Lũ lụt tại miền Trung vừa qua. Theo thống kê từ ngày 4/11/2025, th́ có: 40 người chết, 6 người mất tích, 76 người bị thương. Hơn 104 ngôi nhà bị sập, 453 căn hư hỏng, và gần 80.000 nhà bị ngập sâu. Và hàng ngàn héc ta lúa, hoa màu, gia súc, gia cầm cũng đi theo ḍng nước. Để lại cho người dân nỗi đau khôn nguôi v́ ly tán, mất người thân, mất tài sản, mất ruộng vườn và không biết làm lại từ đâu.
Ấy vậy mà, trên hội trường lộng lẫy, người dân không thể nào quên được câu nói của ông đại biểu Thạch Phước B́nh khi ông cầm giấy hô hào: “Người dân Việt Nam đang giữ 400-500 ngàn tấn vàng”. Lần này th́ có lẽ ông nói đúng rồi. Vàng của bùn non, vàng mắt, vàng da, vàng áo của người trong vùng lũ. Gom số thiệt hại lại cân kí th́ có lẽ đủ số “vàng” mà ông đưa ra.
Rồi cũng trên hội trường kia, đồng thời điểm người dân đang đau khổ vật vă chạy lũ giữ mạng sống. Th́ nơi bàn họp người ta hiến kế tăng lương cho cán bộ, v́ 10 ngày cuối tháng cán bộ phải sống bằng “niềm tin và ḿ gói”. Và cũng nơi đó, bà Loan công đoàn đề xuất “bồi dưỡng chính trị cho công nhân”. Không một ai trăn trở với nỗi đau của nhân dân. Không ai hiến kế cách pḥng lụt lâu dài. Chỉ có những câu nói vô thưởng vô phạt như thế thôi.
Chính quyền có giá trị ǵ đối với nhân dân. Nếu trong nước mắt, trong tai ương, trong đau khổ, dân vẫn là đối tượng cho các ông khai thác sinh lời? Nỗi đau của dân là thật, và một thế chế thờ ơ với nỗi đau của người dân cũng là thật.
Hiểu Lam
Báo chí vừa đồng loạt đăng tin: “Quyết định xây dựng công tŕnh tưởng niệm nạn nhân COVID-19 nhận được sự đồng t́nh, ủng hộ của đông đảo người dân TP.HCM và cả nước.”
Nghe mà xúc động biết chừng nào. Chỉ tiếc rằng, chẳng ai rơ “đông đảo” ở đây là… bao nhiêu người, và ở đâu.
Quả thực, lướt qua các diễn đàn trên mạng xă hội, qua các fanpage lớn, chỉ thấy người dân bức xúc, thấy lăng phí và không hề ủng hộ việc làm vô nghĩa này chút nào. Chẳng phải họ không c̣n nhớ tới cơn dịch bệnh khủng khiếp kia, chẳng phải họ không muốn tưởng niệm những nạn nhân của covid; mà bản chất khi nhắc đến nó, người dân lại phải nhớ tới khoảng thời gian đầy oán hận về một chính quyền vô dụng, khốn nạn và có cách làm ngược đời, để xảy ra những cái chết không đáng có.
Những vụ án chấn động như kit test Việt Á, chuyến bay giải cứu...mới bị đưa ra xét xử. Những trại tập trung phải "tiêu huỷ tập thể" v́ bị quá tải. Hàng ngàn người mất v́ vướng thủ tục rườm rà trong việc cách ly. Hay mất v́ thiếu thiết bị y tế để cứu chữa. Những cái đó nhân dân đâu có quên, thậm chí nhớ c̣n rất rơ.
Vậy chúng xây tượng đài có đặt tên là "tượng đài kư ức sự thật" không? Hay chỉ đặt cho một cái tên đầy hoa mỹ, để có cớ lấy đất vàng, duyệt ngân sách và chia nhau "đớp" tiếp?
Bởi mỗi lần nh́n vào tượng đài này, người dân lại bị khơi lên những kư ức đầy tính căm thù, đau thương hơn là để "ghi nhận những nỗ lực phi thường của con người để ứng phó, ngăn chặn sự cố, khắc phục hậu quả thiệt hại, khôi phục cuộc sống b́nh thường và tiếp tục bước tới một cách tự tin, mạnh mẽ, chắc chắn" như chúng nói.
Nhưng thôi, ở thiên đường XHCN này, kư ức cũng có… ngân sách.
Và khi tiền ngân sách được giải ngân, th́ kư ức nào cũng có thể trở thành biểu tượng, dù người dân có muốn nhớ hay chỉ muốn quên.
Linh
Chiều 4/11, Tổng Bí thư Tô Lâm trịnh trọng tuyên bố trước Quốc hội: “Nhà nước pháp quyền phải kiểm soát quyền lực, bảo đảm mọi quyết định đúng pháp luật và v́ dân, không để người dân phải ‘xin’ những ǵ lẽ ra được hưởng.”
Nghe xong, cả hội trường vỗ tay rào rào, c̣n dân th́ chỉ biết ph́ cười. V́ dân nào “được hưởng” mà không phải xin đâu, thưa ông Tổng Bí thư. Ở xứ này, dân không chỉ phải xin từng thứ nhỏ bé như cái sổ đỏ, cái hộ khẩu, cái giấy xác nhận độc thân… mà c̣n phải học cách “xin được sống yên”. Xin đừng bị để ư, xin đừng bị gọi lên phường, xin đừng bị gán tội “chống phá” chỉ v́ nói lên sự thật.
Người dân Việt Nam hôm nay không được “hưởng quyền”, mà đang được “ban quyền”. Và khổ nỗi, cái được ban ấy lại chính là những thứ vốn thuộc về dân từ khi họ được sinh ra: quyền nói, quyền phản đối, quyền tụ tập, quyền mưu cầu hạnh phúc.
Ông nói “không để dân phải xin”, nhưng chính quyền của ông lại khiến dân phải răm rắp nghe, im lặng và sợ hăi. Dân phải sợ công an, sợ cả việc thể hiện quan điểm. Đến mức, nói thật cũng thành tội, viết đúng cũng phải xoá, chia sẻ tin tức cũng có thể bị bắt.
Nếu ông Tô Lâm thật ḷng muốn “v́ dân”, th́ hăy bắt đầu từ việc trả lại cho dân những quyền cơ bản nhất: quyền tự do ngôn luận, quyền biểu t́nh, quyền báo chí độc lập, quyền được giám sát người cầm quyền.
Đừng để những người nói thật phải ngồi tù, và đừng để những người yêu nước bị gọi là phản động. Pháp quyền không thể được xây bằng dùi cui công an, và công lư không thể đứng vững khi miệng dân bị bịt.
Dân không cần xin, dân chỉ cần được làm người. C̣n nếu chính quyền vẫn sợ dân nói, th́ e rằng chính quyền ấy chẳng hề “v́ dân” như lời ông nói, mà chỉ v́ chính ḿnh.
Cô Ba
