Không chỉ đồng minh mà nhiều nước đồng loạt lên án chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Các nước này coi đây là nguyên nhân đẩy WTO vào khủng hoảng. Hôm 17/12 đại diện Mỹ hứng chịu chỉ trích nặng nề từ Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Canada và Thụy Sĩ trong phiên họp đánh giá chính sách thương mại của Mỹ tại Hội đồng Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).
"Hệ thống thương mại đa phương đang lâm vào khủng hoảng sâu sắc và Mỹ chính là nguyên nhân cho cơn địa chấn", Đại sứ EU tại WTO Mark Vanheukelen cáo buộc. EU cùng Canada chỉ trích Washington v́ luật "Mua hàng Mỹ", gây ảnh hưởng tới khả năng tiếp cận thị trường của hàng hóa nước ngoài.
Trong khi đó, Phó đại sứ Trung Quốc tại WTO Zhang Xiangchen tuyên bố thuế đánh vào các sản phẩm nhôm, thép mà Washington áp dụng là chiêu bài sử dụng chủ nghĩa bảo hộ dưới danh nghĩa bảo vệ an ninh quốc gia. Quan điểm của Trung Quốc nhận được sự ủng hộ từ Nhật Bản và Thụy Sĩ.
Phó đại sứ Trung Quốc tại WTO Zhang Xiangchen và Đại sứ Mỹ tại WTO Dennis Shea tranh luận bên lề cuộc họp. Ảnh: Getty.
Cũng trong buổi làm việc, đại diện các nước chỉ trích việc Mỹ ngăn cản quyết định bổ nhiệm thẩm phán mới cho Hội đồng Phúc thẩm, bộ phận quan trọng trong cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại của WTO, nhằm gây áp lực để thúc đẩy tiến tŕnh cải tổ WTO. Bắc Kinh cáo buộc việc các thẩm phán chưa được bổ nhiệm khiến tiến tŕnh giải quyết tranh chấp tại WTO hiện tê liệt.
Đáp trả chỉ trích, Đại sứ Mỹ tại WTO Dennis Shea cho biết Mỹ là "một trong những nền kinh tế mở và cạnh tranh nhất thế giới", với mức thuế thuộc hạng thấp nhất toàn cầu. Ông Shea cũng bác bỏ cáo buộc Mỹ theo đuổi chính sách "bảo hộ và đơn phương".
Đánh giá về Hội đồng Phúc thẩm của WTO, ông Shea cho rằng cơ quan này đang xuống cấp, và đôi khi vượt quá thẩm quyền trong một số vụ tranh chấp. Trước đó, chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố hệ thống WTO đă trở nên "vô dụng" do không thể buộc Trung Quốc mở cửa thị trường như Bắc Kinh cam kết khi gia nhập tổ chức năm 2001.
"WTO không được trang bị để có thể giải quyết thách thức căn bản từ Trung Quốc, nước vẫn tiếp tục theo đuổi chủ nghĩa trọng dưới sự chi phối của nhà nước đối với nền kinh tế và thương mại", ông Shea nói.
Ngành sản xuất thép Trung Quốc thiệt hại nặng sau lệnh đánh thuế của Washington. Ảnh: Xinhua.
Đại sứ Mỹ cáo buộc Bắc Kinh theo đuổi "các chính sách công nghiệp phi thị trường và cạnh tranh không lành mạnh", nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nội địa, đồng thời hạn chế phát triển và phân biệt đối xử với các doanh nghiệp, hàng hóa nước ngoài.
Ông Shea tuyên bố Mỹ quyết tâm giải quyết các vấn đề về chức năng hoạt động của WTO, đồng thời khẳng định "cải tổ là cần thiết cho khả năng tiếp tục tồn tại của thể chế này"