Cách đây ít tuần, Mỹ tuyên bố dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí đã áp dụng với Việt Nam từ 1975. Cụ thể, Mỹ đồng ý cung cấp cho Việt Nam máy bay P-3 Orions để tăng cường khả năng kiểm soát bờ biển. Tạp chí The Week (Anh) cho rằng động thái này giống như một đòn hiểm đối với tham vọng của Bắc Kinh trong việc bành trướng trên biển Đông.
Nếu muốn, Việt Nam có thể trang bị vũ khí cho P-3 Orions.
Về lý thuyết máy bay P-3 Orions chỉ là máy bay tuần tra, trinh sát, không phải vũ khí sát thương nhưng ý nghĩa của nó với Việt Nam rất lớn. Chiếc máy bay được trang bị hệ thống sonar và radar. Mặc dù cũ, nhưng chúng là loại máy bay giám sát trên không đáng tin cậy, có khả năng giám sát khoảng cách rất lớn.
Vì vậy, chúng có thể dễ dàng ghi nhận các vụ Trung Quốc xâm nhập lãnh thổ. Khi đó, Việt Nam có thể thu thập được các hình ảnh làm bằng chứng và công bố với thế giới. Thậm chí, chúng có thể là chứng cứ gửi đến trọng tài quốc tế trong trường hợp căng thẳng phải ra tòa.
Trước đây, Việt Nam chưa có máy bay hoạt động rộng để kiểm soát hiệu quả vùng đặc quyền kinh tế rộng lớn và không có phương tiện đáng tin cậy để ghi lại những vụ xâm nhập của Trung Quốc.
Nhưng khi có P-3 Orions, mọi chuyện sẽ khác.
Những hình ảnh mà P-3 Orions thu được sẽ có sức nặng với thế giới trong những tuyên bố của Việt Nam tố cáo các hành vi xâm lấn của Trung Quốc.
The Week cho biết máy bay có P-3 Orions mà Mỹ cung cấp cho Việt Nam không trang bị vũ khí nên được xếp vào loại "không sát thương". Nhưng sự thật đó là cách mà Mỹ "lách luật" để cung cấp cho Việt Nam một máy bay săn tàu ngầm tàu chiến hiện đại.
Lách luật như thế nào?
P-3 Orions thường được trang bị ngư lôi để săn tàu ngầm và tên lửa chống hạm để đánh các tàu nổi. Orions của Việt Nam nhập từ Mỹ không có vũ khí nhưng Việt Nam có thể dễ dàng mua vũ khí để trang bị. Cả Nhật Bản, Ấn Độ và Pháp đều có thể bán vũ khí trang bị cho P-3 Orions của Việt Nam.
Ngoài ra, các vũ khí như hệ thống radar trên không và trên biển, các hệ thống thông tin liên lạc mà Mỹ dự định cung cấp cho Việt Nam cũng cực kỳ hữu hiệu để đối phó với Trung Quốc. Nó giúp Việt Nam được tháo khăn bịt mắt khi đối mặt với đối thủ to mạnh với nhiều phương tiện quân sự tàng hình thế hệ mới. Trước radar của Mỹ thì các phương tiện tàng hình của Trung Quốc sẽ phải hiện hình.
Anh Tú (theo NewsWeek)