Nghiên cứu dữ liệu của 500.000 người cho thấy thịt chế biến sẵn liên quan tới nguy cơ sa sút trí tuệ.
Từ góc độ lâm sàng, bác sĩ Hoàng Hiên, chuyên gia hồi sức tích cực người Trung Quốc, cho biết thói quen ăn nhiều thịt chế biến sẵn không chỉ khiến bạn tăng cân mà còn làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ. Ông nhấn mạnh rằng một số nghiên cứu cho thấy chỉ cần ăn hơn 25g thịt đỏ chế biến sẵn mỗi ngày cũng có thể làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ và suy giảm nhận thức.
Theo Alzdiscovery , một nghiên cứu quy mô lớn của UK Biobank theo dõi gần 500.000 người từ 40 tới 69 tuổi không mắc sa sút trí tuệ lúc ban đầu. Người tham gia trả lời bảng khảo sát về chế độ ăn, được lặp lại 4 lần trong giai đoạn theo dõi. Các nhóm thịt được khảo sát gồm thịt chế biến sẵn (thịt nguội, xúc xích, bánh nhân thịt, kebab, burger, gà viên), thịt bò tươi, gia cầm tươi, thịt cừu/dê/lợn tươi. Sau 8 năm, nghiên cứu ghi nhận 2.896 ca sa sút trí tuệ, trong đó có 1.006 ca Alzheimer. Kết quả cho thấy ăn thêm 25g thịt chế biến sẵn mỗi ngày liên quan tới nguy cơ sa sút trí tuệ tăng 44% và Alzheimer tăng 52%.
Thịt chế biến sẵn ngon miệng nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ với sức khỏe. Ảnh: Ban Mai
Một nghiên cứu lớn khác tại Mỹ cũng chỉ ra rằng tiêu thụ hơn 25g thịt đỏ chế biến sẵn mỗi ngày (như xúc xích, thịt nguội) làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ 13% và nguy cơ suy giảm nhận thức 14%.
Theo China Times , về nguyên nhân gây hại, thịt chế biến sẵn chứa nitrit và nhiều chất bảo quản có thể chuyển hóa thành hợp chất độc hại, làm tăng stress oxy hóa và phản ứng viêm. Thêm vào đó, loại thịt này có hàm lượng natri cao, dễ gây tăng huyết áp - một yếu tố nguy cơ quan trọng của sa sút trí tuệ. Bác sĩ Hoàng Hiên cho biết: “Nếu thay thịt đỏ chế biến sẵn bằng các loại hạt hoặc đậu, tình trạng viêm toàn thân có thể giảm đáng kể, từ đó giảm nguy cơ suy giảm nhận thức”.
Ông cũng cảnh báo rằng các yếu tố làm tăng viêm khác, chẳng hạn bệnh nha chu hoặc nhiễm khuẩn HP, có thể khiến não bộ dễ bị tổn thương hơn. Do đó, ông khuyến cáo nên cạo vôi răng định kỳ, giữ vệ sinh răng miệng tốt và điều trị triệt để tình trạng nhiễm khuẩn HP khi cần thiết.
Theo bác sĩ Hoàng Hiên, bảo vệ não bộ không chỉ nằm ở việc ăn uống. Ngủ đủ giấc, duy trì vận động đều đặn, kiểm soát đường huyết và học thêm kỹ năng mới đều giúp não thải độc, giảm sương mù não và tăng cường khả năng tạo kết nối thần kinh mới. Ông khẳng định: “Trí nhớ không phải là bẩm sinh, mà được hình thành từ những lựa chọn hằng ngày”.
Dù các phân tích kể trên đều có quy mô rất lớn nhưng vẫn chỉ là nghiên cứu quan sát nên không thể khẳng định quan hệ nhân quả trực tiếp. Tuy nhiên, tổng hợp bằng chứng hiện có cho thấy một chế độ ăn giàu thực phẩm tươi - đặc biệt là trái cây, rau xanh, cá, hạt và các loại đậu, đồng thời hạn chế thịt chế biến sẵn, là lựa chọn được xem là tối ưu cho sức khỏe não bộ lâu dài.
VietBF@ sưu tập