Liên minh châu Âu (EU) đă nhất trí đóng băng tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga tại châu Âu vô thời hạn, với tổng giá trị lên tới khoảng 246 tỷ USD.
EU t́m cách gia tăng áp lực kinh tế lên Moskva. Ảnh: Sputnik
Theo hăng tin Reuters, đây được coi là một bước đi mạnh mẽ trong bối cảnh EU t́m cách gia tăng áp lực kinh tế lên Moskva, đồng thời đảm bảo nguồn tài chính dài hạn để hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột hiện nay. Quyết định đóng băng vô thời hạn thay thế cho cơ chế bỏ phiếu sáu tháng một lần, nhằm giảm nguy cơ các thành viên bất đồng chính kiến như Hungary và Slovakia có thể cản trở tiến tŕnh thông qua các biện pháp này tại Brussels.
Thủ tướng Hungary Viktor Orbán đă phản đối mạnh mẽ quyết định trên. Ông cáo buộc EU đă “vượt qua ranh giới” khi áp dụng cơ chế bỏ phiếu đa số đủ điều kiện - trong đó 15 trong số 27 quốc gia thành viên đồng ư - để đóng băng tài sản Nga. Theo ông Orbán, quyết định này sẽ “gây ra thiệt hại không thể khắc phục cho Liên minh”, đồng thời nhấn mạnh Hungary sẽ nỗ lực hết sức để “khôi phục lại t́nh h́nh hợp pháp” và bảo vệ quyền lợi của ḿnh. Phản ứng của Hungary cho thấy sự chia rẽ ngày càng rơ rệt trong EU về cách thức xử lư các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga.
Cùng ngày, Ngân hàng Trung ương Nga đă chỉ trích kế hoạch của EU sử dụng tài sản của ḿnh để cho Ukraine vay tiền viện trợ chiến tranh đến năm 2026 và 2027 là bất hợp pháp, đồng thời cảnh báo Moskva sẽ có các biện pháp đáp trả. Ngân hàng tuyên bố: “Các cơ chế sử dụng trực tiếp và gián tiếp tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga, cũng như bất kỳ h́nh thức sử dụng trái phép nào khác, đều vi phạm luật pháp quốc tế và nguyên tắc miễn trừ chủ quyền đối với tài sản của các ngân hàng trung ương”. Tuyên bố này nhấn mạnh lập trường cứng rắn của Nga trong việc bảo vệ tài sản của ḿnh trước các biện pháp trừng phạt mà họ cho là vi phạm quyền chủ quyền.
Trong diễn biến pháp lư liên quan, Ngân hàng Trung ương Nga đă khởi kiện Euroclear - công ty thanh toán bù trừ và lưu kư chứng khoán có trụ sở tại Brussels, nơi giữ phần lớn tài sản bị đóng băng - tại một ṭa án ở Moskva. Nga từ lâu đă phản đối việc sử dụng tài sản của ḿnh để hỗ trợ Kiev, và các quan chức Moskva nhiều lần cảnh báo rằng bất kỳ hành động nào theo hướng này đều sẽ vấp phải phản ứng mạnh mẽ. Họ cho rằng các biện pháp như vậy không chỉ mang động cơ chính trị mà c̣n làm suy yếu nền tảng pháp lư của trật tự tài chính quốc tế.
Quyết định đóng băng tài sản của EU được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tích cực thúc đẩy các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraine. Theo Wall Street Journal, các nỗ lực này bao gồm những kế hoạch nhằm giải phóng các khoản tiền bị đóng băng của Nga và t́m cách khôi phục hợp tác năng lượng giữa Moskva và châu Âu. Đây là dấu hiệu cho thấy, bên cạnh các biện pháp trừng phạt, các bên liên quan đang t́m kiếm các giải pháp ngoại giao và tài chính nhằm giảm căng thẳng khu vực, mặc dù con đường đạt được thỏa thuận vẫn c̣n nhiều trở ngại.
Hiện Euroclear, Chính phủ Bỉ và Ủy ban châu Âu (EC) chưa đưa ra b́nh luận chính thức về vụ kiện cũng như các tuyên bố mới từ phía Nga. Tuy nhiên, tranh căi pháp lư xung quanh hàng trăm tỷ USD tài sản bị đóng băng đang trở thành một trong những "điểm nóng quan trọng nhất trong quan hệ Nga - EU", đặc biệt khi phương Tây tiếp tục t́m kiếm nguồn tài chính dài hạn để hỗ trợ Ukraine và duy tŕ áp lực kinh tế đối với Moskva. Các quan sát viên nhận định rằng diễn biến này không chỉ tác động trực tiếp đến ngân sách và chiến lược hỗ trợ Ukraine mà c̣n có thể định h́nh lại cách thức EU quản lư tài sản ngân hàng trung ương nước ngoài trong những năm tới.
VietBF@sưu tập