Mối quan hệ của Nga và Ukraine ngày càng tở nên mâu thuân gay gắt. Hàng loạt những chính sách trừng phạt đă được Nga áp đặt lên Ukraine. Ukraine đă gặp rất nhiều khó khăn trong suốt thời gian qua giờ lại càng thêm khó khăn.
Hôm 16-12, theo hăng tin RIA Novosti, Tổng thống Putin đă kư sắc lệnh về việc Nga đ́nh chỉ FTA của Cộng đồng Các quốc gia độc lập (SNG) đối với Ukraine kể từ ngày 1-1-2016. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố các biện pháp đ́nh chỉ FTA đối với Ukraine sẽ bảo vệ quyền lợi nước Nga.
Bộ Phát triển Kinh tế Nga xác nhận việc đ́nh chỉ FTA không chỉ hủy bỏ chế độ ưu đăi đối với Ukraine trong khuôn khổ FTA của SNG mà c̣n tước đi những ưu tiên trong các lĩnh vực khác, như các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch thực vật, hải quan, di cư, dịch vụ, đầu tư…
Trước đó, ngày 17-11, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko tuyên bố Liên minh châu Âu (EU) đă hoàn tất mọi thủ tục để FTA giữa EU và Ukraine bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2016. Cũng vào giữa tháng 11-2015, chính phủ Nga quyết định áp đặt lệnh cấm vận lương thực đối với Ukraine từ ngày 1-1-2016.
Báo Vzglyad cho rằng đó là lời đáp trả đối với Kiev trước hành vi tham gia lệnh trừng phạt của châu Âu chống lại Nga. Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev nhấn mạnh thiệt hại của Ukraine sẽ lên đến nhiều trăm triệu USD.
Phía Nga cho rằng việc thực hiện FTA giữa Ukraine và EU trong khi FTA giữa Nga và Ukraine vẫn c̣n hiệu lực sẽ tạo điều kiện cho hàng hóa châu Âu tái xuất khẩu vào Nga một cách không kiểm soát được, ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất trong nước.
Phát biểu trước khi diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh mini Ukraine - EU ở Brussels tối 16-12, Tổng thống Poroshenko nói ông lấy làm tiếc v́ Tổng thống Putin đă kư sắc lệnh trên. Tuy nhiên, ông tuyên bố: “Ukraine hiểu những thiệt hại sẽ có nhưng chúng tôi sẵn sàng trả giá để được tự do và độc lập”.
Không chỉ trong lĩnh vực thương mại, quan hệ Nga - Ukraine c̣n gập ghềnh bởi món nợ 3 tỉ USD. Món nợ này bắt nguồn từ một thỏa thuận vào tháng 12-2013, khi Nga đồng ư mua 15 tỉ USD trái phiếu của Ukraine (dưới thời cựu Tổng thống Viktor Yanukovych) và đă chuyển cho Ukraine 3 tỉ USD trong số đó.
Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov ngày 17-12 cho biết Moscow đang chờ Kiev phản hồi đề xuất tái cấu trúc nợ mà Nga đưa ra, sau khi Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) chính thức khẳng định nợ của Ukraine là nợ chủ quyền chứ không phải nợ thương mại hôm 16-12. Với tuyên bố của IMF, nếu không chấp nhận đề xuất của Nga, Ukraine có thể phải tuyên bố vỡ nợ vào hạn chót ngày 20-12.
Trước đây, Nga chấp nhận tái cơ cấu khoản nợ này cho Ukraine theo h́nh thức trả mỗi năm 1 tỉ USD trong thời hạn 2016-2018 với điều kiện có sự bảo lănh từ Mỹ, EU hoặc một tổ chức tài chính quốc tế. Tuy nhiên, ông Siluanov cho biết các đối tác nước ngoài đă từ chối việc bảo lănh vào tuần trước.
Thứ trưởng Tài chính Nga Sergei Storchak không loại trừ trường hợp đến cuối tuần này, Ukraine sẽ tuyên bố hoăn trả khoản nợ Nga. Moscow khẳng định sẽ kiện Kiev ra ṭa nếu không trả 3 tỉ USD trước ngày 20-12.