Một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama cảnh báo về sự nguy hiểm của một cuộc xung đột toàn diện ở châu Á, các nhà lãnh đạo Mỹ, Australia và Nhật Bản ngày 16/11 đã cùng lên tiếng kêu gọi các giải pháp hòa bình cho những tranh chấp hàng hải tại khu vực này.
Theo AFP, ba nhà lãnh đạo của ba nước trên đã có cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo các nước thuộc khối G20. Trong một tuyên bố chung sau cuộc gặp, ông Obama, Thủ tướng Australia Tony Abbott và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã thúc giục “tự do hàng hải, hàng không và giải pháp hòa bình cho các tranh chấp hàng hải phù hợp với luật pháp quốc tế”.
Ba nhà lãnh đạo cũng khẳng định cam kết của họ trong việc tăng cường quan hệ hợp tác an ninh vốn đã mạnh mẽ tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương trong bối cảnh Trung Quốc đang ngày càng hung hăng hơn trong những tuyên bố chủ quyền tại khu vực. Việc tăng cường quan hệ hợp tác này có thể bao gồm việc hợp tác chặt chẽ trong các cuộc tập trận ba bên, xây dựng năng lực an ninh hàng hải và hợp tác trên lĩnh vực nhận thức hàng hải.
Theo tuyên bố chung, ba nhà lãnh đạo Mỹ, Nhật, Australia khẳng định quan hệ đối tác giữa ba nước là để đảm bảo tương lai hòa bình, ổn định và thịnh vượng cho châu Á – Thái Bình Dương. “Họ lưu ý rằng mối quan hệ đối tác này dựa trên nền tảng của những lợi ích và giá trị chung vững vàng, trong đó có cam kết về các nền kinh tế dân chủ và mở rộng, luật pháp và giải pháp hòa bình cho những tranh chấp. Ba nhà lãnh đạo tái khẳng định phương pháp tiếp cận toàn cầu trong mối quan hệ hợp tác và giá trị của việc tham gia toàn diện của Mỹ tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương” – tuyên bố chung của ba nhà lãnh đạo cho biết.
Ông Obama đã nhiều lần bác bỏ ý kiến cho rằng Mỹ đang cản trở sự trỗi dậy về kinh tế và chính trị của Trung Quốc nhưng nhấn mạnh rằng Bắc Kinh cần phải giữ vai trò một nước có trách nhiệm trên trường quốc tế, phải “tuân thủ những quy định giống như những nước khác, dù là trong lĩnh vực thương mại hay trên các vùng biển”.
Trong một bài diễn văn tại Brisbane ngày 15/11, ông Obama cũng đã cảnh báo về sự nguy hiểm của một cuộc xung đột toàn diện tại châu Á và cam kết rằng Washington sẽ tiếp tục bám trụ tại khu vực. Tổng thống Mỹ cho rằng châu Á đã đạt được nhiều tiến bộ vượt bậc về kinh tế kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ 2 nhưng tại khu vực này vẫn còn những mối nguy hiểm thực sự, ví dụ như “các tranh chấp lãnh thổ, vì các đảo xa xôi hay những bãi đá ngầm – đang đe dọa bùng nổ thành một cuộc đối đầu”. Ông Obama nhấn mạnh, một trật tự an ninh hiệu quả cho châu Á cần phải dựa trên “không phải phạm vi ảnh hưởng hay sự đe dọa, cưỡng ép mà các nước lớn bắt nạt các nước nhỏ” mà là trên các liên minh được xây dựng dựa trên sự tôn trọng.
Theo các nhà phân tích, triển vọng về một liên minh ba bên chặt chẽ hơn có thể khiến Bắc Kinh khó chịu. Trước đó, Trung Quốc đã liên tục cảnh báo về điều mà nước này cho là sự nguy hiểm của việc Nhật Bản “tái quân sự hóa” dưới thời ông Abe và thường xuyên chỉ trích Tokyo thiếu ăn năn về những tội ác mà nước này đã phạm phải trước và trong Chiến tranh thế giới II.
Thủ tướng Nhật Bản Abe đã thể hiện sự háo hức trong việc tăng cường quan hệ quốc phòng với Washington và Canberra và kêu gọi hướng tới một tương lai thịnh vượng, an ninh và an toàn tại châu Á – Thái Bình Dương. Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng cho biết Bắc Kinh đã sẵn sàng tăng cường hợp tác quốc phòng với Australia.
- therealrtz © VietSN