Giữa lúc đàm phán hoà b́nh cho Ukraine đang diễn ra ở Geneva (Thuỵ Sĩ), châu Âu được cho là đă gửi bản phản đề xuất cho kế hoạch ḥa b́nh 28 điểm ban đầu bị chỉ trích là nghiêng về phía Nga.
Trong tuyên bố trên nền tảng mạng xă hội X ngày 23/11/2025, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh đường biên giới của Ukraine không thể bị thay đổi “bằng vũ lực”. Ảnh chụp màn h́nh tài khoản mạng xă hội X của bà Ursula von der Leyen
Theo hăng tin Reuters của Anh, bản đề xuất của châu Âu bao gồm những điểm chính sau:
Thứ nhất, giới hạn quân đội Ukraine ở mức 800.000 quân trong thời b́nh, thay v́ 600.000 quân như kế hoạch hoà b́nh 28 điểm ban đầu của Mỹ.
Thứ hai, vấn đề Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ phụ thuộc vào đồng thuận của toàn bộ các thành viên NATO và liên minh quân sự này cũng bị cấm triển khai quân thường trực tại Ukraine trong thời b́nh.
Thứ ba là bác bỏ yêu cầu công nhận việc Liên bang Nga chiếm đóng lănh thổ Ukraine trong khi kế hoạch hoà b́nh do Mỹ đề xuất quy định Luhansk và Donetsk - hai vùng tạo thành khu vực Donbass - sẽ được quốc tế công nhận là thuộc Liên bang Nga.
Thứ tư là yêu cầu tất cả dân thường bị giam giữ và con tin, bao gồm trẻ em, phải được trao trả.
Thứ năm là Ukraine nhận được bảo đảm an ninh do Mỹ hậu thuẫn tương tự Điều 5 của NATO (quy định một thành viên vị tấn công coi như tấn công tất cả các nước thành viên).
Thứ sáu là giữ nguyên một số nhượng bộ của Ukraine cho phép Liên bang Nga tái gia nhập G8, vốn hiện là G7 không có Moskva.
Thứ bảy, quy định Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia được đặt dưới sự kiểm soát quốc tế và điện sản xuất sẽ được chia giữa Ukraine và Liên bang Nga.
Trước đó, theo kênh RT của Liên bang Nga ngày 23/11, Liên minh châu Âu (EU) dường như không nhất trí với kế hoạch hoà b́nh 28 điểm do Mỹ soạn thảo khi đưa ra các điều kiện riêng cho việc chấm dứt xung đột Nga-Ukraine.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đưa ra tuyên bố này vào ngày 23/11, đúng lúc các quan chức Mỹ đang thảo luận đề xuất của Washington với các đại diện của EU và Ukraine tại Geneva, Thụy Sĩ.
Mỹ đă gửi kế hoạch này cho cả Moskva và Kiev vào đầu tuần. Nội dung của tài liệu chưa được công bố chính thức.
Tuy nhiên, theo các nguồn truyền thông, bản dự thảo kế hoạch hoà b́nh cho Ukraine kêu gọi Kiev rút quân khỏi phần Donbass đă sáp nhập vào Liên bang Nga mà Ukraine vẫn c̣n kiểm soát, cắt giảm quy mô quân đội và từ bỏ nguyện vọng gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để đổi lấy các bảo đảm an ninh từ phương Tây.
Trong một tuyên bố đăng trên nền tảng mạng xă hội X, bà von der Leyen đă bác bỏ toàn bộ các điều kiện đó.
“Chúng tôi đă thống nhất các yếu tố chính cần thiết cho một nền ḥa b́nh công bằng và bền vững và cho chủ quyền của Ukraine”, bà von der Leyen nói, đồng thời khẳng định rằng đường biên giới của Ukraine không thể bị thay đổi “bằng vũ lực”, và không thể áp đặt bất kỳ hạn chế nào lên năng lực quân sự của Kiev.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu cũng yêu cầu EU phải đóng vai tṛ trung tâm “trong việc bảo đảm ḥa b́nh cho Ukraine” và rằng Kiev phải được phép gia nhập khối.
Trong một diễn biến khác, báo The Kyiv Post của Ukraine ngày 22/11 cho biết Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và một số lănh đạo châu Âu hiện đang chạy đua với thời gian để sửa đổi các yếu tố then chốt trong đề xuất ḥa b́nh mới cho Ukraine của Mỹ trước hạn chót ngày 27/11, với hy vọng làm cho kế hoạch này phù hợp hơn với Kiev.
Các chính phủ châu Âu đang nỗ lực t́m cách kéo dài thêm thời gian cho Ukraine sau khi chính quyền Trump đặt ra thời hạn chót là trước Lễ Tạ ơn (27/11), thúc ép Kiev phải phản hồi khuôn khổ 28 điểm được lưu hành trong tuần này.
Theo các quan chức được hăng tin Bloomberg của Mỹ trích dẫn, chiến lược của châu Âu rất tinh tế: viết lại các phần lớn của đề xuất nhưng tŕnh bày các thay đổi này như “những cập nhật mang tính xây dựng” thay v́ sự phản đối công khai.
VietBF@sưu tập