Nga là một cường quốc về vũ khí và những nghiên cứu khoa học về quân sự mà nhiều nước phải nể phục. Ngay cả Tổng thống Obama đă từng phải công nhận Nga là cường quốc quân sự, Mỹ khó mà vượt qua. Máy bay không người lái của Mỹ nay cũng khó ḷng về đích an toàn nếu Nga muốn?
Viện Nghiên cứu toàn Nga Etalon đă phát hiện hệ thống tác chiến điện tử mới Shipovnik-AERO có khả năng không chỉ gây nhiễu tín hiệu điều khiển máy bay không người lái (UAV) và xác định vị trí của những người điều khiển chúng mà c̣n bẻ khóa các hệ thống trên khoang các UAV này.
Iran đă bắt sống một máy bay không người lái RQ-170 của Mỹ nhờ hệ thống tác chiến điện tử Nga
Hiện có một số phương thức đối phó với UAV đối phương. Phương thức chủ yếu là gây nhiễu vô tuyến để cắt đứt liên lạc giữa bàn điều khiển của nhân viên điều khiển và UAV. Khi bị cắt đứt liên lạc kiểu này, UAV tùy theo chương tŕnh được cài đặt sẵn hoặc là có thể tự quay về căn cứ, hoặc là thực hiện hạ cánh khẩn cấp.
Một cách khác là sử dụng phương tiện trinh sát kỹ thuật vô tuyến điện để tính toán xác định vị trí chính xác của người điều khiển. Đối với các UAV không có hệ thống mă hóa kênh truyền dữ liệu, ta có thể chặn cướp quyền điều khiển. Nhiều nước từ lâu đă t́m cách phát triển các hệ thống bẻ khóa UAV, nhưng đến nay chưa thể chế tạo được một hệ thống hoạt động tin cậy.
Hệ thống Shipovnik-AERO có thể chặn thu, ghi và giải mă tín hiệu điều khiển UAV của đối phương. Khi t́m ra đúng các khóa mă, hệ thống giành lấy quyền điều khiển UAV trong khi gây nhiễu chế áp các tín hiệu điều khiển từ bàn điều khiển của nhân viên điều khiển UAV đối phương. Etalon không tiết lộ phương pháp dùng để giải mă tín hiệu điều khiển UAV.
Hệ thống được bố trí trên xe tải 2 trục KamAZ-4320, có thể phát hiện các tín hiệu điều khiển UAV trong bán kính 10 km. Sau khi phát hiện tín hiệu, hệ thống tiến hành phân tích tín hiệu và tự động chọn chế độ làm việc phù hợp nhất để đối phó với một UAV cụ thể: gây nhiễu, làm biến dạng tín hiệu hay là bẻ khóa. Các chi tiết khác về hệ thống không được tiết lộ.
Cần lưu ư rằng, các thuật toán mă hóa tín hiệu điều khiển cho một số loại UAV hoặc là đă được quân đội các nước biết đến hoặc là dễ bẻ khóa. Ví dụ, RQ-11 Raven của Mỹ chỉ sử dụng cơ chế mă hóa đơn giản, ngay từ đầu các tín hiệu điều khiển UAV này đă không được bảo vệ. Các UAV Forpost, biến thể của Searcher do Nga sản xuất theo giấy phép của hăng IAI, Israel, sử dụng khóa mă tĩnh và cũng có thể t́m ra khi giải mă tín hiệu ghi được.
Tháng 12/2011, quân đội Iran đă chặn bắt được UAV trinh sát tuyệt mật RQ-170 của Mỹ. RQ-170 được điều khiển qua vệ tinh, kênh điều khiển được mă hóa, c̣n các khóa mă được thay đổi mấy giây một lần. Để trực tiếp bẻ khóa tín hiệu đó sẽ mất rất nhiều thời gian và cấn có các hệ thống máy tính cực mạnh. Tuy nhiên, quân đội Iran bằng hệ thống tác chiến điện tử 1L222 Avtobaza của Nga đă gây nhiễu kênh điều khiển của RQ-170.
Khi mất tín hiệu điều khiển, UAV này đă chuyển sang chế độ tự động và theo chương tŕnh đă bay về căn cứ không quân Mỹ ở Afghanistan theo tín hiệu GPS. Người ta cho rằng, phía Iran đă đánh tráo thành công hay làm biến đổi tín hiệu định vị GPS khiến cho RQ-170 lạc đường và hạ cánh xuống lănh thổ Iran. Mấy tháng sau, Iran tuyên bố đă bẻ khóa được các hệ thống trên khoang RQ-170 và triển khai sản xuất loạt các bản sao chép.