|
Nhiều căn bệnh mạn tính được ví như "sát thủ" âm thầm tấn công cơ thể mà không có dấu hiệu sớm. Khi triệu chứng xuất hiện th́ tổn thương thường đă tiến xa, khó can thiệp kịp thời.
Theo Times of India, không ít bệnh mạn tính phát triển trong âm thầm, gần như không gây triệu chứng ở giai đoạn đầu. Những căn bệnh này thường được gọi là “sát thủ thầm lặng”, có thể âm thầm gây tổn thương tim, gan, thận và các cơ quan quan trọng khác. Khi triệu chứng xuất hiện rơ ràng, phần lớn tổn thương đă trở nên nghiêm trọng hoặc không thể đảo ngược.
Gan nhiễm mỡ không do rượu
Gan nhiễm mỡ xảy ra khi lipid tích tụ quá nhiều trong tế bào gan, vượt quá 5-10% trọng lượng gan. Trong giai đoạn đầu, người bệnh hầu như không cảm thấy bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát, mỡ có thể gây viêm mạn tính, dẫn đến gan nhiễm mỡ tiến triển (NASH), h́nh thành mô xơ và cuối cùng là xơ gan - giai đoạn gần như không thể hồi phục.
Điều đáng lo ngại là bệnh liên quan chặt chẽ đến béo ph́, kháng insulin, lối sống ít vận động, chế độ ăn nhiều đường và thực phẩm siêu chế biến. Một số trường hợp c̣n xuất hiện ở người uống rượu vừa phải nhưng có rối loạn chuyển hóa nền.
Các chuyên gia cảnh báo bệnh mạn tính này chỉ được phát hiện khi làm siêu âm hoặc xét nghiệm men gan, giúp đánh giá mức độ xơ hóa và nguy cơ tiến triển.
Bệnh tim mạch
Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu thế giới. Trong số này, bệnh mạch vành được xem là “sát thủ thầm lặng”. Mảng xơ vữa phát triển trong thành động mạch suốt nhiều năm mà không gây đau. Khi ḷng mạch hẹp đáng kể hoặc mảng xơ vữa vỡ ra, ḍng máu bị tắc nghẽn đột ngột, gây nhồi máu cơ tim.
Nhiều trường hợp nhồi máu diễn ra mà người mắc không hề đau ngực, chỉ biểu hiện mơ hồ như khó thở, mệt bất thường, buồn nôn hoặc đau vùng lưng, dễ bị nhầm với các vấn đề tiêu hóa hoặc căng thẳng. Ngoài bệnh tim mạch vành th́ rối loạn nhịp tim, suy tim, van tim cũng có thể tiến triển âm thầm.
Tăng cholesterol, hút thuốc, huyết áp cao, đái tháo đường và stress kéo dài là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ. Việc đo huyết áp, kiểm tra mỡ máu và tầm soát nguy cơ tim mạch định kỳ giúp phát hiện sớm và giảm tỷ lệ tử vong.
Tăng huyết áp
Tăng huyết áp là một trong những bệnh mạn tính phổ biến. Khoảng 1/3 người trưởng thành bị tăng huyết áp nhưng không biết. Áp lực máu cao liên tục gây dày thành mạch, giảm độ đàn hồi, khiến tim phải làm việc nhiều hơn. Theo thời gian, điều này làm tăng mạnh nguy cơ đột quỵ, suy tim, bệnh thận mạn, ph́nh tách động mạch chủ.
benh anh 2
Tăng huyết áp là bệnh mạn tính nhiều người mắc phải. Ảnh: Freepik.
Đáng chú ư, ngay cả mức tăng huyết áp nhẹ nhưng kéo dài cũng gây tổn thương mạch máu năo và tim. Nhiều người chỉ biết ḿnh tăng huyết áp khi nhập viện v́ đột quỵ hoặc đau tim. Các chuyên gia khuyến cáo người dân nên kiểm tra huyết áp 6-12 tháng/lần, hoặc thường xuyên hơn nếu có tiền sử thừa cân, tiền sử gia đ́nh, hút thuốc, stress hoặc ăn mặn kéo dài.
Đái tháo đường type 2
Đái tháo đường type 2 thường âm thầm h́nh thành nhiều năm trước khi được chẩn đoán. T́nh trạng kháng insulin khiến đường huyết tăng nhẹ và không gây triệu chứng rơ ràng. Khi đường huyết duy tŕ ở mức cao kéo dài, mạch máu nhỏ ở tim, thận, mắt, thần kinh ngoại biên bị tổn thương.
Nguy cơ tăng cao ở người thừa cân, lối sống ít vận động, phụ nữ từng mắc đái tháo đường thai kỳ, người có tiền sử gia đ́nh hoặc rối loạn mỡ máu. Ở nhiều trường hợp, chỉ khi xuất hiện mờ mắt, tê b́ chân tay hoặc xét nghiệm kiểm tra sức khỏe tổng quát, bệnh mới được phát hiện. Việc tầm soát định kỳ đường huyết giúp phát hiện sớm rối loạn dung nạp glucose và can thiệp kịp thời trước khi xuất hiện biến chứng.
HIV/ AIDS
Sau khi xâm nhập, HIV tấn công tế bào miễn dịch CD4. Giai đoạn đầu, bệnh có thể có triệu chứng giống cúm trong vài ngày, nhưng nhiều người hoàn toàn không cảm nhận ǵ. Virus sau đó bước vào giai đoạn nhiễm tiềm ẩn, có thể kéo dài từ 5 đến 10 năm mà không gây triệu chứng đặc biệt.
Trong thời gian này, HIV vẫn tiếp tục phá hủy hệ miễn dịch. Khi số lượng CD4 giảm đến mức thấp, cơ thể dễ mắc các nhiễm trùng cơ hội, lúc đó bệnh đă tiến triển thành AIDS. V́ vậy, xét nghiệm định kỳ và thực hành t́nh dục an toàn là biện pháp bảo vệ quan trọng nhất.
VietBF@ sưu tập
|
|