Lo lắng về bệnh tật, hai người phụ nữ t́m đến AI để mong được “tư vấn sức khỏe”. Tuy nhiên, những lời khuyên tưởng vô hại lại khiến họ rơi vào nguy hiểm v́ bỏ thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Tin vào ChatGPT, bệnh trở nặng
Hơn 6 tháng trước, bà N.T.D (42 tuổi, ngụ phường Thủ Đức, TPHCM) được chẩn đoán mắc đái tháo đường type 2 và phải uống thuốc điều trị. Thời gian đầu, bà D. tuân thủ đơn của bác sĩ và ăn kiêng theo hướng dẫn, đường huyết ổn định.
Tuy nhiên, sau đó bà đọc thông tin trên mạng xă hội và hỏi qua công cụ trí tuệ nhân tạo ChatGPT (AI), tin rằng chỉ cần ăn uống lành mạnh, hạn chế đường và tinh bột là có thể ngừng thuốc. Sau khi tự ư dừng thuốc, bà D. mệt mỏi, khát nhiều, tiểu nhiều, đường huyết tăng cao ngoài tầm kiểm soát.
Sau đó bà D. đến bệnh viện thăm khám, bác sĩ cho biết bệnh nhân có nguy cơ biến chứng nặng, thậm chí hôn mê do nhiễm toan ceton nếu không nhập viện kịp thời.
Trường hợp khác là chị Đ.T.M.H (38 tuổi, phường Khánh Hội, TPHCM), được chẩn đoán rối loạn lipid máu và kê thuốc nhóm statin để kiểm soát cholesterol. Sau một thời gian, chị nghe theo lời khuyên trên mạng về việc dùng thảo dược “tự nhiên” để trị mỡ máu.
Để kiểm chứng, chị M.H. tra cứu bằng AI và nhận được hướng dẫn “giảm mỡ máu tự nhiên” mà không cần thuốc. Sau vài tháng ngừng điều trị y khoa, chỉ số mỡ máu của chị tăng cao, kèm triệu chứng đau tức ngực, khó thở.
Khi chị H. tái khám, bác sĩ phát hiện người bệnh có dấu hiệu thiếu máu cơ tim và hẹp động mạch vành. Đây là hậu quả của việc không kiểm soát mỡ máu trong thời gian dài.
Một đơn thuốc theo ChatGPT được chia sẻ trên mạng xă hội: Ảnh: Facebook.
AI chỉ nên là công cụ hỗ trợ, không thể thay thế bác sĩ
Bác sĩ chuyên khoa II Trương Thiện Niềm - Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Gia An 115 - người tiếp nhận hai ca bệnh trên - cho biết cả hai bệnh nhân đều c̣n trẻ, nhưng lại tin tưởng tuyệt đối vào các thông tin do AI cung cấp.
Theo bác sĩ Niềm, công cụ AI và các nền tảng y tế trực tuyến mang lại nhiều tiện ích: giúp người dân tiếp cận kiến thức tổng quan, hiểu về triệu chứng thường gặp, nắm được các bước chăm sóc ban đầu hoặc chuẩn bị tốt hơn khi đi khám. Nhờ đó, bệnh nhân chủ động hơn trong quản lư sức khỏe.
Tuy nhiên, AI không thể thay thế bác sĩ. Các thông tin do AI cung cấp có thể sai lệch, không phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Để chẩn đoán và điều trị chính xác, bác sĩ cần kết hợp thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng như xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm, nội soi, CT, MRI hay điện tâm đồ.
Việc kê đơn c̣n phụ thuộc vào cơ địa, tiền sử bệnh, tương tác thuốc - những yếu tố mà AI không thể đánh giá được.
Bác sĩ Niềm nhấn mạnh, người mắc bệnh mạn tính phải tuyệt đối tuân thủ phác đồ điều trị. Việc tự ư ngừng hoặc thay đổi thuốc theo thông tin trên mạng hay AI có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Với bệnh đái tháo đường, việc ngưng thuốc có thể khiến đường huyết tăng vọt, dẫn đến hôn mê do nhiễm toan ceton hoặc biến chứng lâu dài như tổn thương thận, mắt, thần kinh. Dùng thuốc sai liều cũng làm bệnh khó kiểm soát, tăng nguy cơ tim mạch và suy thận.
Ở bệnh nhân tim mạch, bỏ thuốc chống đông, thuốc hạ mỡ máu hoặc thuốc điều trị suy tim có thể gây nhồi máu cơ tim, đột quỵ, rối loạn nhịp tim hoặc suy tim cấp.
C̣n với tăng huyết áp, ngừng thuốc như thuốc chẹn beta, lợi tiểu hay hạ áp có thể làm huyết áp tăng đột ngột, gây đột quỵ hoặc suy thận.
Ngoài ra, việc thay đổi thuốc theo gợi ư chung từ AI mà không qua đánh giá chuyên môn có thể gây tương tác thuốc nguy hiểm, đe dọa tính mạng người bệnh.
Theo bác sĩ Niềm, người dân chỉ nên dùng AI hoặc công cụ t́m kiếm y tế để tham khảo thông tin chung, hiểu rơ hơn về bệnh đă được chẩn đoán, hoặc t́m hiểu các lối sống lành mạnh. Tuyệt đối không tự điều trị hay thay đổi thuốc khi chưa có ư kiến bác sĩ. Việc thăm khám trực tiếp với bác sĩ vẫn là yếu tố quyết định để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.
VietBF@ sưu tập