Khi nhậm chức tổng thống Mỹ, ông Trump cho rằng giá thành F-35 là quá cao và ông đă ép cho giá siêu tiêm kích phải hạ xuống. Trong chuyến thăm Mỹ vừa qua, Thủ tướng Nhật Bản Abe đă đích thân cám ơn TT Trump về điều đó.
Trong cuộc phỏng vấn với AP hôm 21/4, TT Trump đă kể lại cuộc nói chuyện giữa ông và Thủ tướng Nhật Bản: “Đúng vào thời điểm tôi làm được việc đó, điều đầu tiên ông Shinzo Abe hỏi tôi là: “Tôi có thể cảm ơn ông không?”.
“Ông đă tiết kiệm cho chúng tôi 100 triệu USD”, Tổng thống Trump nhắc lại lời của Thủ tướng Abe nói với ông trong cuộc gặp giữa hai người tại Mar-a-Lago. Nhật Bản là một trong những khách hàng nước ngoài đặt mua các máy bay chiến đấu F-35 của Lockheed Martin.
“Họ đă tiết kiệm được khoảng 100 triệu USD trên tổng số 10-12 máy bay (F-35) mà họ đă mua. Chưa có ai từng viết được câu chuyện như vậy”, Tổng thống Trump nói về “thành tích” đàm phán hạ giá F-35 của ḿnh.
Trước khi Thủ tướng Abe tới Mỹ, tập đoàn quốc pḥng Lockheed Martin thông báo đă đạt được một thỏa thuận với chính phủ Mỹ trong việc chế tạo lô thứ 10 của ḍng máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 F-35. Đây cũng là lần đầu tiên Lockheed Martin đồng ư bán máy bay chiến đấu F-35 phiên bản A với giá chưa đầy 100 triệu mỗi chiếc.
Lầu Năm Góc cho biết đă tiết kiệm được khoảng 725 triệu USD so với đơn đặt hàng trước đó sau khi Lockheed Martin đồng ư giảm giá. Trong đợt chế tạo lần này, tập đoàn quốc pḥng nổi tiếng của Mỹ sẽ bán tổng cộng 90 chiếc F-35, trong đó có 55 chiếc cho Mỹ và 35 chiếc cho các đối tác quốc tế.
Tổng thống Trump đă lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ chi phí đắt đỏ của chương tŕnh F-35 và viết trên Twitter hồi tháng 12 năm ngoái rằng các chi phí của dự án đă “vượt ngoài tầm kiểm soát”. Trong cuộc phỏng vấn với AP gần đây, ông Trump lại một lần nữa nhắc tới vấn đề này. Ông cho biết đă quyết định công khai chỉ trích giá thành của chương tŕnh F-35 sau khi đọc được một số thông tin “khủng khiếp” nói về ḍng máy bay này.
“Tôi đă gọi cho Lockheed và nói rằng: “Tôi xin lỗi, chúng tôi sẽ chuyển hợp đồng sang một công ty khác, như Boeing chẳng hạn, hoặc một hăng nào đó””, ông Trump cho biết.
Cũng theo lời tổng thống, Bộ trưởng Quốc pḥng Jim Mattis rất ngạc nhiên về việc Lockheed Martin chấp nhận giảm giá F-35 và phải thốt lên rằng: “Tôi chưa bao giờ thấy bất kỳ điều ǵ như vậy trong cuộc đời ḿnh”.
Tuy nhiên, Washington Examiner cho rằng việc hạ giá thành của F-35 là kết quả của nhiều tháng đàm phán giữa chính phủ và tập đoàn Lockheed, và việc này diễn ra trước khi ông Trump chính thức vào cuộc. Mặc dù vậy, một quan chức của Lockheed từng cho biết sự can thiệp cá nhân tổng thống đă giúp đẩy nhanh quyết định giảm giá của tập đoàn.
Máy bay F-35 Lightning II (Ảnh: NBC)
Therealtz © VietBF