Nhiều vụ nhìn thấy người khác gặp hiểm nguy, có người lao ngay vào cứu, nhưng cũng có những người dửng dưng. Những người có hành động dũng cảm đó, khi được phỏng vấn họ rất vui vẻ trả lời đó là phản xạ tự nhiên không tính đến nguy hiểm cho bản thân. Thật sự là như vậy, cứu người hay lo cho tính mạng của chính mình đầu tiên phụ thuộc vào cấu tạo vật lý của não chứ không hoàn toàn là lựa chọn tự thân.
Hình ảnh được dựng bằng VR
Nhà tâm lý học Indrajeet Patil (ĐH Harvard, Mỹ) và đồng nghiệp đã sử dụng công nghệ thực tế ảo (VR) dựng bối cảnh cháy lớn trong một tòa nhà, lửa bùng lên và khói bao khắp lối đi. Đây là thí nghiệm nhằm đánh giá độ “từ bi” bằng cách xem xét lựa chọn cứu bản thân mình đầu tiên hay giúp đỡ các nạn nhân khác cũng đang mắc kẹt.
Cuối cùng, nhóm nghiên cứu nhận thấy những ai ở lại cứu các đồng nghiệp đang vật vã đều có phần insular cortex (vỏ não đảo) lớn hơn bình thường. Patil giải thích rằng sử dụng VR sẽ không gây nguy hiểm. Trong khi đang trải nghiệm môi trường thực tế ảo, tình nguyện viên sẽ được chụp cắt lớp MRI não để tìm hiểu về phản ứng trong não.
Vị trí insula trong não
Ngoài ra, Patil còn muốn phân biệt rõ ràng tính anh hùng với lòng thương hại. “Yếu tố quyết định lòng nhân đạo phụ thuộc vào việc họ có sẵn sàng giúp đỡ người khác hay không, chứ không phải là chia sẻ về cảm xúc”, Patil nói.
Trong y học, vỏ não đảo là bộ phận điều khiển cảm xúc trong những tình huống xã hội. Nó chi phối mức độ thấu cảm đối với ai đó đang gặp hoạn nạn, và có thể khiến cá thể đó bất chấp an toàn bản thân để cứu giúp tính mạng của đồng loại.