Như chúng tôi đă đưa tin, hôm 2/9 nhiều người dân ở Đức Phổ, Quảng Ngăi chặn quốc lộ 1A, phản đối nhà máy xử lư rác thải Sa Huỳnh ở xă Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngăi. Sáng hôm qua ngày 4/9, có khoảng hai ngàn người ở xă Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngăi bao vây Ủy ban nhân dân xă này để đ̣i trả tự do cho 31 người dân bị bắt vào đêm 2 tháng 9. Người dân yêu cầu làm rơ có hay không việc nhà máy xử lư rác gây ô nhiễm đang hoạt động.
Một người dân giấu tên có mặt ở UBND xă, vào chiều ngày 4 tháng 9 cho biết như sau:
“Ở đây đồng bào bức xúc rất nhiều việc, người dân lên xă mời những người có thẩm quyền để mời người ta nói chuyện. Khi dân lên th́ họ đưa những lực lượng công an ra đánh dân 1 người phải đi bệnh viện.
Đếm ra là lên đến hai ngàn mấy người, ở đây người ta không đối thoại mà đem lực lượng cảnh sát cơ động, cảnh sát giao thông, h́nh sự áp chế dân, đàn áp dân thôi.
Nhân dân chúng tôi ngày hôm nay bức xúc lên là do không tin tưởng vào lời nói của cán bộ v́ cán bộ đă kêu là chờ quyết định để ra quyết định mà nhà máy rác lại làm lén lút, nên dân chúng tôi bức xúc xuống, mời chủ tịch xă đứng lên làm chứng cho dân mà anh lại cho lực lượng khống chế người dân.”
Ở ĐÂY ĐỒNG BÀO BỨC XÚC RẤT NHIỀU VIỆC, NGƯỜI DÂN LÊN XĂ MỜI NHỮNG NGƯỜI CÓ THẨM QUYỀN ĐỂ MỜI NGƯỜI TA NÓI CHUYỆN. KHI DÂN LÊN TH̀ HỌ ĐƯA NHỮNG LỰC LƯỢNG CÔNG AN RA ĐÁNH DÂN 1 NGƯỜI PHẢI ĐI BỆNH VIỆN. – NGƯỜI DÂN
Cũng theo người phụ nữ này, nhiều người đă bị đánh trong đó có cả người già và phụ nữ. Chị cho biết nhiều người chứng kiến một phụ nữ bị đánh, bị bóp cổ đến sẩy thai.
Chúng tôi gọi điện thoại cho Công an huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngăi để xác minh sự việc nhưng người công an trực ban không nêu danh tính và từ chối trả lời câu hỏi của phóng viên. Đài Á Châu Tự Do không có nguồn độc lập khác để xác minh số người đang tập trung ở UBND xă.
Mạng báo Bảo vệ Pháp luật cho hay, từ ngày 29 tháng 7 đến ngày 7 tháng 8, nhiều người dân ở xă Phổ Thạnh đă ngăn chặn không cho xe chở rác vào Nhà máy xử lư rác Sa Huỳnh để xử lư, thậm chí người dân c̣n mang cả quan tài để ra đường.
Theo người dân, sở dĩ họ có phản ứng là do nghe thông tin, rác từ TP.Quảng Ngăi cũng được chở về đây để xử lư. Bên cạnh đó, trong quá tŕnh xử lư, nhà máy xử lư rác chưa đảm bảo môi trường, phát sinh mùi hôi và khoảng cách từ nhà máy đến khu dân cư chỉ khoảng 600m.
Một người dân địa phương giấu tên bày tỏ:
“Bắt đầu sự việc là vào ngày 29-7 người dân tập trung ở nhà máy xử lư rác v́ nó được xây dựng không đúng với khoảng cách từ nhà máy đến nhà dân, khi xây dựng cũng không lấy ư kiến của dân.
Vào ngày 23-8-2018 th́ ông Phó Chủ tịch tỉnh Quảng Ngăi cũng tuyên bố là có sai phạm và di dời nhà máy.
Tuy nhiên sau khi tuyên bố không cho hoạt động nhà máy nữa th́ vào ngày 2-9-2018 th́ người dân mới phát hiện ra nhà máy có sự hoạt động. Phía người dân mới lên yêu cầu UBND xă xác minh là sự việc đúng hay sai, nếu đúng th́ yêu cầu lập biên bản.
Phía bên xă th́ không có ai ra giải quyết cho dân, người dân th́ dợi quá lâu nên bức xúc mà chặn đường Quốc lộ 1 A để mà cho công an vào để báo cáo sự việc xảy ra ở nhà máy rác.”
Một người dân xă Phổ Thạnh bị đánh ngất xỉu ở trụ sở UBND xă hôm 4/9/2018 Courtesy FB Người dân xă Phổ Thạnh
Người dân cho biết đến trưa ngày 4/9, chính quyền địa phương vẫn c̣n bắt giữ 10 người và yêu cầu người dân kư biên bản đồng ư cho phép nhà máy hoạt động th́ mới thả tiếp những người c̣n lại, nhưng người dân không đồng ư.
Kênh truyền h́nh An ninh TV trong một bản tin vào sáng 3-9 cũng phản ánh sự việc nhiều người dân xă Phổ Thạnh tập trung chặn xe ở Quốc lộ 1A và ném gạch đá, bom xăng khiến nhiều cảnh sát bị thương và có 31 người bị bắt, hiện đang bị tạm giữ tại Công an huyện Đức Phổ.
Tuy nhiên người dân phủ nhận thông tin này và cho biết những người đi đấu tranh chỉ toàn là người già, phụ nữ và trẻ em do đàn ông nơi này phần lớn là đi đánh cá ở biển.
Nguyện vọng của người dân địa phương hiện nay là nhà máy xử lư rác thải cần di dời khỏi xă Phổ Thạnh, cách xa khu dân cư và có công nghệ xử lư rác hiện đại để tránh gây ô nhiễm môi trường.
Nhà máy xử lư chất thải sinh hoạt Sa Huỳnh do công ty TNHH Thương Mại và Công nghệ Môi trường MD làm chủ đầu tư. Nhà máy hoàn thành và được đưa vào hoạt động từ tháng 3/2018. Nhà máy được thiết kế để xử lư rác cho toàn huyện Đức Phổ. Tuy nhiên, trong ba lần đối thoại với chính quyền địa phương trước đó, người dân cho rằng việc bố trí nhà máy ở quá gần nhà dân là không hợp lư, gây ô nhiễm nguồn nước và không khí. Theo ư kiến người dân, hơn 22 ngàn tấn rác thải ở băi rác được đào bới lên để đưa vào nhà máy xử lư gây hôi thối dữ dội mà đến nay vẫn chưa được xử lư.
Trong một cuộc chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV vào ngày 5 tháng 6 vừa qua, Đại biểu Lê Công Nhường chỉ rơ, hiện nay môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng chủ yếu do rác thải và phế liệu. Xử lư rác đă trở nên bất cập do thiếu hướng dẫn và vượt quá khả năng xử lư của chính quyền địa phương, cũng như lăng phí v́ đầu tư công nghệ xử lư rác chưa đạt.
Ông Lê Hồng Hà sau đó thừa nhận có việc này đồng thời nhận trách nhiệm trên cương vị Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.