Nhà khoa học Stephen Hawking có cuộc sống bệnh tật. Ông bị mắc chứng xơ cứng cột bên teo cơ. Tuy nhiên thiên tài này vẫn sống đến hơn 70 tuổi và trở thành bí ẩn y học.
Ngày 8/1, thiên tài vật lư Stephen Hawking bước sang tuổi 76, độ tuổi chưa ai dám kỳ vọng ở người mắc hội chứng xơ cứng cột bên teo cơ (ALS). Là bệnh thần kinh tiến triển, ALS gây thoái hóa, hủy hoại dần các tế bào thần kinh vận động và nhanh chóng dẫn đến cái chết.
Câu hỏi đặt ra là làm thế nào nhà khoa học lỗi lạc vẫn c̣n sống cho tới ngày nay dù từng được dự báo không trụ quá hai năm?
Thiên tài vật lư Stephen Hawking sống chung với bệnh ALS hơn 50 năm. Ảnh: SlashGear.
Theo Live Science, không thể chắc chắn về lư do Hawking sống thọ. Tuy vậy, các nhà khoa học đồng t́nh tiến triển của ALS phụ thuộc vào từng cá nhân. Bệnh nhân ALS thường được tiên lượng chỉ sống thêm ba năm kể từ ngày chẩn đoán song 20% số này chạm tới năm năm, 10% được 10 năm và 5% thậm chí vượt qua mốc 20 năm.
Một yếu tố đóng vai tṛ quan trọng đối với tuổi thọ của bệnh nhân ALS là gen di truyền. Bác sĩ Anthony Geraci, Giám đốc Trung tâm Thần kinh Cơ thuộc Viện Thần kinh học Northwell Health (Mỹ) cho biết các nhà khoa học đă xác định hơn 20 gen liên quan đến ALS, trong đó vài loại tác động đến khả năng sống c̣n. Ví dụ, gen SOD1 đẩy nhanh tiến triển bệnh.
Bên cạnh đó, các công tŕnh chỉ ra bệnh nhân mắc ALS lúc c̣n trẻ sẽ sống lâu hơn. Trên thực tế, bệnh chủ yếu xuất hiện ở người 55-75 tuổi c̣n Hawking được chẩn đoán vào năm 21 tuổi.
Hiện nay, Cục Quản lư Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ đă phê duyệt hai loại thuốc điều trị ALS là riluzole (tên thương mại Rilutek) và edaravone (tên thương mại Radicava) có tác dụng kéo dài cuộc đời của bệnh nhân ALS thêm sáu tháng.
Triệu chứng ban đầu của ALS bao gồm yếu cơ, nói líu lưỡi. Người bệnh sau đó mất khả năng tự di chuyển, tṛ chuyện, ăn và thở.
Bệnh nhân ALS thường qua đời v́ suy hô hấp khi tế bào thần kinh kiểm soát cơ hô hấp ngừng hoạt động hoặc do suy dinh dưỡng, mất nước khi cơ kiểm soát hoạt động nuốt bị hư hại.
"Nếu không rơi vào hai trường hợp này, bệnh nhân có thể sống lâu", bác sĩ Leo McCluskey, Giám đốc Y tế Trung tâm ALS từ Đại học Pennsylvania nói. "Những ǵ xảy ra với Hawking thật đáng kinh ngạc. Ông ấy đúng là một ngoại lệ".
Stephen William Hawking sinh ngày 8/1/1942 là nhà vật lư lư thuyết, vũ trụ học kiêm tác giả viết sách khoa học thường thức Anh. Ông hiện đảm nhận vị trí giám đốc nghiên cứu Trung tâm Lư thuyết Vũ trụ học thuộc Đại học Cambridge.
Trong số những công tŕnh khoa học quan trọng của Hawking, nổi bật nhất là sự hợp tác với Roger Penrose về lư thuyết kỳ dị hấp dẫn trong khuôn khổ thuyết tương đối tổng quát và tiên đoán lư thuyết hố đen phát ra bức xạ (tức bức xạ Hawking).
Năm 21 tuổi, Hawking được chẩn đoán mắc bệnh ALS. Ông hầu như liệt toàn thân, phải sử dụng xe lăn và giao tiếp qua thiết bị hỗ trợ gắn với máy tính. Mỗi khi cần nói, ông gơ chữ vào máy tính.