Theo Ngoại trưởng Litva (Lithuania) Kestutis Budrys, EU cần phải tịch thu tài sản của Liên bang Nga để 'mua vé' tham gia đàm phán ḥa b́nh cho Ukraine.
Kênh RT của Liên bang Nga ngày 25/11 dẫn nhận định của Ngoại trưởng Litva (Lithuania) Kestutis Budrys cho biết khối EU sẽ không thể đóng vai tṛ “có ư nghĩa” nếu không hành động ngay.
Trong phát biểu với Bloomberg hôm 24/11, Ngoại trưởng Budrys nói rằng EU phải nhanh chóng thống nhất về việc sử dụng tài sản của Liên bang Nga đang bị đóng băng để hỗ trợ Kiev, nếu muốn có tiếng nói trong các cuộc đàm phán xoay quanh kế hoạch ḥa b́nh do Mỹ soạn thảo.
Theo ông Budrys, “bây giờ là lúc phải đưa ra quyết định”, nếu không “châu Âu sẽ bỏ lỡ cơ hội để đóng vai tṛ thật sự quan trọng”.
Ngoại trưởng Budrys nhấn mạnh: “Ưu tiên số một của châu Âu là… phải mua được tấm vé để ngồi vào bàn đàm phán. Chúng ta phải có đ̣n bẩy. Hai yếu tố mang lại quyền tham gia đàm phán là tài sản bị đóng băng – đó là một, và thứ hai là triển vọng EU dành cho Ukraine. Đó sẽ là những cam kết có trọng lượng”.
Kể từ khi xung đột Ukraine leo thang năm 2022, EU đă đóng băng khoảng 210 tỷ euro (230 tỷ USD) tài sản của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga và phần lớn trong tổng số khoảng 300 tỷ USD bị phương Tây phong tỏa nằm tại trung tâm thanh toán bù trừ Euroclear ở Bỉ..
Các lănh đạo EU đă tranh luận về một “khoản vay bồi thường” dựa trên lượng tài sản của Liên bang Nga bị đóng băng này.
Ư tưởng dựa trên giả định rằng Kiev sẽ chỉ phải hoàn trả khoản vay sau khi Moskva bồi thường thiệt hại cho Ukraine – điều được coi là rất khó xảy ra.
Tuy nhiên, cơ chế này đă bị đ́nh trệ do lo ngại về pháp lư và chính trị, trong đó Bỉ yêu cầu chia sẻ trách nhiệm trên toàn khối.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đă gọi đây là hành vi “trộm cắp”, cảnh báo rằng những bên ủng hộ ư tưởng này “sẽ bị truy cứu dưới cách này hay cách khác”.
B́nh luận của ông Budrys được đưa ra trong bối cảnh Washington đề xuất một khuôn khổ ḥa b́nh gồm 28 điểm, trong đó được cho là yêu cầu Kiev chấp nhận hạn chế về quy mô quân đội, từ bỏ việc gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhường lại phần lănh thổ thuộc các vùng Donbass đă sáp nhập vào Liên bang Nga mà Kiev vẫn kiểm soát, và mở ra khả năng giảm trừng phạt cho Moskva.
EU gần như đứng ngoài tiến tŕnh đàm phán này, với nhiều báo cáo cho biết khối “bị giữ ngoài ṿng” thông tin về chi tiết của lộ tŕnh.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen sau đó đă bác bỏ kế hoạch, khẳng định biên giới Ukraine không thể bị thay đổi “bằng vũ lực”.
Vào ngày 24/11, châu Âu được cho là đă đưa ra đề xuất đối trọng với kế hoạch ḥa b́nh 28 điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt xung đột Nga - Ukraine đă t́m được mức độ đồng thuận nhất định với Moskva, nhưng vẫn c̣n nhiều câu hỏi xoay quanh tương lai các vùng lănh thổ của Ukraine.
Theo tờ Điện tín của Anh, kế hoạch do Anh, Đức và Pháp xây dựng bao gồm một số nhượng bộ, trong đó có việc áp trần quân số của quân đội Ukraine và cam kết tổ chức bầu cử – điều có thể dẫn đến việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bị thay thế.
Nhiều điểm lớn vẫn giữ nguyên, thậm chí đến mức giống cả cách diễn đạt của các điều khoản, bao gồm việc Liên bang Nga sẽ được kết nạp trở lại G7 và trở thành G8 nếu đạt được một thỏa thuận ḥa b́nh.
Theo một bản sao mà Reuters tiếp cận được, kế hoạch của châu Âu thay đổi đáng kể ư nghĩa và tầm quan trọng của các điểm then chốt liên quan đến NATO và lănh thổ.
Cùng ngày Điện Kremlin nói rằng đề xuất đối trọng của châu Âu đối với kế hoạch ḥa b́nh 28 điểm của Mỹ về Ukraine là thiếu tính xây dựng và hoàn toàn không phù hợp với Moskva.
Trợ lư chính sách đối ngoại của Điện Kremlin, ông Yuri Ushakov, nói với các phóng viên tại Moskva rằng: “Bản kế hoạch châu Âu, nh́n qua th́… hoàn toàn không có tính xây dựng và không phù hợp với chúng tôi”.
Cũng trong ngày 24/11, Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga (Thượng viện) Valentina Matviyenko tuyên bố bất kỳ kế hoạch ḥa b́nh nào ở EU cũng đang trở thành kế hoạch tiếp tục chiến tranh.