Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ sống một cuộc đời giản dị hiếm có. Vì thế, Người không quan trọng phải đi xe ô tô loại gì. Tuy nhiên, trong những chuyến công tác đặc biệt, vẫn phải có những chiếc xe bọc thép đặc chủng được sử dụng để bảo vệ Hồ Chủ tịch. ZIS-115 là một chiếc xe như thế.
ZIS-115 do Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô tặng Trung ương Đảng Lao động Việt Nam năm 1954. Đây là loại xe đặc chủng có bọc thép dùng để bảo vệ Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí trong Bộ chính trị Trung ương Đảng khi đi công tác từ năm 1954 đến năm 1972.
Chiếc ZIS-115 do Liên Xô sản xuất năm 1950
ZIS-115 chính là niềm đam mê của người đứng đầu nhà nước Xô Viết trước đây – Stalin. Ông là người đi đầu trong số lãnh đạo Liên Xô lựa chọn loại xe có khả năng chống đạn tốt. Năm 1935, Nhà máy Sản xuất ô tô Matxcơva Stalin (viết tắt là ZIS) bắt đầu sản xuất xe công vụ cho Stalin và các Ủy viên Bộ Chính trị.
Logo ZIS (tên viết tắt nhà máy Sản xuất ô tô Matxcơva Stalin)
Phiên bản xe chống đạn ZIS-115 được sản xuất trong thời gian từ 1946 đến 1947 và chỉ có 32 chiếc rời dây chuyền sản xuất. Xe có nguyên bản là chiếc ZIS-110. ZIS-110 được bọc thép chống đạn thì gọi là ZIS-115, và do đó, về cơ bản nó không khác nhiều so với nguyên bản.
Thay đổi lớn nhất là trang bị thêm đèn sương mù, hai đèn báo động hiện đại, lốp xe cỡ lớn, cửa số được thiết kế đặc biệt để người bên ngoài không thể nhìn thấy bên trong nhưng người bên trong lại có thể nhìn ra bên ngoài một cách rõ ràng.
Đèn pha và đèn báo động
Phía trong khoang lái cũng được thiết kế với những chi tiết rất đặc biệt. Một vô-lăng bọc da có bán kính lớn với vòng thép nhỏ đồng tâm, đặc trưng vô-lăng trên những chiếc xe của Xô Viết thời kì đó. Bảng táp-lô rất khác lạ so với bây giờ khi sử dụng một đồng hồ công-tơ-mét nằm ngang, với các chỉ số km chẵn. Các nút điều khiển hình tròn dạng cơ và núm xoay.
Lốp cỡ lớn
Ghế ngồi của người lái liền khối, không bị ngăn cách bởi cần số như các loại xe hiện đại ngày nay. Vì xe có độ dày thân vỏ tới 8 ly nên hệ thống cửa, chốt cửa, cửa kính rất đồ sộ. Muốn nâng kính lên, phải dùng một cần gạt nâng lên hạ xuống. Cửa chớp nhỏ phía trước cũng được quay bằng cơ để điều chỉnh.
Vì là chiếc xe chuyên chở nguyên thủ và cán bộ nên khoang xe phía sau rất rộng rãi với ghế nệm da sang trọng. Người ngồi sau có cả một khoảng để chân thoải mái. Khi cần bàn chuyện riêng tư, những người ngồi sau có thể quay kính, tạo nên lớp ngăn giữa khoang lái và khoang hành khách.
Tay nắm cửa đồ sộ
Thân xe ZIS-115 rộng 2m, dài 6,1m, được bọc thêm lớp thép chống đạn dày 8mm và lớp kính dày 70mm, có khả năng chống đỡ đầu đạn và mảnh đạn của vũ khí hạng nhẹ.
Gầm xe được gia cố lớp thép chống đạn dày nhằm đối phó với các loại mìn cài đặt dưới đất. Trọng lượng xe đạt 4280 kg. Xe sử dụng động cơ với 8 máy, công suất 140 mã lực. Tốc độ xe đạt đựợc là 120km/h, mức tiêu thụ nhiên liệu là 27,5lít/100km.
Cản sau bằng thép
Hiện tại, chiếc ZIS-115 đã từng chở Hồ Chủ tịch vẫn đang được trưng bày tại bảo tàng Cách Mạng Việt Nam.
Ảnh: Hoàng Tuấn
Autodaily/TTTĐ