng cắt 0,25 cao, nhưng thông điệp thận trọng v́ thiếu dữ liệu.
Tháng 11–đầu 12: Nếu jobs/CPI bị hoăn, Fed khó hứa hẹn nhịp cắt xa hơn.
Tháng 12: Khi có dự báo cập nhật, nếu lạm phát hạ nhiệt và thị trường lao động nguội, kịch bản một lần cắt nữa sẽ sáng; ngược lại, Fed chậm lại để tránh đi quá đà.
Shutdown không chỉ “tắt đèn” chính phủ, mà c̣n làm mờ lộ tŕnh lăi suất
Nhà Trắng muốn giảm lăi nhanh để giữ đà kinh tế, nhưng shutdown khiến Fed thiếu nhiên liệu dữ liệu, buộc phải đi chậm – thậm chí tạm đứng yên nếu sự mơ hồ kéo dài. Trong ngắn hạn, thông điệp của Powell – chứ không chỉ con số cắt lăi – mới là thứ định h́nh đường đi của lăi suất, kỳ vọng lạm phát và chi phí vốn cho doanh nghiệp lẫn người vay.