Ngay trước khi cuộc bầu cử Tổng thống thống Hàn Quốc xảy ra, ứng viên Tổng thống Hàn Quốc ông Moon Jae-in đă phản đối triển khai hệ thống pḥng thủ tên lửa giai đoạn cuối THAAD. Nhưng theo kế hoạch Mỹ và Hàn Quốc vẫn tiến hành, Mỹ cũng lo ngại Tổng thống mới của Hàn Quốc chưa chắc đă đồng ư nên cho triển khai nhanh.
Theo hăng tin Sputnik, các chuyên gia cho biết mặc dù tân Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đă phản đối việc triển khai hệ thống THAAD trên lănh thổ Hàn Quốc, song ông có thể sẽ không làm được ǵ để ngăn động thái này diễn ra.
Nhiều nhà phân tích cũng nhận định rằng vấn đề nảy sinh từ việc Hệ thống Pḥng thủ Tầm cao Giai đoạn cuối (THAAD) xuất hiện ở Hàn Quốc chỉ có thể được giải quyết với sự hợp tác của Mỹ và Trung Quốc.
Hệ thống pḥng thủ tên lửa THAAD của Mỹ tại căn cứ Osan, Hàn Quốc.
“Giờ đây ông Moon sẽ không thể ngăn cản sự xuất hiện của THAAD”, giáo sư Francis Boyle của Đại học Illinois (Mỹ) cho biết. “Tổng thống Mỹ Donald Trump đă triển khai hệ thống này từ lâu trước khi ông Moon được bầu, rất có thể để ngăn ông không có bước đi cản trở nào”.
Tổng thống Moon Jae-in là người có tư tưởng ḥa giải, mong muốn giảm bớt cẳng thẳng giữa Hàn Quốc và Triều Tiên, đồng thời cũng đă công khai bày tỏ quan ngại trước hệ thống THAAD.
Ông Boyle cho biết ông sẽ phải chấp nhận sự thật rằng Mỹ đang có sự hiện diện quân sự rất lớn ở Hàn Quốc. “Với 28.000 lính Mỹ đang đóng quân tại đó, Hàn Quốc về cơ bản đă phụ thuộc quân sự vào Mỹ kể từ sau Chiến tranh Triều Tiên”, ông nói.
Ông Boyle nhận dịnh, việc THAAD được triển khai ở Hàn Quốc cũng là một động thái chiến lược của Mỹ để đề pḥng Trung Quốc, và Bắc Kinh sẽ cần phải làm rất nhiều để thuyết phục ông Trump rút THAAD khỏi Hàn Quốc.
“Mỹ đặt THAAD tại đó là nhằm phục vụ cho chiến lược đối phó Trung Quốc mà cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đă khởi xướng. Giờ đây, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh cần phải thuyết phục ông Trump triệt để mới có thể đưa THAAD khỏi Hàn Quốc”, ông Boyle nói.
Chuyên gia người Mỹ cũng nói thêm, việc đưa THAAD khỏi khu vực có thể được thực hiện nếu một thỏa thuận giữa Mỹ, Trung Quốc và Triều Tiên được thông qua, trong đó Triều Tiên chấp thuận giải giáp vũ khí hạt nhân. “Tôi tin rằng Tổng thống Moon sẽ làm mọi cách để thỏa thuận này được xem xét”, ông Boyle kết luận.
Nhà phân tích Shihoko Goto thuộc trung tâm nghiên cứu Woodrow Wilson cũng nhất trí rằng vấn đề THAAD sẽ làm nảy sinh bất đồng giữa Trump và Moon. “Chắc chắn THAAD đă gây ra rạn nứt giữa Hàn Quốc và cản trở quan hệ giữa Seoul và Bắc Kinh, và khả năng Hàn Quốc và Mỹ sẽ nảy sinh bất đồng là rất cao”, bà nói.
Quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản cũng sẽ bị ảnh hưởng khi “hai bên vẫn tranh căi nhau về các vấn đề lịch sử”.
Dù vậy, bà Goto nhận thấy rằng quan hệ giữa ông Trump và ông Moon đang có sự khởi đầu tốt đẹp sau cuộc điện đàm ngày 11/5 vừa qua.
“Quan hệ giữa hai người cho đến giờ vẫn tốt đẹp khi không bên nào đụng chạm nhau. Cả hai đều công nhận vai tṛ quan trọng của nhau và đều hứa sẽ hợp tác chặt chẽ với nhau trong tương lai”, bà Goto nói.
Dù vậy, chuyên gia người Mỹ vẫn tỏ ra lo ngại trước các vấn đề an ninh và kinh tế của Hàn Quốc. “Hiện không ai có thể nói chắc các chính sách ḥa giải của ông Moon với Triều Tiên sẽ ảnh hưởng ra sao”, bà Goto nói. Ngoài ra, ông Moon c̣n phải khôi phục tăng trưởng kinh tế Hàn Quốc cũng như xây dựng lại niềm tin của dân chúng với chính phủ.