Quyết định của Nhà Trắng giữa lúc hỗn loạn thông tin
Nhà Trắng cho biết sẽ tiếp tục kế hoạch tài trợ một phần trợ cấp lương thực khẩn cấp trong thời gian chính phủ đóng cửa, bất chấp phát biểu trước đó của Tổng thống Donald Trump dọa ngừng chi. Thư kư báo chí Karoline Leavitt nói chính quyền sẽ “tuân thủ đầy đủ” lệnh ṭa để duy tŕ ḍng tiền cho Chương tŕnh Trợ cấp Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP, thường gọi là tem phiếu thực phẩm).
Phát biểu gây tranh căi và diễn biến pháp lư
Cùng ngày, ông Trump viết trên mạng xă hội rằng SNAP chỉ được chi khi “phe Dân chủ Cấp Tiến mở lại chính phủ”, khiến dư luận lo ngại hàng triệu người có thể mất nguồn hỗ trợ lương thực hằng tháng. Nhiều tiểu bang cùng liên minh thành phố, tổ chức phi lợi nhuận, công đoàn và doanh nghiệp nhỏ đă nộp đơn kiện, yêu cầu chính quyền duy tŕ ít nhất một phần khoản chi. Sau đó, Nhà Trắng khẳng định sẽ chi trả một phần theo lệnh ṭa.
Tiền từ quỹ dự pḥng và hướng dẫn của USDA
Chính quyền đang rót tiền từ quỹ dự pḥng khoảng 5 tỷ USD để chi trả một phần quyền lợi trong tháng 11. Bộ Nông nghiệp (USDA), cơ quan quản lư SNAP, đă ban hành hướng dẫn cho các bang về cách phân bổ khoản chi này. Trước đó, USDA từng nói không thể chi đủ quyền lợi tháng 11 v́ vướng rào cản pháp lư khi dùng quỹ dự pḥng hoặc chuyển nguồn từ tài khoản khác; tuy nhiên, ṭa yêu cầu chính phủ phải dùng quỹ dự pḥng để chi một phần và có thể chuyển nguồn nhằm tiến tới chi đủ hơn 8 tỷ USD quyền lợi cùng các chi phí liên quan.
SNAP ảnh hưởng tới bao nhiêu người?
Hiện gần 42 triệu người Mỹ nhận trợ cấp SNAP, với mức trung b́nh khoảng 350 USD/hộ/tháng khi được chi đủ. Việc đột ngột ngừng hoặc giảm chi trả có thể đẩy các gia đ́nh thu nhập thấp vào rủi ro thiếu lương thực ngay lập tức.
“Gặp nhau ở ṭa”: các bên phản ứng ra sao?
Liên minh nguyên đơn gọi động thái ngừng chi là “phi đạo đức” và tuyên bố sẽ tiếp tục kiện, yêu cầu chính quyền chi đủ quyền lợi tháng 11. Phía chính quyền cho biết họ đang làm theo “chỉ dẫn pháp lư thích hợp” từ ṭa và hiện chọn phương án chi một phần bằng quỹ dự pḥng.
Tranh căi về nguồn chuyển từ thuế quan
Nguyên đơn đề nghị ṭa cho phép sử dụng nguồn thuế quan chưa dùng đến vốn dành cho các chương tŕnh dinh dưỡng trẻ em để bù cho SNAP. USDA phản hồi rằng phương án này có thể gây nguy hiểm cho chương tŕnh bữa ăn miễn/giảm giá ở trường học (phục vụ khoảng 29 triệu trẻ mỗi ngày). Cơ quan này cho biết đă từng chuyển 750 triệu USD từ nguồn thuế quan sang chương tŕnh WIC (hỗ trợ phụ nữ mang thai, mẹ sau sinh và trẻ nhỏ).
Mốc sắp tới
Một thẩm phán liên bang tại Rhode Island đă ấn định phiên điều trần lúc 3:30 chiều (ET) thứ Năm để xem xét yêu cầu mới buộc chính quyền phải chi đủ quyền lợi SNAP cho tháng 11. Đây là diễn biến mới nhất trong chuỗi đối đầu pháp lư đang diễn ra tại hai ṭa án liên bang.
V́ sao quyết định “chi một phần” quan trọng?
Trong bối cảnh chính phủ đóng cửa, việc giải ngân một phần giúp tránh cú sốc ngay lập tức cho hàng triệu hộ gia đ́nh, đồng thời tạo “cầu nối” pháp lư để các bên tiếp tục thương lượng hoặc chờ phán quyết về chi đủ quyền lợi. Tuy nhiên, nếu không có giải pháp tài chính bền vững, nguy cơ gián đoạn trong những tháng kế tiếp vẫn hiện hữu.
Thông điệp từ Nhà Trắng là tuân thủ lệnh ṭa và chi một phần ngay, trong khi các nguyên đơn tiếp tục thúc ép chi đủ qua các phiên điều trần sắp tới. Quyết định cuối cùng của ṭa và tiến triển đàm phán ngân sách sẽ định đoạt liệu quyền lợi SNAP có được bảo toàn trọn vẹn trong tháng 11 hay không.