Tại buổi chụp ảnh chung tại Hội nghị Thượng đỉnh Hạt nhân tại Washington DC - Mỹ, một hình ảnh đáng chú ý là Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe không nói với nhau nửa lời. Thậm chí trong cả hai ngày qua hai ông cũng không tiến hành gặp gỡ. Lý giải cho thái độ này chắc cũng vẫn là xung quanh vấn đề "bẩn thỉu" của Tập tại biển Đông và biển Hoa Đông.
Sự lạnh lùng đó manh nha sau khi Nhật Bản lên tiếng chỉ trích tham vọng mở rộng lãnh thổ của Trung Quốc ở biển Đông, còn tàu và máy bay của cả hai bên bám sát nhau trên biển Hoa Đông. Dẫu cho cả Tokyo lẫn Bắc Kinh gần đây đều ủng hộ các biện pháp trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đối với Triều Tiên song quan hệ 2 bên không vì thế mà cải thiện.
Ông Ralph Cossa, Chủ tịch Diễn đàn Thái Bình Dương thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) tại Honolulu – Mỹ, cho biết: “Trên thực tế cả hai bên đều có cơ hội tiếp xúc, cả hai ở cùng một nơi, cùng một thời điểm nhưng họ làm ngơ nhau. Điều đó chí ít phản ánh sự thờ ơ, ít háo hức giữa 2 nhà lãnh đạo”.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe lướt qua nhau tại hội nghị APEC năm 2014. Ảnh minh họa: REUTERS
Về phía Nhật Bản, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Yasuhisa Kawamura nói rằng Tokyo vẫn cam kết cải thiện quan hệ với Trung Quốc dù không có cuộc họp chính thức diễn ra trong tuần này. “Các mối quan hệ chung giữa Nhật Bản và Trung Quốc đang đi theo hướng cải thiện dần dần” – ông Kawamura nói.
Người phát ngôn từ chối nêu lý do về việc không tiến hành cuộc gặp bên lề nào giữa nhà lãnh đạo Trung Quốc và Nhật Bản ở Washington.
Thủ tướng Abe nói rằng ông muốn tiếp tục gặp gỡ ông Tập bên lề các cuộc họp quốc tế. Cả hai nhà lãnh đạo dự kiến sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tổ chức tại Trung Quốc vào tháng 9 .
Nhật Bản đã bày tỏ lo ngại về hỏa lực ngày càng tăng của lực lượng bảo vệ bờ biển của Trung Quốc ở biển Hoa Đông. Hai nước vẫn chưa thực hiện cơ chế liên lạc để giảm nguy cơ xảy ra một cuộc đụng độ ngoài ý muốn trên biển.
Kim ngạch thương mại giữa Nhật Bản và Trung Quốc đạt 344 tỉ USD trong năm 2014 và có khả năng mở rộng thông qua một thỏa thuận thương mại tự do ba bên với Hàn Quốc. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán kinh tế cấp cao được cho là sẽ tổ chức vào đầu năm nay tại Nhật Bản cho đến nay chưa thành hiện thực.
Therealtz © VietBF