Ngày nay đô thị hóa đã làm cho những cảnh quê êm đềm dường như bị lãng quên. Những ruộng lúa vàng chín thơm, những bụi tre mỗi trưa hè ngồi hóng mát với những trò chơi dân gian thuở còn thơ đâu rồi? Nhất là những làn khói lam chiều, vươn chái bếp không khỏi bùi ngùi nhớ thương.
Ở thôn quê, những buổi chiều thưa thớt nắng là lúc nhà nhà nấu cơm, Đó là lúc chái bếp sau nhà họ tỏa những làn khói màu lam vẩn vơ trong gió như quyến luyến mái ấm gia đình. Ai đi xa cũng không thể nào quên được hình ảnh thân thương ấy.
Nhà ở thôn quê đều được dựng lên bằng tre, gỗ vách và mái lá đều bằng lá dừa nước. Đặc biệt, nhà nào cũng có gian nhà bếp phía sau gian nhà chính. Gian bếp là nơi chất chứa nồi, niêu, xoong, chảo cùng nhiều gia vị cần thiết cho bữa cơm gia đình của những bà nội trợ. Ở đó cũng là nơi người đàn bà đảm đang thỉnh thoảng tổ chức nấu bánh hoặc món ngon đặc biệt cho gia đình. Những lúc như vậy, khói từ các bếp lò tỏa bay lên không trung, xuyên qua mái lá vờn vợn hòa cùng những đám mây trên trời. Cảnh tượng ấy lúc nào cũng đẹp. Nhưng đẹp nhất vẫn là vào những buổi chiều tà.
Khói lam chiêu vươn chái bếp. Ảnh: T.L
Những buổi chiều tà, khi vạt nắng cuối ngày thoi thóp tắt cuối chân trời thường in vào lòng người những nỗi ai hoài khó tả. Càng khó tả hơn nữa khi nhìn ngắm những vạt khói bếp vươn lên từ mái lá chái bếp sau nhà ai đó. Bâng khuâng. Hoài cảm. Những xúc cảm không phải ai cũng có trong đời. Những buổi chiều ấy in đậm trong tâm khảm bất cứ ai. Và người ta luôn nhớ về những buổi chiều vươn khói bếp sau chái nhà. Đứng bất cứ đâu, tựa lưng vào gốc cây ăn trái già cỗi, hoặc ngồi đong đưa trên cánh võng cột giữa hai thân cây, vừa hưởng ngọn gió mát vừa nhìn ngắm cảnh tượng khói bếp vươn lên mái lá đẹp đến nao lòng mà ở thành thị chẳng thể nào có dịp nhìn ngắm, thưởng lãm được.
Nhìn rồi nghiện. Cho nên, khi rời xa làng quê, khuất nẻo đường làng, mất bóng những mái nhà lá đơn sơ, lên thành phố, lòng họ vẫn luôn đoái hoài về chốn xưa, quê cũ. Và họ luôn vương vấn trong đầu óc vào những xế chiều về những vòng khói bếp vươn lên từ sau mái nhà tranh ai đó. Nhớ. Và nhớ. Không thể nào phai.