Các nhà khoa học cảnh báo thực phẩm siêu chế biến từ bánh kẹo, nước ngọt đến đồ đóng gói đang trở thành yếu tố thúc đẩy tiền đái tháo đường.
Thức ăn siêu chế biến làm tăng nguy cơ mắc tiền đái tháo đường. Ảnh: Freepik.
Một nghiên cứu của Đại học California cảnh báo việc tiêu thụ thường xuyên các thực phẩm siêu chế biến, từ đồ ăn nhanh, bánh kẹo, nước ngọt đến những món đóng gói giàu đường, muối và chất béo, đang đặt người trẻ vào nguy cơ cao mắc tiền đái tháo đường, theo The Independent.
Các nhà khoa học đă theo dơi 85 người từ 17 đến 22 tuổi trong suốt bốn năm. Họ phân tích tỷ lệ calo mà mỗi người nạp vào từ thực phẩm siêu chế biến (UPF) và nhận thấy chỉ cần lượng UPF tăng thêm khoảng 10% trong khẩu phần, nguy cơ tiền đái tháo đường đă tăng tới 64%.
Nhóm này cũng có nguy cơ rối loạn điều ḥa đường huyết cao hơn 56% và xuất hiện dấu hiệu kháng insulin. Đây là t́nh trạng cơ thể dần mất khả năng sử dụng insulin để kiểm soát đường huyết.
Theo bác sĩ Vaia Lida Chatzi, tác giả chính của nghiên cứu, giai đoạn bước vào tuổi trưởng thành là “cửa sổ định h́nh sức khỏe lâu dài”. Mọi thói quen h́nh thành trong thời điểm này có thể ảnh hưởng đến cả hệ chuyển hóa sau này.
“Kết quả của chúng tôi cho thấy chỉ cần tăng nhẹ lượng thực phẩm siêu chế biến trong chế độ ăn cũng đủ làm rối loạn glucose ở người trẻ có nguy cơ béo ph́. Trong khi đó, chế độ ăn uống là yếu tố hoàn toàn có thể kiểm soát được. Đây là mục tiêu cấp bách để ngăn chặn bệnh chuyển hóa ngay từ đầu”, bà nói.
Thực trạng này đặc biệt đáng lo khi thực phẩm siêu chế biến đă trở thành một phần trong chế độ ăn của nhiều quốc gia.
Tại Anh, theo thống kê, một người trưởng thành tiêu thụ khoảng một nửa khẩu phần hàng ngày từ thực phẩm siêu chế biến. Với thanh thiếu niên, tỷ lệ này c̣n cao hơn, xấp xỉ hai phần ba. Song đằng sau sự tiện lợi và hương vị hấp dẫn, những món này thường giàu đường, muối, chất béo băo ḥa, và bị loại bỏ nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất.
Tiền đái tháo đường xảy ra khi đường huyết cao hơn b́nh thường, nhưng chưa đến mức chẩn đoán đái tháo đường type 2. Đây là giai đoạn rất khó nhận biết v́ không có triệu chứng rơ ràng.
Tổ chức Đái tháo đường Vương quốc Anh ước tính hơn 1/5 người trưởng thành tại Anh đang sống chung với đái tháo đường hoặc tiền đái tháo đường. Điều tích cực là t́nh trạng này hoàn toàn có thể pḥng tránh. Điều chỉnh lối sống, thay đổi chế độ ăn, tăng vận động là những biện pháp khả thi nhất.
Douglas Twenefour, Trưởng bộ phận lâm sàng, Tổ chức Đái tháo đường Vương quốc Anh, cho biết nhiều người nghĩ rằng t́nh trạng tiền đái tháo đường chắc chắn sẽ dẫn đến đái tháo đường type 2, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng đúng.
“Chúng tôi biết rằng nhiều người hoàn toàn có thể ngăn bệnh tiến triển nếu được hỗ trợ phù hợp”, ông nhấn mạnh.
Nghiên cứu trên đang góp thêm bằng chứng vào hàng loạt cảnh báo quốc tế về tác động dài hạn của thực phẩm siêu chế biến. Trong khi các cơ quan y tế vẫn tiếp tục tranh luận về mức độ gây hại của nhóm thực phẩm này, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo người trẻ nên ưu tiên thực phẩm tươi, hạn chế đồ đóng gói, theo dơi lượng đường, muối và chất béo trong khẩu phần bởi đôi khi “một chút tiện lợi” mỗi ngày lại tích góp thành rủi ro lớn cho sức khỏe sau này
VietBF@ sưu tập