Tổng thống Philipines bị rất nhiều chỉ trích từ phía người dân vì nhu nhược trước Trung Quốc. Một nhóm những người bất đồng chính kiến đã cắt ngang một bài phát biểu của Tổng thống Philipines Duterte trong lễ kỷ niệm ngày quốc khánh được tường thuật trực tiếp trên truyền hình. Nhóm người này cáo buộc ông Duterte là kẻ “phản bội” khi quá nhu nhược trước sự lấn lướt của Trung Quốc trên Biển Đông, theo SCMP.
Nhóm những người này, phần lớn là những người trẻ, liên tục hô to “Duterte thôi đi”, “Kẻ phản bội” và “Đồ phát xít” trong khi ông Duterte đang đọc bài phát biểu của mình trước đông đảo người dân, trong đó có các đại sứ của nhiều nước.
Trước sự phản ứng mạnh mẽ, ông Duterte, theo cách của một chính trị gia lão luyện, rất bình tĩnh và nói: “Chúng ta có thể không hiểu nhau, nhưng ít nhất, giữa chúng ta có một mẫu số chung đó là tình yêu nước”. Ông Duterte ôn tồn nói: “Không một ai có thể hiểu được lòng yêu nước của tôi”.
Những người phản đối cho rằng ông Duterte đã quá hèn nhát trước các hành động quân sự hóa và ngược đãi ngư dân Philippines của Trung Quốc trên Biển Đông.
Người dân Philipines biểu tình phản đối Trung Quốc. (Ảnh: SCMP)
Nhưng một số quan chức ở Philippines ủng hộ ông Duterte thì lại cho rằng cách tiếp cận mềm mỏng của ông đối với Trung Quốc đã giúp thúc đẩy các cuộc đàm phán giữa Trung-Phi và mang về nhiều hơn các nguồn đầu tư từ Bắc Kinh. Bằng chứng là Trung Quốc đã cho phép ngư dân Philipines quay trở lại đánh bắt cá ở khu vực đảo Scarborough sau khi ông Duterte nhậm chức Tổng thống vào năm 2016, những quan chức này cho hay.
“Đó hoàn toàn là một thảm họa đối ngoại … Nó phản bội các anh hùng của dân tộc đã ngã xuống cho nền độc lập của Philippines”, thượng nghị sĩ đảng đối lập ở Philipines, Risa Hontiveros, đánh giá về chính sách đối ngoại của ông Duterte.
Ông Hontiveros cho rằng ông Duterte đã đánh mất cơ hội đẩy lùi Trung Quốc khi lựa chọn im lặng sau khi tòa án La Hay bác bỏ cơ sở pháp lý cho tuyên bố đường 9 đoạn của Trung Quốc ở Biển Đông, một phần thắng cho đơn kiện của Philippines. Có lẽ đây là một hành động làm nhiều người khó hiểu của vị tổng thống được tiếng là hay nói tục và có phong cách tỏ ra rất mạnh mẽ.
Bên lề lễ kỷ niệm ngày quốc khánh Philipines, 12/6, ông Duterte đã có cuộc trao đổi với Đại sứ Trung Quốc Zhao Jianhua về vấn đề ngược đãi của lực lượng vũ trang Trung Quốc đối với ngư dân Philipines trên Biển Đông. Ông Zhao cho biết Trung Quốc đang “nghiên cứu” vụ việc này.
Ông Duterte được cho là người thân Trung Quốc. (Ảnh: Philippine Star)
Sau đó ông Zhao nói với các phóng viên rằng nếu sự việc là có thật thì hãy xem đó là một trường hợp “con sâu làm rầu nồi canh” và những trường hợp như thế này sẽ không làm ảnh hưởng tới quan hệ tốt đẹp giữa hai nước.
“Nếu chúng ta có một trái táo hỏng. Bạn biết tôi sẽ làm gì không? Tôi sẽ ném chúng xuống Biển Đông để cho cá ăn”, ông Zhao ví von trường hợp ngược đãi ngư dân Philipines của quân đội Trung Quốc giống như trái táo hỏng.
“Xuất phát từ thiện chí, Trung Quốc đã có sự sắp xếp thích hợp cho ngư dân Philippines đánh bắt cá ở các vùng biển liên quan”, Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila cho biết trong một tuyên bố. “Chính sách này vẫn không thay đổi”.