Thông qua việc tính toán ghế ngồi cho các phi hành gia trên các chuyến du hành không gian, Cơ quan Hàng không - vũ trụ Mỹ (NASA) đă chỉ ra một tư thế nghỉ ngơi 'tiêu chuẩn vàng'.
Theo Trung tâm Kiểm soát và pḥng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, việc ngồi quá lâu một chỗ làm suy yếu các nhóm cơ ở lưng, bụng, khiến chúng vừa yếu đi vừa căng cứng liên tục, gây đau mỏi. Đồng thời, tư thế gập góc ở hông và gối cản trở tuần hoàn máu. Máu bị ứ trệ ở chi dưới gây tê b́, sưng phù và làm tăng nguy cơ h́nh thành huyết khối tĩnh mạch sâu. Đối với hành khách trên xe đi đường dài, tác hại này c̣n bị nhân lên gấp bội. Họ không chỉ ngồi yên, mà c̣n phải chịu đựng các vi chấn động liên tục từ mặt đường, không gian g̣ bó và căng thẳng thần kinh.
Tư thế ngồi dựa trên nguyên tắc Zero-G được xem là "công thức vàng"
ẢNH: ĐOÀN ĐỨC
Trong quá tŕnh nghiên cứu, t́m hiểu tác động của trạng thái ngoài vũ trụ tới cơ thể con người, NASA phát hiện khi các phi hành gia thả lỏng trong môi trường không trọng lực, cơ thể họ luôn tự động điều chỉnh về một tư thế nhất quán. NASA gọi đây là "tư thế cơ thể trung tính" (Neutral Body Posture - NBP).
NBP được xem là trạng thái nghỉ ngơi hoàn hảo của cơ thể. Ở tư thế này, toàn bộ hệ thống cơ bắp được thả lỏng, không cần bất kỳ nỗ lực co cơ nào để duy tŕ tư thế. Quan trọng nhất, áp lực lên các khớp và đĩa đệm cột sống được giải tỏa hoàn toàn. Cột sống duy tŕ được đường cong sinh lư tự nhiên mà không chịu bất kỳ căng thẳng cơ học nào.
Khám phá của NASA đă tạo ra một "tiêu chuẩn vàng" về công thái học khi ngồi. Theo đó, lấy cảm hứng trực tiếp từ tư thế NBP, công nghệ "phi trọng lực" (Zero Gravity hay Zero-G) đă ra đời, với ứng dụng thường thấy trên các ḍng ghế massage cao cấp. Công nghệ này không loại bỏ trọng lực, mà mô phỏng lại tư thế NBP để phân bổ lại tác động của trọng lực một cách thông minh.
Khi kích hoạt chế độ Zero-G, ghế từ từ ngả lưng ra sau, đồng thời nâng cao phần chân. Điểm mấu chốt là thân và đùi tạo một góc khoảng 120 - 137 độ, trong khi chân được nâng cao ngang bằng hoặc cao hơn tim. Với tư thế này, thay v́ dồn nén theo chiều dọc xuống hông và cột sống thắt lưng, trọng lực giờ đây được dàn đều ra toàn bộ bề mặt lưng ghế.
Viện Phẫu thuật chỉnh h́nh Mỹ (AAOS) cũng khẳng định việc nâng cao chân sẽ giúp cải thiện lưu thông máu toàn thân và ngăn ngừa sưng phù, suy giăn tĩnh mạch. Tư thế ngả người như vậy c̣n cho phép phổi mở rộng tối đa, giúp hít thở sâu và tăng cường ô xy cho máu. Cuối cùng, v́ cơ thể được nâng đỡ hoàn toàn nên các nhóm cơ từ cổ vai gáy đến chân được thả lỏng, giảm mệt mỏi và căng thẳng hiệu quả.
Nhiều người lầm tưởng nằm thẳng trên giường là tốt nhất. Tuy nhiên, bề mặt phẳng không thể nâng đỡ đường cong sinh lư (vùng vơng thắt lưng), dễ gây căng cơ. Tư thế ngồi thẳng 90 độ là tư thế để làm việc (vẫn nén cột sống). Trong khi đó, Zero-G mới là tư thế chuyên biệt cho nghỉ ngơi và phục hồi sâu, đặc biệt phát huy hiệu quả trong các chuyến đi đường dài.
VietBF@sưu tập