[Romano]

Theo giới quan sát, việc Pokrovsk thất thủ không khiến phòng tuyến sụp đổ, nhưng sẽ làm suy yếu năng lực của Ukraine trong mắt Tổng thống Trump, giữa bối cảnh sức ép lên nước này nhằm đạt được một thỏa thuận hòa bình ngày càng gia tăng.
Việc Nga chiếm được Pokrovsk có vẻ chỉ còn là “vấn đề thời gian, không phải khả năng” và dù Pokrovsk thất thủ không khiến hệ thống phòng thủ của Ukraine sụp đổ nhưng điều đó vẫn làm suy yếu Kiev vào thời điểm đặc biệt nhạy cảm trong các cuộc đàm phán do Mỹ dẫn dắt nhằm kết thúc xung đột.

Moscow ngày 1/12 tuyên bố đã kiểm soát hoàn toàn Pokrovsk, chỉ 2 ngày trước khi Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump và con rể của ông tham dự cuộc đàm phán tại Điện Kremlin với Tổng thống Vladimir Putin về một kế hoạch mà họ nói là đang ở giai đoạn hoàn thiện cuối cùng.10 ngày sau, Ukraine thông báo quân đội vẫn giữ được các vị trí ở phía Bắc thành phố, nơi từng có 60.000 người dân sinh sống trước khi xung đột nổ ra và là trung tâm hậu cần quan trọng của quân đội Ukraine cho đến khi các lực lượng của Moscow áp sát.

“Làn sóng gây áp lực mới buộc Ukraine phải chấp nhận giải quyết xung đột theo những điều kiện bất lợi đang diễn ra, song song với các trận giao tranh ác liệt ở mặt trận này. Điều đó mang đến lợi thế cho Nga và ảnh hưởng đến đánh giá của ông Trump", Mykola Bielieskov, nhà phân tích cấp cao tại quỹ Come Back Alive ở Ukraine cho biết.

Ukraine phải duy trì quan hệ với Mỹ - quốc gia cung cấp thông tin tình báo và vũ khí quan trọng cho Kiev, đồng thời từ chối một thỏa thuận hoà bình mà theo Nga, phải bao gồm việc Kiev rút quân hoàn toàn khỏi vùng Donbass. Trong khi đó, Kiev tuyên bố sẽ không nhượng bộ lãnh thổ.

Tông giọng của ông Trump với Ukraine đã cứng rắn hơn trong tuần này khi ông nói với Politico rằng Nga đang chiếm ưu thế trên chiến trường và ông Zelensky phải “bắt đầu chấp nhận một số điều khoản" vì nhà lãnh đạo Ukraine "đang ở thế thua".

Nga tiến công chậm mà chắc
Tuy nhiên, theo một số nhà quan sát, tốc độ tiến công của Nga ở Pokrovsk cho thấy mức độ khó khăn mà lực lượng Moscow gặp phải trong việc giành thêm lãnh thổ khi tiền tuyến dày đặc UAV sát thương. Cuộc xung đột đã biến thành trận chiến tiêu hao từ năm 2022, khi cả hai bên đều khó kiểm soát các khu vực. Nga mở đợt tấn công mới vào cuối năm 2023 và hiện kiểm soát khoảng 19,2% lãnh thổ Ukraine.

Pokrovsk, nằm trên vùng đất cao ở Donetsk, sẽ là thị trấn đầu tiên Nga chiếm được kể từ Avdiivka ở phía Đông vào đầu năm 2024. Phần lớn thị trấn đã bị phá hủy và chỉ còn 1.200 cư dân ở lại.

Các chuyên gia quân sự cho rằng phòng tuyến của Ukraine khó có khả năng sụp đổ đột ngột ở phía Đông, nhờ hệ thống công sự, máy bay không người lái và việc Nga tiến công theo kiểu chia nhỏ từng cụm. Các binh sĩ Ukraine tiết lộ, quân Nga tiến lên theo nhóm không quá 6 người, dựa vào 1 hoặc 2 người đột nhập qua các điểm phòng thủ sơ hở để chiếm một tòa nhà.

