Những tháng cuối của năm nay 2017, Trung Quốc có một sự kiện chính trị trọng đại, đó là Đại hội Đảng CS toàn quốc. Trong nước có rất nhiều vấn đề mà Bắc Kinh không giải quyết được, nổi cộm là Thiên Tân. Tập Cận Bình xoay sang vấn đề Biển Đông để gây chú ý với dư luận trong nước.
Bất chấp mối quan hệ Trung Quốc – Malaysia đang tốt đẹp hơn, tàu hải cảnh Trung Quốc (CCG) vẫn có mặt thường trực quanh bãi cạn Luconia, thuộc chủ quyền của Kuala Lumpur trên biển Đông.
Theo Guardian, trong suốt 2 tháng đầu của năm 2017, 3 tàu Trung Quốc tuần tra Luconia, một khu vực cách bang Sarawak của Malaysia 145 km và cách Trung Quốc 1.600 km.
Việc tàu Trung Quốc hiện diện ở một khu vực cách xa nước này như bãi cạn Luconia được xem là một tín hiệu cho thấy tham vọng quân sự của Bắc Kinh ngày càng lớn, theo Guardian. Đáng lưu ý, vào tháng 11 năm ngoái, Malaysia đã đồng ý mua 4 tàu tuần tra ven biển của Trung Quốc.
Cũng theo Guardian, các tàu này của Trung Quốc bị theo dõi bởi nhóm Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á (AMTI, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược của Mỹ) và Trung tâm Nghiên cứu Quốc phòng Nâng cao (C4ADS).
Tàu hải cảnh Trung Quốc tuần tra Cụm bãi cạn Luconia thuộc quyền sở hữu của Malaysia. Ảnh: Free Malaysia Today
Hai tổ chức nghiên cứu này khẳng định các hoạt động tuần tra nói trên của Trung Quốc không phải là điều mới mẻ và cho biết thêm chúng nằm trong kế hoạch tuần tra luân phiên được tiến hành bởi 11 tàu Trung Quốc mà AMTI đã theo dõi từ cuối 2015.
Trang Guardian còn trích dẫn AMTI và C4ADS tiết lộ rằng trong tháng 1 và 2 của năm 2017, chỉ duy nhất 1 tàu chính phủ Malaysia tuần tra bãi cạn Luconia và tàu này đã tiếp cận 1 tàu Trung Quốc. Theo AMTI và C4ADS, mục đích của tàu Malaysia nhiều khả năng là để giám sát tàu Trung Quốc.
Bộ Quốc phòng Malaysia vẫn chưa bình luận về thông tin này.
Trong vài năm trở lại đây, tàu hải cảnh Trung Quốc được cho là nhiều lần xâm nhập vào vùng lãnh hải xung quanh bãi cạn Luconia và xua đuổi ngư dân Malaysia. Vào tháng 9-2013, một tàu của CCG đã thả neo ở phía Nam Luconia và đến tận cuối tháng 10-2015, thời điểm Malaysia tổ chức Hội nghị thượng đỉnh ASEAN và Đông Á, mới chịu rời đi.
Các loại tàu Trung Quốc dùng để tuần tra Cụm bãi cạn Luconia, một khu vực cách Trung Quốc 1.600 km, kê từ tháng 1-2016. Ảnh: Amti
Malaysia từng lên tiếng phản đối Trung Quốc vì những vụ việc này. Tàu hải cảnh Trung Quốc sau đó đã rút khỏi lãnh hải của Malaysia vào cuối năm 2015 nhưng theo AMTI và C4AD, “dường như đã quay lại hoạt động gần như tức thì sau đó”.
Tháng 3-2016, Malaysia đã triệu tập đại sứ Trung Quốc và yêu cầu giải thích về việc tại sao một lượng lớn tàu Trung Quốc lại hoạt động trong vùng lãnh hải Malaysia. Tháng trước, Ngoại trưởng Anifah Aman tuyên bố lập trường của Malaysia là bảo vệ đến cùng vùng lãnh hải thuộc quyền sở hữu của Malaysia.
Mặc dù Thủ tướng Najib Razak đã khiến mối quan hệ Malaysia – Trung Quốc gần gũi hơn và các hoạt động thương mại và kinh doanh giữa 2 nước cũng được cải thiện đáng kể nhưng mâu thuẫn tranh chấp lãnh hải ở biển Đông, bao gồm bãi cạn Luconia, vẫn là một thách thức lớn trong quan hệ 2 nước.