Trung Quốc không thể muốn gì thì làm trên Biển Đông nữa rồi. Một khi Mỹ nói là làm. Vừa qua Mỹ đã đưa ra cảnh báo lạnh với Trung Quốc. Lập tức Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tuyên bố Bắc Kinh muốn kết thúc đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) trong vòng 3 năm tới và xây dựng mối quan hệ ổn định với các nước láng giềng sau khi giới chức Mỹ đưa ra những cảnh báo cứng rắn.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. (Ảnh: SCMP)
“Trung Quốc hy vọng việc đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử (COC) sẽ hoàn tất trong vòng 3 năm tới để góp phần đảm bảo hòa bình và ổn định trên Biển Đông. Trung Quốc và các nước ASEAN sẽ được hưởng lợi từ quá trình đó. COC sẽ có lợi cho tự do thương mại và phục vụ lợi ích của các bên khác”, Thủ tướng Lý Khắc Cường phát biểu trong cuộc họp thường niên giữa ASEAN và các đối tác tại Singapore hôm 13/11.
Trung Quốc và ASEAN đã ký Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) từ năm 2002. Tới tháng 8 năm nay, các bên tiếp tục đạt được thỏa thuận khung về việc tiếp tục các cuộc đàm phán nhằm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC). Nếu được thông qua, các văn kiện này sẽ giúp các bên hạn chế tranh chấp trên Biển Đông, đồng thời thúc đẩy việc tuân thủ Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).
“Khi diễn biến trên Biển Đông đã ổn định ở thời điểm hiện tại, chúng tôi hy vọng sẽ nhân cơ hội này để thúc đẩy bước tiến cụ thể về Bộ Quy tắc ứng xử”, Thủ tướng Trung Quốc nói thêm.
Tuyên bố của Thủ tướng Lý Khắc Cường được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ đang leo thang sau một loạt động thái khẳng định chủ quyền phi lý của Bắc Kinh trên Biển Đông. Hồi tháng 9, các tàu chiến của Mỹ và Trung Quốc suýt xảy ra va chạm trên Biển Đông.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton hôm qua tuyên bố Mỹ phản đối các hành động quân sự đơn phương của Trung Quốc tại vùng biển này. Tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis cũng kêu gọi Trung Quốc dừng quân sự hóa Biển Đông, rút tên lửa khỏi các Biển Đông, đồng thời bảo vệ việc Washington đưa tàu, máy bay tới tuần tra đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông.
Liên quan tới thời hạn 3 năm để hoàn tất đàm phán COC theo tuyên bố của Thủ tướng Trung Quốc, Collin Koh, chuyên gia an ninh hàng hải tại Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore, nhận định vẫn còn một chặng đường rất dài trước khi COC được thông qua do một số nước ASEAN vẫn tranh cãi về việc liệu văn kiện này có cần ràng buộc về mặt pháp lý không