Mỹ - Canada thống nhất gây sức ép để Trung Quốc thả công dân. Người đứng đầu hai nước đang thảo luận về dẫn độ giám đốc Huawei. Cả hai đước đều gây sức ép để Trung Quốc sớm thả Kovrig và Spavor.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Canada Justin Trudeau trong cuộc gặp tháng 6/2018. Ảnh: Reuters.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm 7/1 đàm thoại với Tổng thống Mỹ Donald Trump và bày tỏ cảm ơn vì những "tuyên bố ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ" để phản ứng với việc Trung Quốc bắt giam hai công dân Canada, Reuters dẫn thông báo của văn phòng Trudeau cho hay.
"Hai lãnh đạo thống nhất tiếp tục hành động để hai công dân Canada sớm được thả", thông báo cho hay. Cựu nhân viên ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor bị Trung Quốc bắt chỉ vài ngày sau khi Ottawa bắt giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Mỹ.
Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland tháng trước bày tỏ thất vọng sau khi Trump nói rằng ông có thể hủy bỏ yêu cầu dẫn độ Mạnh Vãn Chu tới Mỹ để tạo thuận lợi cho tiến trình đàm phán thương mại với Trung Quốc. Freeland cho rằng quá trình dẫn độ không nên bị chính trị hóa.
Tuy nhiên, sau cuộc điện đàm mới nhất, văn phòng Thủ tướng Trudeau cho biết hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về yêu cầu dẫn độ của Mỹ và tái khẳng định tầm quan trọng của việc tôn trọng sự độc lập tư pháp và quy tắc pháp luật.
Canada nói rằng Trung Quốc không có liên hệ cụ thể nào giữa vụ giám đốc Huawei với hai công dân Canada bị giam vì cáo buộc "gây hại an ninh quốc gia", nhưng giới chuyên gia và các nhà ngoại giao kỳ cựu cho rằng Bắc Kinh đang sử dụng các trường hợp của Kovrig và Spavor để gây áp lực với Ottawa. Trung Quốc khẳng định các cáo buộc chống lại Mạnh phải bị hủy bỏ nhưng Canada nói rằng họ không thể can thiệp vào quá trình tư pháp.
Tờ China Daily của Trung Quốc hôm 7/1 đăng bài xã luận nói rằng Canada có thể đánh mất lòng tin và sự hợp tác của hầu hết các nước đang phát triển. "Bằng việc tiếp tục nghe theo Mỹ, dù thụ động hay chủ động, Canada cuối cùng sẽ làm tổn hại đến lợi ích quốc gia của mình", tờ báo dẫn bình luận của Li Qingsi, giáo sư nghiên cứu quốc tế tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho biết.
Trước đó một ngày, một nhóm các nhà lập pháp Canada tới thăm Trung Quốc đã hối thúc nhà chức trách sở tại thả Spavor và Kovrig nhưng không thành công.