Ngày 3/6, trong một bài phát biểu về "Tương lai Châu Á" tại Nhật Bản, Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã so sánh Trung Quốc giống Đức Quốc xã trong bối cảnh những tranh chấp về lãnh thổ trên Biển Đông ngày càng tăng cao.
Trung Quốc đang ngày càng đẩy mạnh tốc độ cải tạo các đảo tại vùng biển tranh chấp. Thậm chí, nước này còn xây dựng một đường băng cho các máy bay quân sự lớn.
"Tôi không phải là một sinh viên chuyên ngành lịch sử, nhưng tôi muốn nhắc các nước trên thế giới phải rút kinh nghiệm từ việc phương Tây trước đây đã không dám ủng hộ Tiệp Khắc chống lại các đòi hỏi lãnh thổ của Hitler vào năm 1938", ông Aquino đề cập đến cuộc chinh phục lãnh thổ của Đức quốc xã trong những tháng trước khi Thế chiến 2 bùng nổ.
"Anh và Pháp đồng ý nhượng vùng Sudetenland (lúc đó thuộc Tiệp Khắc) cho Đức quốc xã, song chiến tranh thế giới vẫn nổ ra. Nếu ai đó nói "Dừng lại!" với (Adolf) Hitler tại thời điểm đó thì chúng ta có thể tránh được Chiến tranh thế giới lần thứ 2".
Tổng thống Philippines phát biểu tại Nhật Bản ngày 3/6/2015.
Hôm thứ Hai (1/6), Tổng thống Barack Obama cảnh báo Trung Quốc không nên tìm cách mở rộng chủ quyền trên Biển Đông bằng cách “thúc cùi chỏ”.
Ông Obama kêu gọi các cường quốc khu vực, đặc biệt là Trung Quốc cần tôn trọng luật pháp.
"Nếu bạn bắt đầu mất phương hướng tiếp cận và đột nhiên mâu thuẫn gia tăng, và các yêu sách chủ quyền đưa ra dựa vào việc quốc gia ấy lớn thế nào, có đội hải quân mạnh ra sao thay vì dựa trên cơ sở pháp lý thì tôi cho rằng, châu Á sẽ kém thịnh vượng và khu vực Thái Bình Dương cũng tương tự như vậy", ông Obama nói.
Tổng thống Obama nhấn mạnh, Mỹ không tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, nhưng là một cường quốc Thái Bình Dương, Washington kêu gọi Trung Quốc chấm dứt việc cải tạo ở vùng biển này.
Bắc Kinh đã bác bỏ yêu cầu của Mỹ và nói rằng việc cải tạo các đảo này nằm trong chủ quyền của Trung Quốc và các đảo sẽ được sử dụng như các tiền đồn để thực hiện trách nhiệm quốc tế.
Trung Quốc khẳng định có chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, một tuyến đường vận chuyển toàn cầu có trữ lượng dầu mỏ và khí đốt lớn.
Washington và các đồng minh ở châu Á, bao gồm Tokyo, có tranh chấp lãnh thổ với Bắc Kinh ở Biển Đông, đã cảnh báo rằng bỏ qua luật pháp quốc tế có thể đe dọa đến "tự do hàng hải".
Trang Nguyễn