Tổng thống Mỹ Barack Obama có thể buộc phải tiếp tục dùng quyền hành pháp để ra những quyết định đơn phương nếu lưỡng viện quốc hội rơi vào tay Đảng Cộng hòa
Hàng triệu cử tri Mỹ đã tham gia cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ hôm 4-11, chọn lại 435 ghế trong hạ viện, 33 trong số 100 ghế thượng viện và thống đốc của 36 tiểu bang.
Đảng Cộng hòa tự tin
Với 45 ghế hiện có, Đảng Cộng hòa vững tin sẽ giành được thêm ít nhất 6 ghế nữa để kiểm soát thượng viện và khiến Tổng thống Obama phải nếm trải 2 năm cuối của nhiệm kỳ theo đúng nghĩa “con vịt què”. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng còn quá sớm để ăn mừng khi các cuộc thăm dò dư luận ở một số bang quyết định vào giờ chót đều cho thấy kết quả sít sao không dễ đoán.
Cử tri tham gia bầu cử ở TP Charlotte, North Carlolina - Mỹ hôm 4-11
Cuộc đua ở 2 bang Lousianna và Georgia được dự báo sẽ phải bước qua vòng 2 mới phân được thắng bại, nếu vậy phải đợi đến đầu năm 2015 mới phân định được kết quả bầu cử thượng viện. Không khí căng thẳng còn bao trùm cuộc tranh ghế thống đốc của các tiểu bang Colorado, New Hampshire, Georgia và Florida.
Cử tri cũng có sự chia rẽ trước câu hỏi muốn chính phủ làm gì trong 2 năm còn lại của ông Obama. Nền kinh tế Mỹ dần cải thiện dù chậm rãi nhưng ổn định với 6 tháng tăng trưởng theo chiều hướng đi lên, giá xăng xuống dưới 3 USD/gallon lần đầu tiên trong 4 năm qua, đồng thời lạm phát giảm đáng kể. Tuy nhiên, chút khởi sắc đó chưa đủ níu kéo niềm tin và sự lạc quan của đông đảo cử tri. Thêm vào đó, những cuộc khủng hoảng mới đang đổ thêm dầu vào lửa, như mối đe dọa từ nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng hay khả năng bùng nổ của thảm họa chết người mang tên virus Ebola.
Bế tắc chờ ông Obama?
Tổng thống Obama dành phần lớn thời gian lui về hậu trường và chỉ xuất hiện chớp nhoáng trong ngày chót của chiến dịch tranh cử ở 2 bang Connecticut và Pennsylvania hôm 2-11. Trong khi đó, Đảng Cộng hòa có ý định lái cuộc bầu cử thành một cuộc trưng cầu dân ý đối với sự lãnh đạo của ông chủ Nhà Trắng - vốn đang hứng chịu tỉ lệ ủng hộ rớt điểm xuống mức kỷ lục 35%, theo thăm dò cuối tuần qua của NBC/Marist.
Trang FiveThirtyEight (Mỹ) dự đoán cơ hội Đảng Cộng hòa giành kiểm soát thượng viện lên tới 70%. Dù không nghi ngờ khả năng này nhưng các nghị sĩ Đảng Cộng hòa cũng thừa nhận con số lạc quan đó không hẳn phản ánh sức hút của đảng đối với cử tri. Mất niềm tin với chính phủ hiện tại có thể coi là câu trả lời hợp lý nhất và đó cũng là câu chuyện mà hầu hết các đảng cầm quyền phải đối mặt trong những cuộc bầu cử giữa kỳ.
Nếu mất thế kiểm soát thượng viện, đồng thời mất thêm ảnh hưởng tại hạ viện vốn đã do Đảng Cộng hòa chiếm đa số, Ðảng Dân chủ và chính quyền Obama sẽ đối mặt với con đường gần như bế tắc trong cả các vấn đề đối nội lẫn đối ngoại. Một kịch bản như thế có thể buộc Tổng thống Obama tiếp tục dùng quyền hành pháp để ra những quyết định đơn phương mà gần đây nhất là không kích IS, nếu không muốn bị quốc hội gây khó dễ.
Thu Hằng
Trithuc