Xứ Catalan của Tây Ban Nha đang là tâm điểm của châu Âu khi xứ này đ̣i độc lập. Sự việc này có thể châm ng̣i cho làn sóng li khai ở châu Âu. Tuy nhiên, Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy cho biết ông dự định sẽ dùng quyền hạn định trong Hiến pháp nước ông để bỏ quyền tự trị của xứ Catalan, sau khi vùng đất này đ̣i độc lập khỏi Tây Ban Nha.
Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy
Các nhà hoạt động ly khai ở Catalan đă tuyên bố chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu đ̣i độc lập hôm 1.10, nhưng Madrid nhiều lần khẳng định cuộc bỏ phiếu này không hợp lệ và bất hợp pháp. Theo Hiến pháp Tây Ban Nha th́ sự toàn vẹn lănh thổ của nước này là không thể tách rời và nghiêm cấm mọi hành vi đ̣i ly khai.
Trong bối cảnh căng thẳng sau cuộc bỏ phiếu, lănh đạo Catalan Carles Puigdemont đă nói rằng chính quyền của ông sẽ phải "nói chuyện" với chính phủ Tây Ban Nha.
Nhưng ông Rajoy bác bỏ mọi cuộc đàm phán ḥa giải với những người ly khai tại Catalan và cảnh báo rằng chính quyền Tây Ban Nha sẽ "đảm bảo rằng bất kỳ một tuyên bố độc lập nào cũng không thể xảy ra".
"Tôi không từ bỏ bất kỳ hành động nào được luật pháp cho phép. Lư tưởng là không phải làm bất kỳ biện pháp cực đoan nào hết, nhưng để điều đó không xảy ra th́ mọi chuyện phải thay đổi. Tôi muốn những đe dọa về tự tuyên bố độc lập phải được rút ngay lập tức", ông Rajoy nói với báo Al Pais, khi được hỏi rằng ông có thể dùng hiến pháp để giải tán chính quyền Catalan và tổ chức bầu hội đồng lập pháp địa phương lại hay không.
Như vậy, Thủ tướng Rajoy đă thừa nhận ông hoàn toàn có thể kích hoạt điều 155 của Hiến pháp Tây Ban Nha, cho phép chính phủ nước này giải tán chính quyền ở các khu tự trị, mở cuộc bầu cử địa phương mới và thậm chí là đ́nh chỉ luôn quyền tự trị của vùng đất nói trên.
Thủ tướng Tây Ban Nha cho hay ông sẽ giữ lực lượng gồm 4.000 cảnh sát vũ trang mới được tăng cường tới Catalan trước cuộc trưng cầu bất hợp pháp hôm 1.10 cho đến khi t́nh h́nh ổn định trở lại.
Ông Rajoy thừa nhận rằng có "một số sai lầm" trong các hành động của cảnh sát, nhưng nhấn mạnh mọi chuyện là do t́nh trạng mất ổn định khi phe ly khai đưa "chủ quyền quốc gia" vào t́nh trạng nguy hiểm.