Tổng thống Rodrigo Duterte đúng là người ăn nói bỗ bã. Một vị Tổng thống không thể có những phát ngôn thô lỗ đến như vậy. Sáng nay ông lại có một tuyên bố gây tranh cãi: cảnh sát Philippines được quyền bắn ‘bọn dốt nát’ chống cự lệnh bắt.
Reuters ngày 28.8 đưa tin khi dự lễ đặt vòng hoa tưởng niệm tại một nghĩa trang ở ngoại ô thủ đô Manila, nhân Ngày Anh hùng quốc gia, ông Duterte bỏ dở bài phát biểu chuẩn bị sẵn để ngẫu hứng bình luận với Jovie Espenido, cảnh sát trưởng một thành phố miền nam có vị thị trưởng bị cảnh sát bắn chết trong một cuộc truy quét bọn buôn ma túy.
ổng thống Duterte tại lễ tưởng niệm Ngày Anh hùng quốc gia-Ảnh: EPA
Ông nói: “Nhiệm vụ của ông đòi hỏi phải chế ngự sự kháng cự của người mà ông bắt…nếu hắn chống cự, và là một kẻ gây bạo lực…ông có quyền tự do bắn chết bọn dốt nát. Đó là tôi ra lệnh cho ông”.
Vị Tổng thống còn nói: “giết người, gây án mạng và giết người trái pháp luật” thì không được phép, và cảnh sát phải bảo vệ pháp luật khi thi hành nhiệm vụ.
Tuyên bố của ông Duterte được đưa ra hai ngày sau lễ tang một thiếu niên 17 tuổi bị bắn chết, mà sau đó chuyển thành một cuộc biểu tình rầm rộ chống chiến dịch tiêu diệt tội phạm và kẻ buôn ma túy do ông Duterte phát động.
Người bị cảnh sát chống ma túy bắn chết ngày 16.8 là em học sinh Kian Loyd delos Santos.
Theo các nhân chứng và hình ảnh thu được từ máy quay kiểm soát an ninh, Delos Santos bị cảnh sát chìm lôi vào một bãi đổ rác tối đen ở phía bắc Manila, rồi bị bắn vào đầu, xác bị vứt cạnh một chuồng heo.
Vụ giết người này đã khiến bùng nổ các cuộc phản đối trên toàn Philippines, buộc chính phủ phải mở cuộc điều tra. Cảnh sát bào chữa rằng họ phải tự vệ vì Delos Santos bắn vào họ.
Người phát ngôn của ông Duterte và Bộ Tư pháp mô tả vụ giết Delos Santos chỉ là một “vụ đơn lẻ”.
Lúc tranh cử, ông Duterte đã hứa sẽ giết hàng ngàn tội phạm buôn ma túy. Từ khi ông nhậm chức hồi tháng 7.2016, số liệu chính phủ cho biết cảnh sát tiêu diệt gần 3.500 ‘tội phạm ma túy’.
Cộng đồng quốc tế đã lên án tình trạng cảnh sát bắn chết người, trong khi các tổ chức nhân quyền nói nhiều người chết là người nghiện, hoặc tay buôn ma túy vặt trong số dân nghèo Philippines.
Theo số liệu cảnh sát, hơn 2.000 người khác bị bắn chết trong những vụ tội phạm liên quan ma túy, cùng hàng ngàn người bị giết trong những hoàn cảnh không thể giải thích.
Ông Duterte từng nói ông “hài lòng với việc tiêu diệt hàng triệu người nghiện”, và phe đối lập đã tính chuyện đưa ông ra Tòa án hình sự quốc tế ở Hà Lan, cáo buộc ông phạm tội chống lại loài người.
Vị lãnh đạo Philippines có biệt danh “Người trừng phạt”, cũng có những tuyên bố hùng hổ khi bị cộng đồng quốc tế lên án. Ông gọi LHQ “dốt nát” và cảnh cáo EU “chớ gây sự với chúng tôi”, sau khi Nghị viện châu Âu nói có những báo cáo đáng tin cậy về việc cảnh sát Philippines giết người mà không bị truy tố.