“Họ (lính Nga) tập trung thành các nhóm xung kích, luồn lách quanh vị trí của chúng tôi vì như tôi nói, chúng tôi đang cực kỳ thiếu bộ binh", Lambada, một binh lính điều khiển UAV của Ukraine đã từng chiến đấu ở Pokrovsk, cho biết.

Konrad Muzyka, nhà phân tích quân sự tại Ba Lan tiết lộ, Ukraine đã điều Trung đoàn Tấn công Skelia và lực lượng đặc nhiệm đến củng cố Pokrovsk vào tháng 8 nhưng sau đó phải rút đi khi các mặt trận khác như Lyman và Kupiansk xấu đi.

Những lo ngại về lực lượng dự bị của Ukraine xuất hiện thường xuyên trong suốt cuộc xung đột, kể cả từ các đồng minh như Mỹ khi mà các quan chức kêu gọi Ukraine mở rộng diện nhập ngũ. Đây là vấn đề nhạy cảm và chính phủ Ukraine từ chối hạ độ tuổi nhập ngũ xuống 25 vì muốn bảo vệ thế hệ trẻ nhất khỏi thương vong.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Kế hoạch hòa bình do Mỹ hậu thuẫn ban đầu đề xuất rằng Ukraine phải rút khỏi tỉnh Donetsk, nơi Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết Ukraine hiện kiểm soát 20% diện tích. Tổng thống Zelensky thông báo trong tuần này rằng ông và các lãnh đạo châu Âu đã xây dựng một kế hoạch sửa đổi gồm 20 điểm, nhưng vẫn không có thỏa thuận nào liên quan đến việc nhượng bộ lãnh thổ.

Tổng thống Putin khẳng định hồi đầu tháng rằng Pokrovsk là một bàn đạp lý tưởng để tiến hành các cuộc tấn công theo bất kỳ hướng nào. Theo chuyên gia Muzyka, Nga có khả năng sẽ tìm cách bao vây các “thành phố pháo đài” Sloviansk và Kramatorsk ở phía Đông Bắc Pokrovsk, đồng thời sử dụng địa hình cao để phóng UAV đi xa hơn.

Gần đây, quân Nga đã đạt được một số bước tiến ở cả Zaporizhzhia thuộc phía Nam và Dnipropetrovsk ở phía Đông, dù Dnipropetrovsk không phải một trong những vùng lãnh thổ Nga tuyên bố sáp nhập. Tuy nhiên, giới phân tích đánh giá Nga khó có thể đạt được bước tiến nhanh chóng.

Ukraine nhấn mạnh mong muốn theo đuổi một nền hòa bình "công bằng", trong bối cảnh Tổng thống Trump cam kết sẽ nhanh chóng chấm dứt xung đột và các quan chức Mỹ đe dọa cắt giảm viện trợ, bao gồm cả thông tin tình báo cũng như nguồn cung vũ khí sang châu Âu để chuyển cho Ukraine.

Từ tháng 8, lực lượng Ukraine đã liên tục tấn công vào ngành dầu mỏ của Nga nhằm làm giảm doanh thu và gây thiếu hụt nhiên liệu cho đối thủ. Gần đây, họ cũng tấn công các tàu đến nhận dầu Nga ở Biển Đen. Moscow đã đáp trả bằng những đợt tấn công tên lửa và UAV quy mô lớn, gây mất điện trên diện rộng ở Ukraine và gây thiệt hại nặng cho hệ thống điện.

Một quan chức quốc phòng châu Âu cấp cao giấu tên cho biết cuộc xung đột có thể kéo dài thêm vài năm nữa nếu không có một “khoảnh khắc" mà ông Trump hoặc ông Putin làm thay đổi cục diện, nhưng quan chức này không nghĩ Tổng thống Putin có ý định từ bỏ các mục tiêu mà ông từng tuyên bố.