Loài Hà đục gỗ (tên khoa học: Teredo Navalis) chính là “quái vật” sống trong gỗ khiến bất cứ ai nhìn thấy cũng đều phải nổi da gà, thậm chí có những người không dám nhìn nó lâu. Loài sinh vật này cũng có khả năng thích ứng môi trường nước vô cùng linh hoạt, nhờ vậy nó có thể đi khắp nơi trên thế giới.
Nhìn vào bức hình này, hẳn ai trong chúng ta cũng cảm thấy hoảng hốt. Dám cá rằng 10 người nhìn thì đến 11 người phải thốt lên câu "Má ơi, cái gì thế này".
Nhiều người sẽ vô cùng thắc mắc không biết sinh vật kỳ quái nào trú ngụ trong thân cây để khi bổ cây ra thì nó "hiện hồn" phát gớm như vậy.
Vâng, câu trả lời chính là loài Hà đục gỗ (tên khoa học: Teredo Navalis) đấy các chế ạ!
Có nguồn gốc ở phía Đông Bắc Đại Tây Dương nhưng chúng đã len lỏi và du hí nhiều nơi trên quả địa cầu. Nhiều người cho rằng, chúng là hành khách đi lậu vé - trốn trong vỏ tàu và rồi đi chu du khắp thế giới qua nhiều thế kỷ.
Sở dĩ chúng đặt chân và cư ngụ ở nhiều nơi như thế là vì Teredo navalis có độ thích nghi cực tốt - có thể sống trong nước ấm nhiệt đới; trong biển Bắc lạnh hay nước mặn Địa Trung Hải cũng như nước lợ của biển Baltic.
Dù có ngoại hình giống giun nhưng loài sinh vật này lại thuộc vào lớp vỏ hai mảnh nhuyễn thể (lớp hà). Thân hình của Teredo Navalis đa phần nhỏ bé, dài khoảng 2cm, màu trắng đục; nhưng có cá thể dài tới 60 cm cùng đường kính thân lên tới 1cm và hơn thế nữa.
Một vài cá thể được phủ ngoài thân 1 lớp màu nâu nhạt cùng đường vân thô nên dễ "tàng hình" trong môi trường sống.
Điểm đặc biệt ở Teredo nhất chính là phần đầu - gần như tròn, có 2 mảnh cong nhô lên và được cấu tạo bằng chất vôi cứng bao bọc, mặt nhám để khoét gỗ, giữa 2 mảnh vôi cong là miệng tròn và phẳng.
Ở phía đuôi hà có hai ống và hai ống này có thể thò ra thụt vào. Ống to ở phía ngoài loe ra, ống bé ở phía ngoài bé lại, ống to hút nước và các sinh vật có trong nước, ống nhỏ thải phân ra ngoài nên người ta còn gọi hai ống này là hai ống xi phông. Phía bên ngoài hai ống xi phông có hai áo giáp bằng chất vôi.
Nói Teredo là kẻ phá rối đáng ghét không sai khi chúng xâm nhập vào gỗ từ khi còn bé tí, chỉ để lại một lỗ nhỏ như đầu đinh ghim. Từ chiếc lỗ này, chúng sẽ tận dụng 2 ống xi phông của mình để kết nối cuộc sống trong thân gỗ và môi trường bên ngoài.
Trong quá trình sinh trưởng và phát triển, hà hại gỗ luôn tiết ra một chất dịch làm mềm gỗ, chất dịch có chất vôi khi khô kết lại xung quanh hang đục của hà có màu trắng. Chính lớp vôi này bảo vệ cho chúng an toàn không bị xâm hại của nước biển.
Và rồi bạn biết không, đầu hà gặm gỗ đến đâu thì thân càng dài ra đến đó. Mỗi cá thể hà đục một hang riêng biệt trong gỗ, nhưng những hang đục của cá thể này không xuyên qua hang gỗ kia, khi nào gỗ không còn nữa thì hà cũng hết thức ăn rồi bỏ mạng ở đó.
Được biết, hà đục gỗ là loài lưỡng tính, trải qua thời kỳ đực và cái lần lượt. Những cá thể đực sẽ giải phóng tinh trùng vào biển, cá thể cái sẽ bơi đến những khu vực có tinh trùng và làm công việc của mình khi hút tinh trùng vào cơ thể qua ống xi phông.
Tại đây, những quả trứng sẽ được thụ tinh và chờ "xuất xưởng". Bạn có tin nổi không, mỗi lứa, Teredo sẽ cho ra đời 5 vạn đến 1 triệu trứng đấy! Trứng của chúng trôi nổi trong nước biển rồi bám vào các mạn tàu gỗ, thuyền gỗ rồi phát triển.
Với những ngư dân sở hữu tàu thuyền gỗ thì Teredo là 1 loại sâu hại có khả năng phá hoại kinh hoàng.
Một số tài liệu ghi nhận, tại biển Baltic, những cá thể Teredo có thể hô biến một cây thông bình thường bị ngâm nước trở nên "mục" với vô vàn đường hầm trong 16 tuần. Khoảng thời gian để một cây sồi có đường kính thân 30cm bị biến dạng là trong vòng 32 tuần, và gần như biến mất hoàn toàn trong vòng 1 năm.
Nói vậy đủ để biết những cá thể Teredo có sức phá hoại kinh hoàng thế nào. Tuy nhiên, không ít người cho rằng, do sống trong thân cây nên Teredo có giá trị dinh dưỡng khá cao. Và nó được nhiều người dân địa phương như Thái Lan chế biến và coi như một món đặc sản.