Thàng 7 là tháng quan trọng với người dân Việt. Tháng cô hồn hay tháng “xá tội vong nhân” là một tín ngưỡng dân gian quan trọng và có liên quan tới ma quỷ, tâm linh nên rất được người Việt coi trọng. Ngoài những lễ tiết cúng bái, dân gian ta c̣n tương truyền cả những điều con người nên làm và không nên làm trong tháng cô hồn để cho cầu mong được b́nh an, hạnh phúc.
Vào ngày rằm tháng 7, nhiều gia đ́nh vẫn sắp xếp, lau dọn bàn thờ, song việc lau dọn thế nào cho đúng cách th́ không phải là ai cũng biết.
Xin phép trước khi lau dọn
Theo tín ngưỡng dân gian người Việt, trước khi lau dọn bàn thờ, người dọn phải tắm rửa sạch sẽ, quần áo chỉnh tề. Sau đó chuẩn bị một đĩa hoa quả, thắp một nén hương để thông việc lau dọn bàn thờ và xin phép chuyển tổ tiên, thần linh qua một bên để thực hiện công việc.
Sau khi khấn xin phép tổ tiên, thần linh, gia chủ cần chờ nén hương cháy hết th́ mới tiến hành lau dọn.
Tŕnh tự lau dọn bàn thờ
Khi lau dọn bàn thờ, gia chủ nên chọn khăn mới, chổi mới, hoặc chổi quét chuyên dùng để lau. Nước dùng để lau dọn phải ấm và sạch, không được dùng nước lạnh.
Khi lau bàn thờ, cần lau từ trên cao rồi mới xuống đến thấp. Lau bài vị tổ tiên trước rồi sau đó chuyển sang thu dọn bát hương. Dùng khăn mềm lau các bức tượng để tránh tượng bị xước hay hay màu sơn.
Đặc biệt tránh việc xê dịch các bức tượng và bát hương trong quá tŕnh lau dọn.
Gia chủ có thể tỉa các chân hương và chỉ nên để lại 3 chiếc. Việc để quá nhiều chân hương khiến bàn thờ nhanh bụi. Chân hương tỉa ra thường đốt và tất cả tro được thả xuống sông, hồ hoặc ḥa nước bón cây, không nên đổ lung tung. Khi sạch bàn thờ đă sạch bụi th́ gia chủ mới tiến hành thay nước.
Tránh việc xê dịch tượng và bát hướng trong quá tŕnh lau dọn bàn thờ. (Ảnh minh họa: Internet)
Sau khi lau dọn xong, thắp 3 nén hương và mời tổ tiên, thần linh về quy tụ.
Đồ thờ cúng trên bàn thờ được coi là những vật linh thiêng nhất trong nhà. Chính v́ vậy, khi lau dọn bạn thờ, cần làm hết sức cẩn thận, nhẹ nhàng, từ tốn để không làm đổ vỡ bất cứ thứ ǵ.
Cách bài trí bàn thờ
Bàn thờ là nơi cần yên tĩnh, thanh tịnh. Tránh đặt bàn thờ ở gần lối đi lại ồn ào. Bên cạnh đó, cũng không nên đặt pḥng thờ cạnh hoặc dưới pḥng trẻ em, sân chơi sẽ làm mất đi sự tĩnh tại cần thiết cho không gian thờ cúng.
Không gian thờ cúng cần đảm bảo tính tôn nghiêm, trang trọng. Không nên để người ngoài bước vào nhà là nh́n thấy hết bàn thờ, bài vị và h́nh ảnh tổ tiên. Nếu nhà có nhiều tầng, bàn thờ nên đặt ở tầng trên cùng. Phía trên bàn thờ là nóc nhà và bầu trời, không có các pḥng ốc khác đè lên.
C̣n đối với nhà chung cư, nếu đặt bàn thờ và pḥng khách cùng một mặt bằng th́ cần có có vách ngăn hoặc tấm b́nh phong ngăn cách giữa không gian thờ và pḥng tiếp khách. Điều này để tránh các tầm nh́n trực tiếp vào khu thờ tự.
Nơi thờ cúng cần được lau chùi sạch sẽ và thường xuyên thắp nhang. Không gian đặt bàn thờ phải đủ thông thoáng. Gia chủ không nên đặt bàn thờ quá cao hoặc quá thấp. Bàn thờ đặt quá cao gây khó khăn cho việc thờ cúng, trong khi đó bàn thờ thấp lại thiếu tính trang nghiêm. Trong trường hợp bàn thờ cao phải đảm bảo khoảng cách tới trần không quá gần, tránh quẩn khói và gây ám vàng trần.