Lá gan là bộ phận vô cùng quan trọng, quyết định vận mệnh cuộc sống của mỗi chúng ta. Tuy nằm sâu bẻn trong cơ thể nhưng gan rất nhạy cảm. Hãy tìm hiểu thật kĩ những điều này để bạn không vô tình tự huỷ hoại lá gan của chính mình…
Bia rượu, thực phẩm bẩn, môi trường ô nhiễm, sử dụng thuốc bừa bãi, virus gây viêm gan... là những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý về gan.
5 nguyên nhân hàng đầu
Đầu tiên gây ra các bệnh lý về gan được đánh giá đó là bia, rượu. Rượu bia gây ra các bệnh như xơ gan, ung thư gan… Báo cáo toàn cầu về rượu bia và sức khỏe của WHO cho thấy, bia rượu là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, khiến 3,3 triệu người chết mỗi năm. Trong đó 50% ca tử vong do xơ gan, 30% do ung thư thực quản, ung thư gan, động kinh; 20% do chấn thương, tai nạn giao thông.
TS.BS. Lê Thành Lý, Phó Chủ tịch Hội Gan mật TP.HCM cho biết, khi rượu bia vào cơ thể, chỉ khoảng 10% lượng cồn được đào thải qua đường tiểu, mồ hôi và hơi thở, 90% còn lại sẽ đến thẳng gan. Tại đây, chất cồn từ bia rượu sẽ được tế bào gan xử lý, tiến hành quá trình khử độc. Tuy nhiên, nếu lượng cồn vượt quá mức một đơn vị sẽ khiến tế bào gan hoạt động quá tải, chất độc không được xử lý mà xâm nhập vào gan và cơ thể.
Mặc dù vậy, theo kết quả điều tra của Bộ Y tế vừa công bố ngày 9/9 mới đây, tỷ lệ uống rượu bia ở nam giới tăng 11% và nữ giới tăng 6% trong 5 năm. Dẫn tới tình trạng tại Việt Nam tỷ lệ mắc bệnh lý về gan ngày càng tăng.
Sức khỏe của lá gan chưa được quan tâm đúng mức gây ra nhiều bệnh lý về gan
Bên canh đó, thói quen ăn uống dễ dãi trong khi thực phẩm nhiễm hóa chất độc hại, tồn dư nhiều thuốc tăng trưởng, chất bảo quản, các phụ gia độc hại đang là một trong những nguyên nhân gây bệnh cho gan.
Theo thống kê của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, nguyên nhân gây ung thư cao nhất ở nước ta hiện nay đến từ thực phẩm “bẩn”, chiếm 35%. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng khẳng định, thuốc chống thối Formaldehyde, thuốc nhuộm màu trong thực phẩm “bẩn”… đều là những tác nhân hàng đầu gây ung thư gan.
Tình trạng ô nhiễm không khí, nguồn nước, chất thải độc hại hay điều kiện làm việc thường xuyên tiếp xúc với hóa chất… cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là gan. Thống kê của ngành y tế, hiện có khoảng 21% dân số sử dụng nguồn nước nhiễm asen (thạch tín) quá mức cho phép. Tình trạng nguồn nước nhiễm asen hay amoni, kim loại nặng như sắt, chì… làm tăng nguy cơ viêm gan, ung thư gan.
Khuyến cáo của Hội Gan mật TP.HCM chỉ rõ, các loại thuốc dễ bị người dân lạm dụng và vô cùng có hại cho gan hiện nay chính là thuốc giảm đau hạ sốt, thuốc ngủ, các loại thuốc được dung tuỳ tiện trong điều trị bệnh khớp, tang huyết áp, tiểu đường… là những bệnh phổ biến ở Việt Nam.
Ngoài ra, các loại virus viêm gan B và C cũng là những nguyên nhân gây ra các bệnh về gan cao và dẫn tới tử vong.
Làm gì để bảo vệ lá gan?
Theo GS. Nguyễn Khánh Trạch, Chủ tịch Hội Nội khoa Việt Nam, khi các yếu tố độc hại từ thực phẩm “bẩn”, bia rượu, thuốc lá, thuốc chữa bệnh, virus viêm gan… vào cơ thể sẽ kích hoạt tế bào Kupffer của gan, khiến Kupffer “nổi loạn”, phóng thích ra hàng loạt chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… gây hủy hoại tế bào gan, làm suy giảm quá trình giải độc, khiến gan nhiễm bệnh.
“Trong khi các vấn nạn như bia rượu, thực phẩm bẩn, thuốc chữa bệnh… rất khó kiểm soát, thì việc tăng cường khả năng giải độc, chống độc, tăng sức đề kháng cho gan để bảo vệ gan một cách hiệu quả là việc hết sức cần thiết của mỗi người” - GS. Trạch khuyến cáo. Quan điểm mới về phòng, trị bệnh gan trên thế giới được các chuyên gia đưa ra, cũng là sự kết hợp 2 hướng vừa tăng cường giải độc vừa giúp gan chống độc hiệu quả.
Trên cơ sở này, gần đây các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện 2 tinh chất Wasabia và S. Marianum thiên nhiên có khả năng kiểm soát tế bào Kupffer, bảo vệ tế bào gan, tăng cường quá trình giải độc cho gan. Hai tinh chất này đưa vào cơ thể sau 24 giờ có thể làm giảm 50% việc sản sinh các chất gây viêm như Interleukin, TNF-α, TGF-β… Từ đó hạn chế tổn thương và chết tế bào gan, tăng cường khả năng giải độc, chống độc và bảo vệ gan, phòng ngừa và cải thiện các bệnh lý gan.
Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng đưa ra lời khuyên cần hạn chế rượu bia, thuốc lá, thực hiện ăn uống vệ sinh, không nên uống thuốc bừa bãi, tiêm phòng vaccine viêm gan, khám sức khỏe định kỳ để có một lá gan khỏe khoắn nhất.